فتح کابل توسط طالبان مشابه سقوط «سایگون» در سال 1975 است؟ + تصاویر تاریخی

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ خبرگزاری شبکه بی. بی. سی انگلیس در گزارشی تحت عنوان «چرا پیروزی طالبان در فتح کابل با سقوط سایگون مقایسه می‌شود؟» نوشت: همزمان با ادامه فرآیند خروج آمریکا از پایتخت افغانستان، شبکه‌های اجتماعی مملو از تصاویری شده است که یک هلی‌کوپتر در حال تحلیه افراد حاضر در سفارت آمریکا در کابل می‌باشد. این واقعه تصویری آشنا برای عده‌ای است.

به سال 1975 برگردیم؛ فردی به نام «هابرت ون. اس» عکسی از لحظه تقلای مردم برای سوار شدن به هلی‌کوپتری روی یک پشت بام در سایگون - پایتخت ویتنام چنوبی گرفت که درحال حاضر نمادین شده است. تحلیلگران و قانون گذاران آمریکایی در هر دو جناح دموکرات و جمهوری خواه سقوط سایگون را با فتح کابل توسط طالبان مقایسه می‌کنند.

این عکس تاریخی به نماد شکست آمریکا در ویتنام تبدیل شد مامور آمریکایی نردبان را زمین می‌اندازد و اجازه نمی‌دهد ویتنامی‌هایی که با واشنگتن همکاری می‌کردند همراه او سوار هلی کوپتر شوند!

حکایت سقوط سایگون چه بود؟

«جنگ ویتنام» نبرد میان کمونیست‌های دولت ویتنام شمالی با نیروهای دولت ویتنام جنوبی و متحد اصلی آن یعنی آمریکا بود. این جنگ 20 سال به طول انجامید و هزینه زیادی برای آمریکا درپی داشت. این جنگ باعث تقسیم بندی شدیدی میان آمریکایی‌ها شد. عبارت سقوط سایگون مربوط به واقعه تسخیر شهر سایگون - پایتخت ویتنام جنوبی به دست نیروهای کمونیست ارتش خلق ویتنام یا به تعبیر مشهورتر ویت کنگ‌ها است. سایگون را نیروهای ویت کنگ در روز «30 آپریل 1975 / 10 اردیبهشت 1354» به تصرف خود درآوردند.

ویتنام شمالی از سوی اتحاد جماهیر شوروی و دیگر متحدان کمونیست آن نظیر چین پشتیبانی می‌شد و ویتنام جنوبی نیز تحت الحمایه نیروهای بلوک غرب شامل صدهاهزار تن از نیروهای ارتش آمریکا بود. آمریکا در سال 1973 از ویتنام جنوبی عقب نشینی کرد و دو سال بعد این کشور پس از تسخیر سایگون از سوی کمونیست‌های ویتنام شمالی تسلیم شدن خود را اعلام کرد. شهر سایگون پس از فتح به دست ویت کنگ‌ها به هو شی مین تغییر نام داد که نام رهبر شهیر ویتنام شمالی در طول این جنگ 20 ساله بود.

تسخیر شهر سایگون مشابه کابل سریع‌تر از زمانی بود که ایالات متحده انتظار داشت. ایالات متحده در واکنش به سقوط شهر سایگون سفارت خود را در این شهر بست و بیش از 7000 شهروند اهل آمریکا، ویتنام جنوبی و دیگر ملیت‌های خارجی را با هلی کوپتر از محل سفارت تخلیه کرد. این عملیات انتقال هوایی را عملیات باد مکرر (Frequent Wind) نامیدند.

مقایسه وضعیت امروز کابل (راست) با سقوط شهر سایگون (چپ) در سال 1975 در رسانه‌های جهان بالا: پرواز آخرین هلی کوپتر آمریکا از سفارت «سایگون» | پایین: هلی کوپتر آمریکا بر فراز سفارت در «کابل» فرار وابستگان به آمریکا از ترس طالبان (راست) | فرار وابستگان به آمریکا از ترس ویت کنگ (چپ)

*س_مقایسه سقوط کابل با سایگون درست است؟_س*

جنگ ویتنام در اذهان مردم آمریکا به شدت منفور است. این جنگ نه تنها میلیارد‌ها دلار هزینه ایجاد کرد بلکه جان 58000 آمریکایی را نیز گرفت. سقوط سایگون ضربه‌ای به جایگاه آمریکا در جهان بود. پس از آن واقعه بود که عبارت سندروم ویتنام پدیدار شد. این عبارت به معنای عدم تمایل رای دهندگان آمریکایی به اعمال قدرت نظامی در بیرون از مرز‌های کشور است.

بسیاری از سیاست مداران آمریکا میان سایگون و کابل مشابهت ایجاد کرده‌اند. «الیس استفانیک» - نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا در توئیتی نوشت: «این (وضعیت کابل) سایگون جو بایدن است. یک شکست فاجعه بار در صحنه بین المللی که هرگز فراموش نخواهد شد.»

ژنرال مارک میلی - رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در مصاحبه‌ای مقایسه کابل با سایگون را رد کرد. میلی گفت: «شاید من اشتباه می‌کنم. چه کسی می‌داند؟ شما نمی‌توانید آینده را پیش بینی کنید ولی... طالبان فقط ارتش ویتنام شمالی نیست. این واقعه مشابه وضعیت آن روز نیست.»

بی بی سی در ادامه نوشت که اگر نمادگرایی را کنار بگذاریم، تفاوت بزرگی میان این دو واقعه وجود دارد. این رسانه انگلیسی در ادامه نوشت: سقوط سایگون دو سال پس از خروج نیروهای آمریکا از ویتنام اتفاق افتاد. تخلیه نیروهای آمریکا از کابل در حالی رخ می‌دهد که نیروهای ایالات متحده هنوز در افغانستان هستند. با وجود آنکه پیامد‌های سیاسی برای رئیس جمهور وقت آمریکا یعنی جرالد فورد در سال 1975 محدود بود؛ امآ هنوز مشخص نیست که نحوه خروج از افغانستان حتی با وجود عدم محبوبیت این جنگ در داخل آمریکا، چه اثری بر دولت رئیس جمهور بایدن خواهد گذاشت. کریستوفر فلپس - استاد داشنگاه ناتینگهام گفت: «کوچکترین شکی ندارم که این واقعه به بایدن ضربه می‌زند. عادلانه باشد یا خیر، این واقعه احتمالا به عنوان یک ننگ و رسوایی تلقی خواهد شد.»

ترجمه: ایلیا فروزش