ضرورت هم‌افزایی مراکز اسنادی برای بازسازی هویت تاریخی ایران

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، موزه و مرکز اسناد مجلس، نشست مشترک رؤسا و معاونین کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار شد.

حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی، رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی به عنوان میزبان این نشست در ابتدا ضمن خوشامدگویی به دکتر معینی‌پور، رئیس کتابخانه مجلس و معاونین کتابخانه و مرکز اسناد مجلس با بیان اینکه متأسفانه بسیاری از مراکز کشور به صورت مجموعه‌های منفصل از هم و جزیره‌های مستقل و به صورت ملوک‌الطوایفی فعالیت می‌کنند، اظهار داشت: مرکز اسناد انقلاب اسلامی و کتابخانه و مرکز اسناد مجلس کار‌های مشابهی انجام می‌دهند و این دو مرکز اسنادی می‌توانند از تجربیات یکدیگر استفاده کنند و همکاری‌های مشترکی در جهت هم‌افزایی و تبادل اسناد انجام دهند.

رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی ادامه داد: کتابخانه‌ها معمولاً همکاری‌های مشترکی با هم دارند ولی در حوزه اسنادی آن چنان که باید و شاید همکاری و هم‌افزایی‌های چندانی صورت نگرفته است.

وی با بیان اینکه باید امکان دسترسی به اسناد و منشورات دولتی تسهیل شود، افزود: مطابق مصوبه شورای انقلاب دسترسی به همه اسناد قبل از انقلاب آزاد است و باید آنها را در دسترس گذاشت و این کار هیچ منع قانونی ندارد. اسناد دفاع مقدس نیز دارای طبقه بندی نیستند و باید قابل دسترسی باشند.

پورمحمدی در ادامه تاریخچه‌ای از شکل‌گیری مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1359 و منابع موجود در این مرکز ارائه کرد و گفت: رسالت اصلی مرکز اسناد انقلاب اسلامی تاریخ نگاری و نگارش تاریخ انقلاب است.

رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در ادامه افزود: در دوره اخیر تمرکز بیشتری بر دیجیتال‌سازی و اسکن منابع داشته‌ایم و تلاش کردیم منابع بیشتری را با کمک تکنولوژی وارد گنجینه خود کنیم تا کار برای محققین تسهیل شود و پژوهشگران به جای اینکه وقت برای جست و جوی منابع بگذارند به سهولت منابع را بیابند و وقت خود را روی تفکر و تعمق بگذارند.

پورمحمدی همچنین با بیان اینکه برنامه‌هایی برای توسعه فضای ابری و استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوا داریم، گفت: ما به دنبال دانشنامه بزرگ ایران هستیم.

در ادامه این نشست مشترک، فولادی، معاون اسناد و مسئول تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی به معرفی نرم افزار جستجوی اسناد طراحی شده توسط این مرکز پرداخت.

معاون اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی افزود: این نرم افزار قابلیت آن را دارد که کلمات را در یک ارتباط مفهومی با متن جست‌و‌جو نماید و توانسته‌ایم اسناد موجود در مرکز از جمله منابع صوتی و تصویری را را دسترس‌پذیر و قابل جستجو کنیم و 50 هزار نسخه از کتاب‌های تاریخ معاصر نیز قابلیت جست‌وجوی درون متنی دارند.

وی همچنین با بیان اینکه 800 هزار نسخه روزنامه در مخزن مرکز اسناد آرشیو شده، گفت: نویسه‌خوانی نوری (ocr) و تبدیل تصاویر مطبوعات ما به متن نیز آغاز شده است.

دکتر مسعود معینی‌پور، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس در ادامه این نشست مشترک ضمن تشکر از میزبانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی و برپایی این نشست و تأکید بر استفاده از تجربیات و ظرفیت‌های طرفین گفت: سده اخیر دوره پرفراز و نشیبی در تاریخ بوده و دنیا در این سده کمتر روز‌های آرام به خود دیده است و ایران هم در این تحولات بازیگری مهم در عرصه منطقه و بین‌الملل است. فهم این تحولات و جایگاه ایران نیاز به رویکردی کلان دارد که لااقل باید در بازه 300 ساله بررسی شود و آثار نداشتن این رویکرد کلان را در گمگشتگی هویتی نسل جدید می‌بینیم. رئیس کتابخانه مجلس افزود: هرچقدر هم‌افزایی مراکز اسنادی و تاریخ‌پژوهی بیشتر شود و اگر نقش تاریخ در علوم انسانی بیشتر جدی گرفته شود، آثار آن را در بازسازی نظم و سامان تاریخ خود مشاهده خواهیم کرد. معینی‌پور با بیان اینکه مرکز اسناد انقلاب اسلامی تجربیات خوبی در زمینه امور فنی و بازیابی اطلاعات دارد به معرفی بخشی از ظرفیت‌های کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس پرداخت و گفت: ما 6 میلیون سند در کتابخانه داریم که حدود 5 میلیون آنها اسکن شده و اسکن منابع باقیمانده تا سال آینده تکمیل خواهد شد. بخش اسکن اسناد کتابخانه مجلس به صورت سه شیفت در حال دیجیتال‌سازی منابع است و ما در زمینه فراهم‌آوری، فهرست‌نویسی، نمایه‌سازی و دیجیتال‌سازی می‌توانیم همکاری‌های مشترک داشته باشیم. همچنین کتابخانه مجلس بانکی غنی از نشریات از دوران قاجار تا به امروز در اختیار دارد که رسیدگی جدی به آن نشده و برنامه ویژه‌ای برای این بخش پر اهمیت داریم.

وی همچنین در ادامه این نشست مشترک به معرفی ظرفیت‌های موزه مجلس برای روایتگری تاریخ حکمرانی پرداخت.

رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس در انتها پیشنهاد داد که سه کارگروه فنی، پژوهش و اشاعه جهت اقدامات مشترک میان دو مرکز تشکیل شود.