فقدان خروجی عملیاتی شورای پنجم در حفظ باغات تهران

روش تشخیص باغ بودن املاک در دوره پنجم شورای شهر بدون تملک و گریز از آماده سازی و عدم تبدیل آن به بوستان عمومی، فایده‌ای برای عموم مردم نداشت.

خبرگزاری مهر_گروه جامعه: باغات شهر تهران به‌عنوان عنصری جدایی ناپذیر از سیستم شهری، منابع ارزشمندی هستند که علاوه بر ارزش‌های اکولوژیکی، بخشی از تاریخ، هویت و ثروت شهر محسوب می‌شود. بر اساس تبصره یک ماده 13 آئین نامه اصلاح قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها «شهرداری‌ها و شورای های اسلامی شهر باید شرایطی فراهم شود تا با خرید باغات محدوده شهر، بوستان‌های شهری در آنها احداث و در اختیار عموم قرار گیرد. اتفاقی که در دو دوره شورای شهر تهران با کم و کاستی‌هایی رخ داد اما به روی کار آمدن مدیریت شهری پنجم با شعار مقابله با باغ کشی، متوقف و نارضایتی عمومی را ایجاد کرد.

اکنون بیش از 3 سال از لغو مصوبه برج باغات می‌گذرد، تصمیمی که زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری آن‌را عاملی برای حفظ باغات در تهران دانسته و گفته ما (دوره مدیریت شهری پنجم) اجازه باغ کشی و نابودی درختان را نداده‌ایم و اقداماتمان قابل مقایسه با دوره‌های قبل شورا نیست.

معاون شهرسازی شهرداری تهران نیز به صورت تلویحی این مصوبه را زیر سوال برد و اذعان داشت که با واقعیات شهر فاصله داشته و نیاز به بازنگری دارد وی همچون دیگر اعضای شورای شهر تاکید دارد که شورای پنجم با شعار حفظ باغات و پیش رفته است، اما مصوبه شورای پنجم برای «صیانت از باغات تهران» نه تنها از تخریب باغات جلوگیری نکرده که در بطن خود به دلیل بی توجهی به منافع مالکان و تصمیم گیری در یک فضای تخیلی، بدون در نظر گرفتن واقعیات ساخت و ساز در تهران و اقتصاد مسکن، حل معضل تخریب باغات را به آینده‌ای مبهم سپرده است. اکنون بسیاری از پرونده‌های این زمین‌ها به دلیل مشخص نبودن رویکرد شورای شهر و نحوه تصمیم‌گیری نهایی در این زمینه معطل مانده است.

آمارهای ارائه شده از سوی معاونت شهرسازی و معماری نیز که عنوان کرده است: طی سال 99 هیچ مالکی برای دریافت پروانه ساخت در این پهنه‌ها اقدام نکرده و این رقم در سال 98 تنها یک مورد بوده است، نیز بر این استدلال صحه گذاشت و افزون بر این عبدالرضا گلپایگانی معاون شهرسازی شهرداری تهران نیز به صورت تلویحی این مصوبه را زیر سوال برد و اذعان داشت که با واقعیات شهر فاصله داشته و نیاز به بازنگری دارد.

شورایی که برای شهر تصمیم نگرفت

گرچه مدیریت شهری دوره پنجم با شعار انسان محوری آمد اما خروجی عملیاتی نداشت. کارنامه عملی این دوره در موضوع باغات تهران که تنها به بررسی وضعیت باغ‌ها و رأی به باغ بودن یا نبودن آنها بسنده کرد؛ نشان داد شورایی برای شهر نیست. در این دوره اعضای شورای شهر بارها در مورد تصمیم گیری در بحث باغ‌ها و یا ساخت و ساز و کاربری آنها رو در روی یکدیگر قرار گرفتند و حتی یکدیگر را متهم کردند؛ اما مدیریت شهری باید حفظ باغات را مدنظر قرار می‌داد.

آنچنان که به نظر می‌رسد، روش حاکم بر شورای پنجم مبنی بر تشخیص باغ بدون تملک و گریز از آماده سازی و عدم تبدیل آن به بوستان، فایده‌ای برای عموم مردم ندارد. شهر برای مردم است و تصمیمات شورای شهر نیز باید در راستای مصالح و منافع شهر و آحاد شهروندان باشد.

مهدی چمران رئیس سابق شورای شهر تهران با اشاره به اینکه پیش از ورود شورای سوم و چهارم به مساله باغات پرونده شکایات صاحبان باغ بسیار زیاد بود گفت: اما با اجرای طرح حفظ باغات و تصویب آن در شورای عالی معماری و شهرسازی، تلاش شد بدون اینکه درختی قطع شود با قیمت قابل توجه زمین در پایتخت، باغداران تنها در 30 درصد از زمین خود در زیربنای قبلی، ساخت و ساز 8 طبقه‌ای انجام دهند تا به این ترتیب نه سازنده ضرر کند و نه درخت آسیب می‌دهد و البته مردم به حفظ باغات تشویق شوند.

وی با غیر منطقی بودن ساخت 2 طبقه در باغات ارزشمند تهران که در مصوبه شورای پنجم مطرح شده است، ابراز داشت به این ترتیب نه تنها باعث حفظ درختان نمی‌شویم که صاحب باغ درختان را از بین می‌برد و جریمه آن‌را هم می‌پردازد تا ساخت و ساز انجام دهد و در نهایت پول آن را از مشتری می‌گیرد و به این ترتیب قیمت مسکن هم دوباره بالا می‌رود.

تملک 65 باغ از سوی شهرداری در دوره سوم و چهارم و تبدیل آن به بوستان عمومی

افزون بر این در شورای سوم و چهارم، شهرداری تهران مکلف شد ضمن شناسایی و تملک باغات قدیمی و در خطر تخریب، آنها را به بوستان عمومی و تفرجگاه شهری تبدیل کند. و تملک و تبدیل باغ‌ها به بوستان عمومی دوره مدیریت‌های پیشین شهر تهران 98 درصد افزایش داشت، به طوری که تا قبل از آن، تنها 6 باغ در سطح پایتخت تملک شده بود. اما در دوره شورای سوم و چهارم 65 باغ در شهر تهران با تملک شهرداری تهران به صورت بوستان عمومی مورد بهره برداری قرار گرفت.

به عنوان نمونه فقط در منطقه یک تهران در مجموع 10 باغ به مساحت کلی 156 هزار و 560 مترمربع به صورت توافقی در جهت احداث بوستان‌های شهری خریداری شد. وزیری، امیرسلیمانی، نیایش، بابک، آقابزرگی، تعاونی نظام دامپزشکی، کامران و نظر از جمله باغ‌های تملک شده شمال تهران در دوره مدیریت جهادی بودند که پس از اجرای عملیات عمرانی و فضای سبز، برای استفاده عموم مردم به بوستان تبدیل شدند.

اما اکنون در دوره پنجم با اجرای 3 سال مصوبه خانه باغ، نه تنها باغات تهران حفظ نشده بلکه تنها در فرایند تخریب با یک ایست و توقف کوتاه مدت مواجه شده است.

این شرایط باعث افزایش نارضایتی و استیصال مردم شده و چنین مصوبه‌ای یک دستگاه فرآیند رانتی و فساد آمیز را به صورت قانونی نهادینه کرده است این شرایط باعث افزایش نارضایتی و استیصال مردم شده و چنین مصوبه‌ای یک دستگاه فرآیند رانتی و فساد آمیز را به صورت قانونی نهادینه کرده است به طوری که باید برای گرفتن رأی غیرباغ از اعضای شورای شهر یا راهی پلکان شورای شهر برای لابی گری شوند و یا راه شکاندن رأی شورای شهر در دیوان عدالت اداری را در پیش بگیرند.

هرچند در اجرای طرح قبلی اشکالاتی پیش آمده و تخلفاتی رخ داده بود، اما با توقف ساختمان سازی، ساختمان‌های فرسوده شهر فرسوده‌تر و در مقابل زلزله مخاطره‌آمیز می‌شود و ساختمان سازی هم خوابیده است و مسکن گران شد برای اینکه تنها یک شعار تبلیغاتی را پیش ببرند. و در واقع خروجی مصوبه‌ای که اصلاح طلبان از آن به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ این دوره یاد می‌کنند؛ نه تنها به حفظ باغات کمک نکرده که بخش زیادی از مالکین را در انتظار پایان دوره حاضر مدیریت شهری گذاشته است.