"عطر سیب" کتاب پیشینه اجتماعی و فرهنگی سمیرم
اصفهان - ایرنا - کتاب "عطر سیب" به معرفی سمیرم و تاریخ اجتماعی و فرهنگی این خطه واقع شده در ضلع شمالی رشته کوه‌های دنا در جنوب استان اصفهان پرداخته است.
امرالله قاسمی فرهنگی بازنشسته نویسنده این مجموعه و چند کتاب دیگر مرتبط با فرهنگ و تاریخ سمیرم است و البته در این کتاب و سایر نوشته‌هایش بخشی از خاطرات و دغدغه‌هایش را نیز پیش می‌کشد و مطرح می‌کند.
وی در مقدمه عطر سیب سلامی عرضه می‌دارد بر سمیرم، مردم غیور و دلاور این دیار و سلام بر قله مرتفع و سفیدپوش دنا و به نقل از رضا پور زاهد که سالیانی دور به سمیرم سفر کرده بود دارد که این خطه لکه‌ای است مرتفع از سرزمین کهن با چندین روستای زیبا و چشم نواز.
درباره موقعیت جغرافیایی سرزمین هزار چشمه هم نوشته‌اند که این شهر در 590 کیلومتری جنوب تهران و 165 کیلومتری جنوب اصفهان با مساحت پنج‌هزار و 297 کیلومتر مربع در بین کوه‌ها و ارتفاعات منتهی به استان‌های مرکزی و جنوبی کشور درمنطقه‌ای استپی، سرد و برفی واقع شده است.
کوچ و کشاورزی
کوچ عشایر ایل‌قشقایی از جمله ویژگی‌های بارز این دیار کوهستانی است و این عامل باعث داد و ستد مردمان سمیرم با عشایر کوچنده از استان‌های جنوبی و گرمسیری به ییلاق و تاثیرپذیری فرهنگی آنها از یکدیگر شده است.
حدود 60 درصد مردم به کار کشاورزی نیمه مدرن، 10 درصد به دامپروری و 30 درصد نیز به کارهای دولتی و آزاد اشتغال دارند و صدالبته که تولید سیب‌های مرغوب و بی‌نظیر زرد، قرمز و گلاب کهنز و اصفهانش زبان‌زد همگان است.
نویسنده معتقد است سمیرم شهری در مرکز مملکت ولی تنها و گوشه‌گیر است که از تمامی حوادث روزگار سربلند بیرون آمده، در صنعت بسیار ضعیف است و معادنی همچون خاک نسوز دارد که بهره‌ای برای سمیرمی‌ها ندارند.
نارین‌قلعه، یادمان‌های دست‌کند، شبستان مسجد جامع شهر و همچنین زیربند دوره اتابکان از وجود عمران و آبادی این خطه در گذشه‌های دورادور حکایت دارند. امام‌زادگان سلطان ابراهیم، پنج تن، زید ابن علی، دوازده امام ونک، سید محمد خفر، شاه جعفر، شاه چراغی در کنار مساجد خان‌علی، جامع، قائم، امام حسن، امام رضا، امام سجاد و حسینیه انقلاب از جمله مهمترین اماکن مذهبی و دینی این خطه‌اند.
درباره وضعیت ساختمان‌های قدیم سمیرم نیز آورده‌اند که نمای اغلب خانه‌ها به سمت جنوب و یا متمایل به قبله بوده و حاشیه‌ای از بوته‌های بزرگ گون در محیط پشت بام و دیوارهای منازل جلوه‌ای خاص به آنها می‌داده است.
صفحه 25 کتاب، آبشار معروف سمیرم را در قالب شعر تصویر و توصیف کرده است.
از فراز کوه زیبا سرنگون است آبشاری / آب صاف و پاک لیکن، آبشار بی‌قراری / بر سپاه صخره‌های سخت می تازد مداوم / همچو سرباز دلیر جنگی توسن سواری...
علاوه بر آبشار، تخت سلیمان آب ملخ، تقرچه، چشمه خونسار، چشمه ناز ونک و بابازرنگ کمه و رودخانه‌های حسین آباد، ماربر، شمس‌آباد، خرسان و کزن نیز جایی درکتاب دارند و وصف و شرحی کوتاه در کنار نامشان درج شده است.
قلعه، دلگر، خواجگان، ماندگار، دهان، جنگل و علیا نام محله‌های هفت گانه سمیرمند اما پامنار نیز در نزدیک محله دلگر واقع است که نامی از آن در کتاب نیست.
درباره گونه‌های گیاهی و جانوری نیز شرح کوتاهی در کنار اسامی انواع گیاهان دارویی، خوراکی و کوهی و همچنین جانوران این منطقه کوهستانی و سردسیر در ضلع شمالی دنای استوار آورده شده است.
ضرب المثل‌ها و واژگان محلی
گنجشک بی نوک نمیشه، کشمش بی‌سوک نمیشه، نان گندم شکم فولادی می‌خواهد، برادری ما بجای خود بزمان هفت سنار، می‌رود سال تنگ می مونه نوم و ننگ، فلانی با ملاغه به شتر آب می‌دهد.
در نقد کتاب هم باید به این موضوع اشاره کرد که نویسنده در این نوشتار، بیشتر دغدغه ها و خواسته های خود یا عموم مردم را با نوشتار و بیانی عامی و نه کتابی برشمرده و در جاهایی نیز لب به گلایه از برخی کبمودها و کاستی‌ها گشوده است.
پبش از این نیز کتاب های شکوفه‌های سیب، علی و عصبیت‌های عرب، اطلس فرهنگی و مذهبی سمیرم و سیمای سمیرم در ادوار تاریخ از همین مولف در کتابخانه ایرنا مرور و معرفی شده‌اند.
نشر گل‌افشان کتاب «عطر سیب» را در 100 صفحه منتشر کرده است.
*س_برچسب‌ها_س*