عدد سازی رسانه‌ای در سکوت مسئولان / آیا خط فقر 18 میلیون تومان است؟

صبح امروز یکی از رسانه های در اقدامی دست به عدد سازی کرده و بدون ارائه یک دلیل منطقی و آمار دقیق اقتصادی اعلام کرد خط فقر به 18 میلیون تومان رسیده است که موجب تشویش اذهان عمومی شد.

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از رسانه‌های زرد بدون دلایل منطقی و آمارهای دقیق اقتصادی و با استناد به یکی از رسانه‌های خارجی گفته است که خط فقر در ایران به 18 میلیون تومان رسیده است، اما این آمار دقیق نبوده و بررسی‌ها نشان می‌دهد پس از واقعی سازی قیمت برخی از مواد پایه و و افزایش یارانه نقدی از 45 هزار تومان به 300 هزار تومان ضریب جینی کاهش یافته است.

بررسی شاخص‌های توزیع درآمد نشان دهنده بهبود قابل توجه شکاف طبقاتی در دولت سیزدهم است. در ابتدای دهه 1390 ضریب جینی به 37 درصد ارتقا یافته بود که در سال‌های 1391 و 1392 نیز این روند ادامه یافت به گونه‌ای که در سال 1392 این شاخص به 0.3650 رسید. اما در سال 1393 هر ساله ضریب جینی به سمت نابرابری بیشتر حرکت کرد. دراین سال ضریب جینی به 0.3788 تنزل کرد. در سال 1394 هم این شاخص به 0.3851 و در سال 1395 به 0.3900 رسید.

با تداوم این وضعیت در سال 1396 ضریب جینی کل کشور به 0.3981 و در سال 1397 با رسیدن به 0.4093 به بالاترین رقم در دهه 1390 رسید. هرچند در سال 1398 این شاخص اندکی بهبود یافت و به 0.3992 رسید، اما دوباره در سال 1399 به 0.4006 بازگشت. برآوردهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد ضریب جینی از 0.3938 سال گذشته به 0.3831 در سال جاری ارتقا خواهد یافت.

خط فقر هر منطقه با منطقه‌ای دیگر تفاوت دارد یکی از مؤلفه‌های درست بررسی اقتصادی بحث داده‌های درست بوده که باید آن را بررسی کرد، وقتی داده‌های مناسب در یک گزارش داده نشود نمی‌توان انتظار درستی از نتیجه‌گیری مساله داشت. داده‌هایی مانند محل زندگی، ملک اجاره‌ای یا تملیکی، درآمدهای متغیر می‌توانند در رسیدن به نتیجه خط فقر بسیار حیاتی باشند.

حتی زندگی در محله‌های مختلف تهران نیز در این مساله تأثیرگذار بوده و باید با جمیع جهات و با تمام داده‌ها اعم از سبک زندگی مختلف و استفاده مختلف از وسایل مصرفی مانند خوراک، پوشاک و خودرو خط فقر را سنجید.

آمارهای سیاه باعث افزایش حقوق بدون اعتبار بودجه خواهد شد

یکی از کارکردهایی که آمار سیاه دارد این است که مسئولان را به سمت افزایش حقوق بدون پشتوانه اعتباری بودجه سوق داده و همین امر باعث افزایش تورم در آینده و بی انضباطی بودجه و افزایش کسری بودجه شده و از طرف دیگر فرصت اصلاحات اقتصادی را که همراهی مردم را می‌طلبد از دولت می‌گیرد. آمارهای سیاه کارکردهای روانی هم در جامعه بازی کرده و باعث سرخوردگی نخبگان جوان و ماندن آنان برای ساخت وطن شده و فضای یاس و ناامیدی را در جامعه خواهد افزود.

آمار سازی در سکوت مسئولان

یکی از موضوعات مهمی که مورد توجه مسئولان قرار نمی‌گیرد، بحث ارائه درست آمار با سندهای واقعی است که می‌تواند دستگاه‌های رسمی را مرجع بسیاری از اخبار و اطلاعات اقتصادی کند، متأسفانه بعد از سکوت مسئولان، برخی از رسانه‌ها با عددسازی های غیرواقعی به مرجع اخبار مهمی مانند خط فقر تبدیل می‌شوند.