عامل اصلی ناترازی بنزین / این خودروها حذف می شوند؟

بنزین که یکی از سوخت های مهم کشور است، مدتی می شود که با ناترازی دست و پنجه نرم می کند و طبق گفته کارشناسان، یکی از عوامل گذر از این ناترازی، اسقاط خودروهای فرسوده است.

هم‌اکنون 3.5 میلیون خودرو فرسوده در کشور وجود دارد که طبق گفته مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی با خروج آنها از چرخه، روزانه 40 تا 50 میلیون لیتر بنزین مازاد خواهیم داشت که می‌توان این مقدار را در سبد صادراتی قرار داد.

هر خودروی فرسوده تقریباً روزانه 4.13 لیتر مصرف مازاد بنزین دارد که با نرخ 70 سنت قیمت فوب خلیج فارس، 35 هزار تومان محاسبه می‌شود که نسبت به مصرف بنزین آزاد، هر یک خودروی فرسوده، 132 هزار و 160 تومان بنزین بیشتر در روز مصرف می‌کند که این عدد در سال به 48 میلیون و 238 هزار تومان می‌رسد.

در پیمایش 100 کیلومتر، بهترین خودروهای ما هفت لیتر مصرف سوخت دارند، در حالی که این عدد در خودروهای خارجی سه لیتر است.

به‌تازگی جلیل سالاری گفته است: تولید در داخل کشور بیش از استانداردهای دنیا و مصارف سه برابر استاندارد دنیاست، میزان مصرف بنزین 115 میلیون لیتر، مصرف سی‌ان‌جی حدود 20 میلیون تخمین زده شده یعنی 135 میلیون لیتر سوخت در کشور مصرف می شود.

وی اظهار کرد: لازم است در حوزه کیفی‌سازی خودروها و خارج کردن خودروهای فرسوده اقدام جدی شود. هم‌اکنون 3.5 میلیون خودروی فرسوده در کشور وجود دارد که با خروج آنها از چرخه در عمل روزانه 40 تا 50 میلیون لیتر بنزین مازاد خواهیم داشت که می‌توان این مقدار را در سبد صادراتی قرار داد.

معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: به موازات تولید بنزین، احداث پالایشگاه‌های نو و کیفی‌سازی باید در دستور کار قرار گیرد و در عین حال در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی گام‌های جدی برداریم، از این رو همسو با این هدف طرح‌هایی در زمینه کیفی‌سازی و تولید و استفاده از خودروهای هیبریدی با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)، اجرای طرح‌های توسعه‌ای در شرکت‌های پالایشی برای تثبیت ظرفیت تولید بنزین و رسیدن به رقم 130 میلیون لیتر در روز در نظر گرفته شده است.

هرچند که بر اساس آمار ارائه شده توسط ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، روند اسقاط این خودروها طی سال‌های اخیر روندی صعودی داشته که مقایسه میزان اسقاط خودروهای فرسوده در نیمه نخست سال‌های 1399 تا 1402 نشانگر افزایش اسقاط خودروها بوده اما همچنان خودروهای فرسوده یکی از عوامل مصرف بی‌رویه سوخت در کشور است.

افزایش 3 برابری اسقاط خودروهای فرسوده در 6 ماه امسال

ظرف مدت شش ماه ابتدایی سال 1399، حدود 7000 دستگاه خودروی فرسوده در کشور اسقاط شده بود، در شش ماهه 1400 به 7500 دستگاه رسید و در شش ماهه 1401، به 10 هزار دستگاه نزدیک شد، اما در مدت مشابه سال جاری (شش ماهه ابتدایی 1402) این عدد سه برابر شده و 30 هزار دستگاه خودروی فرسوده در کشور اسقاط شده است.

بر اساس آمار، از این 30 هزار خودروی فرسوده اسقاط شده، 61 درصد سهم طرح نقدی (تحویل خودروی فرسوده توسط دارندگان خودروی فرسوده به مراکز اسقاط و دریافت وجه نقد خودروی فرسوده)، 28 درصد سهم طرح جایگزینی خودروهای فرسوده (که دارنده خودروی فرسوده، با اسقاط خودروی خود، خودروی نو تحویل می‌گیرد) و 11 درصد نیز سهم طرح جایگزینی تاکسی‌ها بوده است.

خودروهای فرسوده یکی از عوامل ناترازی بنزین

با این حال کارشناسان معتقدند که در شرایط فعلی نیازمند افزایش عملکرد برای از رده‌خارج کردن خودروهای فرسوده و تنوع بخشی به سبد سوخت هستیم، سودانی، کارشناس حوزه انرژی در همین رابطه گفت: افزایش تولید انرژی موضوع جدی است که باید مورد توجه قرار بگیرد، ضمن اینکه در کنار افزایش تولید باید به موضوع بهینه‌سازی مصرف نیز توجه شود، چراکه در شرایط فعلی چاره‌ای جز کاهش مصرف سوخت، تنوع بخشی به سبد سوخت و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده نیست.

وی با تاکید بر اینکه در حوزه خودروسازی نیز باید به سمت تولید خودروهای دارای استاندارد جهانی برویم، اظهار کرد: با ایجاد سازوکاری باید میزان مصرف سوخت را کاهش داد، تردد خودروهای تک‌سرنشین و تنوع بخشی سبد سوخت می‌تواند ثمرات مثبتی در این حوزه به‌همراه داشته باشد.

این کارشناس حوزه انرژی افزود: علاوه‌بر این به جای اینکه کارت سوخت برای هر خودرو باشد، می‌توان سازوکاری را لحاظ کرد تا برای هر کارت ملی که دارنده خودرو است کارت سوخت صادر شود چراکه از این طریق می‌توان توزیع سوخت را سامان‌دهی کرد.

سودانی با تاکید بر اینکه برای رفع ناترازی و بهینه سازی مصرف سوخت دستگاه‌های متولی متعددی صاحب نقش هستند و نباید تنها وزارت نفت را متولی این موضوع دانست، گفت: خودروهای فرسوده و بی‌کیفیت زیادی در سطح کشور در حال تردد هستند که علاوه بر مشکلات آلودگی هوا به ناترازی بنزین در کشور دامن زده‌اند. باید خودروهای با کیفیت وارد کنیم و در مقابل خودروهای فرسوده را اسقاط کنیم.

وی با تاکید بر اینکه نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و اسقاط خودروهای فرسوده نقش زیادی در حل ناترازی بنزین دارد، اظهار کرد: اکنون زمان آن رسیده تا با نگاه جدی‌تری به موضوع تنوع بخشی سبد سوخت، اسقاط خودروهای فرسوده، ورود خودروهای برقی و بهینه‌سازی مصرف توجه شود.

لزوم تنوع بخشی سبد سوخت

این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به لزوم تنوع بخشی سبد سوخت، اظهار کرد: تنوع بخشی سبد سوخت در شرایط فعلی هرچند یک راهکار کوتاه مدت نیست اما لازم است که مورد توجه قرار بگیرد، درحال حاضر خودروهای برقی در دنیا توسعه یافته است و می‌توان در ایران نیز این خودروها را توسعه داد، همچنین در حوزه خودروهای سی‌ان‌جی سوز نیز اقدامات خوبی در دولت صورت گرفته اما این بخش جای کار زیادی دارد که دولت باید توجه بیشتری به آن داشته باشد.