عجایب بودجه 1402 شهرداری تهران / خرج شهر تهران از کجا تامین می شود؟
اقتصادنیوز: ریز دخل و خرج پایتخت در بهار امسال از «غفلت» مدیریت شهری در وصول درآمدهای اصلی(سالم) و «تمرکز» بر منابع فرعی حکایت دارد.
گزارش فصلی شورای شهر تهران از دخل و خرج بودجه پایتخت حاکی از تکیه شهرداری تهران به دخل فرعی و غیرپایدار در بهار 1402 برای تامین هزینه های جاری و نگهداشت شهر است. در سه‌ماه نخست امسال عمده هزینه های شهر تهران از محل منابع ناپایدار با تمرکز بر درآمد ساخت‌وساز حاصل شده و به نظر می‌رسد اگر این سرفصل درآمدی وجود نداشته باشد یا سهم آن در وصولی ها کاهش پیدا کند، مدیریت شهری با تکیه بر درآمدهای سالم و پایدار حتی از عهده پرداخت حقوق و دستمزد پرسنل خود نیز بر نمی آید.
جزئیات محتوای گزارش درآمد - هزینه شهرداری تهران در سه‌ماه اول امسال که روز سه شنبه در صحن شورای شهر تهران بررسی شد حاکی است اگرچه میزان تحقق درآمدهای شهرداری نصاب نسبتا بالای 94 درصدی داشته است اما این تحقق در پی عقب ماندگی ردیف های درآمد پایدار مثل انواع عوارض و البته تحقق بیش از حد مورد انتظار درآمدهای شهرسازی مثل درآمد صدور پروانه ساختمانی حاصل شده است. بودجه شهرداری تهران در سال 1402 معادل 75هزار و 990 میلیارد تومان است که در برش سه‌ماهه باید 19هزار میلیارد تومان از آن محقق می شد. این در حالی است که شهرداری تهران توانسته معادل 17هزار و 905 میلیارد تومان از این رقم را طی فصل بهار تحقق بخشد. اما نکته قابل تامل این است که بالغ بر 7هزار میلیارد تومان از این رقم با تکیه بر درآمدهای ناپایدار ناشی از صدور جواز ساخت‌وساز و فروش املاک حاصل شده است.درآمدهای حاصل از صدور مجوزهای مرتبط با ساخت‌وساز یکی از منابع درآمدی شهرداری هاست که جایی در فهرست منابع سالم کسب درآمد مبتنی بر اصول اقتصاد شهری پایدار ندارد. تکیه شهرداری ها بر این نوع از درآمدها از آنجا که ارتباط مستقیم با مسائلی مثل رفاه شهری، دسترسی به سرانه ها، رعایت سقف جمعیت پذیری و ظرفیت سکونتی و مواردی از این دست دارد، همواره مورد انتقاد کارشناسان شهری بوده است. اما مهم‌ترین منبع درآمدی که مدیریت شهری پایتخت روی آن حساب می کند، همین درآمدهاست و به همین خاطر میزان تحقق ردیف های مربوطه در برش سه‌ماه اول امسال، به جای اینکه حول و حوش یک چهارم کل ارقام این ردیف ها در بودجه مصوب 1402 باشد، به مراتب بیشتر است.
عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های توسعه شهری یکی از این ردیف هاست که رقم آن در کل بودجه 1402 هفت هزار و 145 میلیارد تومان است و در برش سه‌ماهه باید یک‌هزار و 786 میلیارد تومان از آن محقق می شد اما میزان تحقق در این بازه زمانی معادل 2هزار و 428میلیارد تومان بوده است.
به عبارت دیگر شهرداری تهران 35درصد بیشتر از هدفگذاری بودجه در این بخش درآمد کسب کرده است. اگرچه عنوان این ردیف گنگ به نظر می‌رسد اما به طور کلی عوارض ارزش افزوده ناشی از اجرای طرح های توسعه شهری و دیگر سرفصل های وابسته مثل «تعیین کاربری» اشاره مستقیم به درآمدهای مربوط به تصمیمات پول ساز برای عرصه شهر دارد که در ساختارهایی مثل کمیسیون ماده پنج شهرداری تهران درباره آنها تصمیم‌گیری می‌شود.
همچنین عوارض زیربنا که اشاره ای به درآمد حاصل از صدور پروانه ساختمانی دارد در بخش مسکونی یک‌هزار و 200 میلیارد تومان و در بخش غیرمسکونی 2هزار و 628 میلیارد تومان برای سال‌جاری پیش‌بینی شده که در سه‌ماهه اول امسال در هر دو بخش درآمد شهرداری به مراتب بیشتر از 25درصد هدفگذاری برش فصلی بوده است.
شهرداری تهران به جای 302 میلیارد تومان بابت عوارض زیربنای مسکونی در بهار امسال، معادل 1412 میلیارد تومان درآمد کسب کرده و این یعنی چیزی بیشتر از 1100 میلیارد تومان اضافه درآمد نسبت به بودجه پیش‌بینی شده در این بخش. در ردیف درآمدی مربوط به عوارض زیربنای غیرمسکونی نیز میزان درآمد محقق شده شهرداری تهران به جای 657 میلیارد تومان در برش فصلی، عملا نزدیک 2هزار میلیارد تومان درآمد کسب شده است. این ارقام به روشنی تکیه درآمدی شهرداری به منابع ناپایدار را منعکس می کند و نشان می دهد خرج پایتخت در سه ماه گذشته نه از منابع اصلی و پایدار بلکه از دخل فرعی حاصل شده است.
یکی دیگر از مصادیق دخل فرعی تهران به جای تکیه بر درآمدهای اصلی مربوط به عوارض قطع اشجار است که تقریبا در تمام گزارش های سه‌ماهه درآمد - هزینه که توسط کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تولید می‌شود، جلوتر از رقم پیش‌بینی شده است. در بهار امسال نیز شهرداری به جای 87 میلیارد تومان معادل 181 میلیارد تومان یعنی دقیقا دو برابر آنچه باید در 3ماه درآمد از این محل حاصل می شد، کسب درآمد کرده است.
همچنین بخوانید