علائم، علل و درمان کبد چرب و ناسالم

در ابتدا باید بدانید که بیماری کبد چرب میتواند توسط بیماریهای دیگری نیز پدید بیاید یعنی ممکن است فردی مبتلا به دیابت، به کبد چرب نیز مبتلا شود. با این حال اکثر مردم به دلیل سبک زندگی ناسالم، به این بیماری مبتلا میشوند. در این مقاله همراه ما باشید تا به تمامی سوالات بالا پاسخ دهیم و راههای درمان این بیماری را بررسی کنیم.

کبد چرب چیست؟

در تقسیم بندی کلی باید نوع الکلی را از نوع بدون الکل آن جدا کنیم. زمانی که چربیهای اضافه در کبد انباشته میشود، ما به این بیماری دچار خواهیم شد. برای کبد چرب علائم آشکاری وجود ندارد اما باز هم در ادامه مقاله ما همان نشانه های احتمالی را نیز خواهیم گفت.

از طریق چکاپ های پزشکی سالانه میتوان به وجود این بیماری پی برد. این عارضه در مراحل اول مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما اگر ادامه دار باشد، باید نسبت به درمان کبد چرب اقدام نمود. به کمک روش های تصویربرداری پزشکی میتوان وجود این بیماری را فهمید.

این بیماری با عارضه های دیگری مثل چاقی و دیابت در ارتباط است. بر اساس آمار، چیزی حدود یک سوم از جمعیت ایالات متحده و بیش از 40 درصد نیز در ایران به این عارضه مبتلا هستند. دلیل گسترش این مریضی را باید در تغذیه جستوجو کرد.

از انواع کبد چرب چه میدانید؟

برای درمان کبد چرب لازم است که انواع آن را به خوبی بشناسیم. به جز تقسیم بندی الکلی و غیرالکلی، میتوان کبد چرب غیرالکلی را به دو دسته تقسیم کرد. این دو تقسیم بندی عبارتند از:

• کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) که به آن کبد چرب ساده نیز گفته می‌شود

• استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)

کدام نوع کبد چرب، مهمتر از بقیه است؟

زمانی که به NAFLD مبتلا میشویم، آسیب دیگری کبد ما را از جانب این بیماری تهدید نخواهد کرد. اما NASH دارای یک تفاوت کلیدی است. اگر به NASH مبتلا شویم، احتمال التهاب کبد و آسیب به سلول وجود خواهد داشت. استئاتوهپاتیت غیر الکلی نوع پیشرفته ای از این بیماری است.

این نوع خطر فیبروز، سیروز و سرطان کبدی را افزایش میدهد. بر اساس آمار، بیشتر مردم جهان به نوع اول مبتلا میشوند و از بین آنها افراد کمی هستند که درگیر نوع پیشرفته خواهند شد.

علائم کبد چرب کدامند؟

در مراحل اولیه نمیتوانید نشانه شاخصی در بدن خود ببینید که نشان دهنده چرب بودن کبد باشد. برخی عقیده دارند که علائم کبد چرب در چهره یا پشت بدن نمایان میشود که بر اساس یافته های پزشکی، استدلال درستی نیست اما در صورت ابتلا به نوع پیشرفته یعنی NASH شرایط فرق خواهد کرد.

• درد مبهم در سمت راست بالای شکم

• خستگی مفرط و احساس ضعف

• کاهش وزن بدون زمینه و ناگهانی

همگی از نشانه های کبد چرب پیشرفته هستند. اگر این بیماری در اوج خود باشد، علائم بیشتری نیز نمایان خواهد شد. زرد شدن پوست و سفیدی چشم، خارش پوست، تورم در پاها، ران و شکم از علائم اوجگیری این عارضه هستند. اگر این نشانه ها را در بدن خود مشاهده کردید، فورا جهت بررسی وضعیت کبد چرب، به متخصص داخلی بروید.

در خانم ها برخی مشکلات میتواند نشان از کبد چرب باشد. برای مثال حساسیت های پوستی بی‌دلیل، ریزش ناگهانی مو، دردهای شدید در دوران قاعدگی و حساسیت پستان ها نمونه ای از این علائم هستند.

پیش از درمان کبد چرب، چگونه آن را تشخیص دهیم؟

آزمایش خون همیشه این بیماری را نشان نمیدهد اما در اکثر مواقع موثر است. اسکن اولتراسوند از شکم میتواند این عارضه را نشان دهد. طبق نظر پزشک، ممکن است آزمایش های بیشتری نیز نیاز باشد.

بیوپسی نیز یک نوع دقیق از نمونه برداری است که به کمک سوزن، یک نمونه از کبد برداشته میشود. افرادی که در خطر ابتلا به این بیماری هستند، باید هر 3 سال از کبد خود سونوگرافی تهیه کنند تا از سلامت کبد مطمئن شوند.

سی‌تی‌اسکن و MRI نیز در تشخیص این بیماری مفید هستند.

برای درمان کبد چرب چه راه هایی وجود دارد؟

متاسفانه هنوز درمان فوری یا قطعی کبد چرب یافت نشده است. هیچ داروی خاصی برای درمان این بیماری وجود ندارد. تنها راهی که پس از ابتلا روبه‌روی شماست، تغییر سبک زندگی و پیش گرفتن لایف استایل سالم است. کبد چرب عموما باعث مشکلات جدی نخواهد شد و میتوان با آن زندگی کرد.

اگر در شرایطی هستید که خطر ابتلا برای شما بالاست، باید بیشتر به سبک زندگی خود توجه کنید. مصرف الکل را کنار بگذارید و رژیم خود را بر اساس پیشنهاد دکتر تغذیه بچینید.

پیوند کبد یک راه درمانی است؟

بله. در موردهای سخت و زمانی که کبد بیمار عملا از کار افتاده، میتوان پیوند کبد را به عنوان یک راه درمانی در نظر گرفت. البته این مورد هم بسته به آن است که بدن کبد را پس نزند. اگر چنین اتفاقی نیوفتد، کبد بازسازی خواهد شد و بدون مشکل به زندگی ادامه خواهید داد.

چگونه از ابتلا به بیماری کبد چرب جلوگیری کنیم؟

وزن خود را در سطح خوبی نگه دهید. سطحی که در آن چربی بیش از حد نداشته باشید. رژیم غذایی سالم داشته باشید؛ برخی گمان میکنند که منظور از رژیم غذایی سالم گیاهخواری است درحالی که چنین نیست. یک رژیم غذایی سالم ترکیبی از سبزیجات، میوه ها، پروتئین و کربوهیدرات است که باید به شکل روزانه در مقادیر مناسبی مصرف شود.

در این رژیم سالم نمک، چربی و قند نیز وجود دارد که شما باید مصرف آنها را به حداقل برسانید. برای مثال به جای نوشیدنی های شیرین، آب بخورید. ورزش میتواند تا حد زیادی به شما کمک کند. فعالیت هایی که شما را به تحرک وا دارد، برای کبد مفید است.

برای مثال ساعاتی پیاده روی تند یا دوچرخه سواری را تجربه کنید. استعمال دخانیات را کنار بگذارید و مصرف الکل را نیز قطع کنید تا کبدی سالم و سلامت داشته باشید.

آیا در خطر ابتلا به کبد چرب هستم؟

پیش از اینکه درمان کبد چرب را پیش بگیرید، از طریق تست زیر احتمال وجود بیماری در بدن خود را بسنجید. هر چقدر که پاسخ موارد بیشتری در شما مثبت باشد، احتمال بیماری بیشتر است.

• چاق هستید یا اضافه وزن دارید؟ (وجود چربی در اطراف شکم حائز اهمیت است)

• به دیابت نوع دوم مبتلا هستید؟ اگر پاسخ شما مثبت است: بدن شما نسبت به انسولین مقاوم است؟ شرایط خاصی دارید که بر نحوه استفاده از انسولین تاثیر میگذارد؟

• تیروئید کم کار دارید؟

• فشار خونتان بالاست؟

• کلسترول بالا دارید؟

• به سندروم متابولیک مبتلا هستید؟

• سن شما بیش از 50 سال است؟

برای درمان کبد چرب راه حلی قطعی وجود ندارد. درمان فوری کبد چرب عبارتی غلط است. داروی کبد چرب به شکل اختصاصی هنوز ساخته نشده و شما تنها باید با تغییر سبک زندگی خود به جنگ این بیماری بروید. با توجه به سبک زندگی امروز انسان ها، آمار ابتلا به این بیماری بالا رفته و بخش بزرگی از آن به‌علت تغذیه ناسالم است.

مصرف بیش از حد غذاهای پروتئینی، مواد قندی، فست فود و محصولات سرخ کردنی احتمال بروز این عارضه را بیشتر خواهد کرد. برای داشتن کبدی سالم، سیگار و الکل را کنار بگذارید، ورزش کنید و رژیم غذایی سالمی داشته باشید. ممنون که در این مقاله همراه ما بودید.