غفلت از جایگاه دانش‌بنیان‌ها در عرصه فرهنگ و هنر قزوین

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح قزوین؛ مفهوم و جایگاه پژوهش در حوزه فرهنگ، هنر و مطالعات بنیادین آن یکی از اصلی‌ترین مفاهیم غیرقابل انکار در ارتقا و توسعه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی بوده و نقش مهمی در شکل‌گیری بنیان و مبانی فرهنگی در هر جامعه‌ای دارد.

فرهنگ و هنر با تار و پود زندگی مردم تنیده است، جنس تولیدات و فعالیت دست اندرکاران این عرصه باید دائما در حال نوآوری و حرکت به سمت تعالی و پیشرفت باشد؛ چرا که جامعه محیطی پویاست و همین پویایی تغییرات مستمر را به همراه دارد. پر واضح است، این نخبگان و پژوهشگران فرهنگی هر جامعه هستند که با فعالیت‌های پویا و نوآورانه خود؛ بار اصلی حرکت به سمت تعالی فرهنگ و هنر را بدوش می‌کشند. با وجود آگاهی به جایگاه پژوهش در کشور ما، حوزه ای که در زمینه مطالعات پژوهشی بیشترین بی‌توجهی به آن صورت گرفته، حوزه فرهنگ و هنر است، اتفاقی که از دید بسیاری از آسیب‌شناسان و کارشناسان یکی از اصلی‌ترین نکاتی است که نتیجه آن به کند شدن مسیر توسعه و تعالی فرهنگ و تولیدات هنری در تمامی شاخه‌ها در کشورمان منتهی شده است. فرهنگ غریب به جای فرهنگ غنی تاریخ ایران عزیز ما با فیلسوفان، شعرا، نویسندگان و هنرمندان مطرحی گره‌خورده است که بسیاری از زیرساخت‌های علوم نظری جهان را پایه‌گذاری کرده‌اند اما به نظر می‌رسد که این زنجیره قدرتمند دانش درنقطه‌ای از تاریخ فراموش شده و پس از آن فرهنگ غریب فلاسفه غربی جای فرهنگ غنی اندیشمندان ایران اسلامی را گرفته و ملجا تمام حرکت‌های فرهنگی و هنری جامعه شده است. در این میان استان قزوین با داشتن سابقه مهم تاریخی و موقعیت ممتاز جغرافیایی، یکی از شهرهای رجال خیز کشور بوده و نقش مهمی در پرورش شخصیت‌ها و نخبگان برجسته داشته است و تاکنون مشاهیر بزرگی در عرصه های تاریخ، فرهنگ، ادب و سیاست چون ملا خلیل بن غازی قزوینی، عمادالکتاب، میرعماد الحسنی خوشنویس بزرگ، عیبد زاکانی، حمدالله مستوفی، علامه دهخدا و غیره از این شهر کهن برخاسته به طوری که تعدد آنها درمقایسه با شهرهای بزرگ تر مایه شگفتی است. استان قزوین مهد و پایتخت خوشنویسی ایران است، وجود نام‌آوران بزرگی چون: میرعماد الحسنی، عبدالمجید طالقانی، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، ملک محمد قزوینی، میرزا محمدعلی خیارجی قزوینی، میر محمدامین حسنی سیفی قزوینی، گوهرشاد حسنی سیفی، میر ابراهیم قزوینی، یحیی قزوینی و زنده‌یاد ابوالحسن محصص نشان از جایگاه ویژه خوشنویسی در نزد مردم این دیار از دیرباز تا به امروز دارد تا جایی که در همین بستر، نام‌آوران بزرگی همچون استاد علی اکبر پگاه، استاد پیله چی، استاد میرحیدر موسوی، استاد مصطفی عابدینی، استاد بهادر پگاه و.... رشد کرده و امروز مایه مباهات مردم قزوین هستند. اکنون که چندین دهه از عنوان پایتختی خوشنویسی شهر قزوین می‌گذرد، باید بررسی کرد چقدر این عنوان در شهر، نمادها و زندگی روزمره مردم نمود واقعی پیدا کرده است. حال که قزوین با عقبه فرهنگی وغنی خود و با اقدامات نوآورانه و فناورانه در طی سال‌های اخیر به عنوان شهری در مسیر تحول دانش‌بنیان قرار گرفته است، جایگاه هنر و فرهنگ قزوین در این حرکت تحول گرایانه چیست؟ موضوعی که آن را با دکتر هومان بابا اولادی، پژوهشگر برتر کشور، هنرمند ومخترع قزوینی در میان گذاشتیم. هومان بابا اولادی فرزند حاج شعبان بابا اولادی چهره ماندگار کشتی ایران و جهان؛ دندان پزشک، عضو و مدرس انجمن خوشنویسان قزوین، هنرمند خوشنویس و مخترع دانش‌بنیان قزوینی با ثبت اختراع بین المللی با عنوان «تولید کاغذهای هنری روکشدار سلولزی با استفاده از دانه‌های گیاهی»، مدیرعامل شرکت دانش بنیان علمی هنری "برگه زرینه قلم عماد‌" اولین شرکت دانش‌بنیان علمی و هنری ایران، ثبت کننده مهارت آهارزنی کاغذ و پارچه به عنوان میراث ناملموس ملی، مؤلف چندین جلد کتاب و مقاله‌، قاری قرآن و دارای چندین رتبه برتر کشوری، مسئول و بنیانگذار انجمن خوشنویسان در کشورارمنستان، برگزیده بنیاد ملی نخبگان و پژوهشگر برگزیده و طرح فناورانه برتر میراث فرهنگی کشور و دریافت کننده جایزه نوبل ایرانی و نشان البرز 1401 که ده‌ها عنوان برتر دیگر را در رزومه خود دارد. وی در گفتگو با خبرنگار علم و فناوری صبح قزوین اظهار کرد: شرکت برگه زرینه قلم عماد؛ اولین شرکت دانش بنیان علمی و فرهنگی کشور است که در سال 1395 با حمایت مسئول وقت پارک علم و فناوری تأسیس شده و بنده به عنوان مدیر شرکت در بخش مخترعین اولین کسی هستم که وارد سطح دو بنیاد ملی نخبگان ایران شدم. بابا اولادی ضمن ابراز نارضایتی از عدم حمایت‌ها از جامعه نخبگان فرهنگی کشور تصریح کرد: مبلغ یک میلیارد تومان را به جهت جذب بودجه برای مجموعه دانش بنیانی خود درخواست کردیم که با وجود تلاش یک سال و نیمی تنها با400 میلیون تومان موافقت شده است، این گونه سیاست‌ها نه تنها سبب رشد بلکه باعث سرخوردگی نخبگان و فرار مغزها از ایران خواهد شد. این هنرمند نخبه قزوینی افزود: بنده بارها از ترکیه و امارات و دیگر کشورها دعوت‌نامه دریافت کرده‌ام تا در ازای اشتغال و درآمدزایی برای پنج نفر اقامت دائم دریافت کنم، من سال 83 ایران را برای تحصیل ترک کرده و سال 93 پس از اتمام دوره دانشجویی به ایران بازگشتم و در همان سال‌های حضورم در خارج از کشور به دلیل دغدغه فرهنگی، بنیانگذار انجمن خوشنویسان در کشور ارمنستان شدم و در دانشگاه شرق شناسی، زبان فارسی تدریس می‌کردم لذا فکر به فرهنگ و هنر ایرانی یک لحظه از من جدا نبوده و نیست. وی با بیان اینکه کتاب‌های دانشگاهی کشور باوجود عقبه فرهنگی عظیم ایران، عاری از شرایط و مفاهیم فرهنگی است، تاکید کرد: در سیاست‌گذاری‌ها جایگاه واقعی برای ثبت دانش‌بنیانی فرهنگ تعریف نشده است و مسئولین نیز در طی بازدید از پارک علم و فناوری قزوین به این موضوع اذعان داشته و عنوان کردند؛ امکانش بعید است که در حوزه فرهنگی ما بتوانیم ثبت اختراع داشته باشیم. بابااولادی ادامه داد: ما با تلاش، یک چیز بعید را محقق کردیم، حال باید پرسید جایگاه حمایتی کجاست؟ منِ نوعی که می‌خواهم الگو باشم و دغدغه فرهنگ برای نسل‌های آتی را دارم، چرا مورد کم لطفی قرار می‌گیرم؟ پژوهشگر قزوینی با بیان اینکه متاسفانه یکی از مواردی که توجه کمتری در کشور به آن می شود انجام اقدامات موثر در جهت توسعه فرهنگ است، خاطرنشان کرد: به عنوان فردی با 37 سال سابقه فرهنگی که مسئولیت پروژه پژوهش و ثبت قزوین به عنوان شهر خوشنویسی در میراث فرهنگی ملی را دارم، معتقدم استان قزوین با سابقه فرهنگی و نخبگانی پتانسیل حمایت را دارد. وی افزود: استان قزوین مهد خوشنویسی است، شکسته نستعلیق و خوشنویسی متعلق به ایران ماست چرا آذربایجان باید به دنبال ثبت ملی آن باشد، چرا کشور ترکیه کاغذ ابرو بادی که ما از دوره سلجوقی داشته ایم، به نام خود ثبت می‌کند، شاید یکی از دلایل آن عدم آگاهی از نحوه مستندسازی در این زمینه است. بابا اولادی تصریح کرد: امروزه برای ثبت و الگو شدن در دنیا در هر حوزه‌ای نیاز به مدرک، سند و دفاعیه علمی داریم که در غیر این صورت دستمان خالی خواهد بود و دارایی‌های فرهنگی ما را به یغما خواهند برد. موانع اداری نخبگان را از مسیر دانش‌بنیانی دور می‌کند وی با اشاره بر لزوم تشکیل کارگروه‌های تخصصی در استان در زمینه بررسی موانع و مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان عنوان کرد: نخبگان در مسیر ثبت و انجام امور دانش بنیانی خود با موانعی چون بروکراسی پیچیده اداری، مالیات، بیمه و غیره درگیر هستند که آنان را از مسیر اصلی خود که خلق علم و فن‌آوری است دور می‌کند. این هنرمند نخبه ابراز کرد: امروزه نگاه ویژه ای به شرکت‌های دانش بنیان وجود دارد، اما ساختارهای اداری برای این مهم اصلاح نشده است، یک فرد فن‌آور و نخبه برای ثبت و دریافت مجوز خود باید همپای فردی که به دنبال دریافت مجوز برای راه اندازی یک سوپر مارکت است، اقدام کند، هیچ تفاوتی بین این دو مسیر و مقوله وجود ندارد. بابااولادی توضیح داد: باید برای حرکت در مسیر دانش‌بنیانی زیرساخت‌ها فراهم شوند، اگر این آسیب‌شناسی‌ها صورت نگیرد شرکت‌های فعال فناوری ما به زودی از بین خواهند رفت. وی ادامه داد: کشورهای توسعه یافته و مترقی دنیا معتقدند؛ کسانی که دارای دانش فنی و علمی هستند باید در اتاق فکر به دنبال تفکر، تعقل و خلق ایده و نوآوری باشند، مسائل ثبت ایده و اختراع، مجوز تولید، مالیات وغیره برعهده فرد نوآور نیست بلکه بر عهده یک تیم دولتی است. رسیدن به تحول در گروی الگوی ذهنی و برنامه‌ریزی دقیق بابااولادی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به عنوان «قزوین در مسیر تحول دانش‌بنیان» اظهار کرد: باید پرسید آیا قزوین در مسیر تحول دانش‌بنیان قرار دارد؟ «قزوین» دارای یک سابقه درخشان تاریخی به لحاظ فرهنگی، کشاورزی و صنعت است و دانشمندان و عالمان بنامی از دیرباز تاکنون داشته و دارد که انتخاب آن در این عنوان برای قزوین کاملا درست و بجاست. وی افزود: «مسیری» که برای نسل جوان در حرکت به سمت نوآوری و دانش است نیز به درستی تعریف شده است، «دانش بنیانی» که به عنوان هدف در این شعار مشخص شده در واقع مقصد حرکت است که به درستی تبیین شده، اما آنچه که جای بحث است کلمه «تحول» است. دریافت کننده جایزه نوبل ایرانی خاطرنشان کرد: برای ایجاد تحول نیاز به برنامه‌ریزی دقیق داریم، واقعیت آن است این برنامه‌ریزی، برای این مقصد، این مسیر و این هدف به روشنی تعریف نشده است؛ به عنوان مثال شرکتی که می‌خواهد دانش بنیان شود، طبق آیین‌نامه‌های موجود، با برخی تعاریف مبهم و کلی در چارت اداری آن مواجه می‌شود. وی در ادامه گفت: امید است با بازنگری و انجام اصلاحات لازم در آیین‌نامه‌ها و تربیت کارشناسان ارزیاب متخصص در این زمینه بتوان فناوری ها و نوآوری‌های دانش بنیانی را گسترش داده و پس از آن مسیر را برای رشد و شکوفایی آن دانش فراهم نماییم. نخبه قزوینی با بیان اینکه برای ایجاد تحول در دانش؛ نیاز به یکسری از آگاهی‌های بروز دنیا داریم، توضیح داد: ما باید الگوی ذهنی دقیق از آنچه که هدف است داشته باشیم چرا که وقتی الگوها و چارت‌های اداری برای شرکت‌های دانش بنیان به روشنی تعریف نشده باشد و حمایت در جهت رشد و شکوفایی فناوری‌ها اندک باشد چه طور می‌توانیم به تحول علمی مدنظر دست یافت. بابااولادی اظهار کرد: ما به عنوان تنها شرکت دانش‌بنیان علمی و فرهنگی ایران نزدیک به ده سال است به معنای واقعی در حال مبارزه هستیم و امیدواریم که با حمایت‌های بیشتر بتوانیم مسیر توسعه را هموارتر نماییم. وی ادامه داد: ما اگر در زمینه فرهنگ به دنبال حرکتی نو و ماندگار هستیم بایستی یک تیم تخصصی در راستای ایجاد شرایط پژوهشی، تحقیقی و فناورانه فرهنگی در کشور ایجاد کنیم. بابااولادی همچنین عنوان کرد: ایران در نظر کشورهای صاحب علم و تکنولوژی بروز دنیا، یک کشور با سابقه غنی به لحاظ فرهنگی و هنری است و با فرش و هنرش در میان جوامع شناخته می‌شود، با این حال چرا ما در زمینه دانش‌بنیان شدن فعالین و دانشمندان فرهنگ و هنر که شاخصه اصلی کشور ماست قدمی بر نمی‌داریم. وی با بیان اینکه فناوران فرهنگی ما با فعالین حوزه های تکنولوژی، کشاورزی، صنعت و رباتیک مقایسه می‌شوند، افزود: اینگونه سنجش‌ها قیاس مع‌الغیر است، ما باید به فکر ترمیم پایه‌ها باشیم چرا که وقتی اساس و بنیان درست نباشد نباید به دنبال پرورش و رشد باشیم. بابا اولادی اظهار کرد: اگر آموزش از بنیادش اصلاح شود، پرورش و نوآوری را در پی خواهد داشت، این نوآوری منجر به تحول و تحول موجب رونق فرهنگی در یک کشور و جامعه خواهد شد. نبود مکان مناسب برای انجمن خوشنویسی قزوین  این هنرمند قزوینی یادآور شد: خانه خلاق قزوین با استفاده از ظرفیت متخصصان فرهنگی و هنری استان که صاحبان اندیشه و سخن آکادمیک هستند از طریق راه اندازی اتاق‌های فکر، استارتاپ‌های فرهنگی هنری و پرورش ایده های نوآورانه و فناورانه می‌تواند نقش موثری در شکوفا کردن پتانسیل‌های نهفته استان در علوم انسانی، صنایع فرهنگی و نرم داشته باشد. وی در بخش دیگر سخنان خود به پیشینه هنر خوشنویسی در قزوین اشاره کرد و افزود: در زمینه خوشنویسی جزو شهرهایی هستیم که سرآمد نوآوری و خلاقیت و تحول در این هنر است، استاد میرعماد الحسنی سیفی قزوینی، استاد درویش عبدالمجیدطالقانی، ملک المحمد قزوینی و شاگردان این اساتید همه در قزوین زیسته‌اند، شهری با دارا بودن این قدمت و رونق تحول در هنر خوشنویسی هنوز ساختمان درخور شان هنرمندان و علاقمندانش ندارد. مدیرعامل شرکت دانش بنیان علمی هنری برگه زرینه قلم عماد یادآور شد: سال‌هاست که دوسالانه خوشنویسی ایران در قزوین برگزار می‌شود، انجمن خوشنویسان شعبه قزوین بیشتر از یک دهه درخواست یک ساختمان چند منظوره خوشنویسی متناسب با قدمت و نام پایتخت خوشنویسی ایران را داشته و دارد، اما هیچگونه توجهی از طرف مسئولین عالی رتبه استانی در این خصوص نشده و متاسفانه هر بار با تغییرو تحول مسئولین استان تغییر مکان داده و این امر موجب خلل در ترویج و آموزش خوشنویسی شده است. بابااولادی تصریح کرد: با توجه به اینکه انجمن خوشنویسان ایران از باسابقه ترین انجمن‌های قانونمند ایران است؛ امیدواریم با اختصاص یکی از بناهای قدیمی استان به این انجمن و یا تخصیص بودجه‌ای در استان برای احداث یک بنای در خور این هنر وهنرمندان آن شاهد رشد اقتصادی و توسعه هنر در قزوین باشیم. این هنرمند دانش‌بنیان با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر موضوع فرهنگ جامعه ادامه داد: رهبر انقلاب بارها در بیانات و دیدارهای خود بر اهمیت و جایگاه فرهنگ اشاره کرده و فرموده‌اند: «فرهنگ هویت یک ملت است. همه چیز مترتب بر فرهنگ است. فرهنگ حاشیه و ذیلِ اقتصاد نیست، حاشیه و ذیلِ سیاست نیست، اقتصاد و سیاست حاشیه و ذیل بر فرهنگند.» بابااولادی در پایان گفت: اگر به دنبال انتقال فرهنگ و هویت دینی خود به نسل آینده هستیم این مهم جز با اهمیت دادن به جایگاه فرهنگ و حرکت به سمت توسعه و پرورش آن محقق نخواهد شد. انتهای پیام /