فقدان شاخص برای تشخیص نیازمندان واقعی

گزارش خبرنگار ایرنا، حجت الاسلام احمدعلی قانع، استاد دانشگاه امام جعفر صادق (ع) در نشست «تکافل اجتماعی در وقف» با اشاره به آیاتی از قرآن کریم گفت: خداوند به مکه ای سوگند یاد می کند که پیامبر (ص) در آن ساکن است و ولایت و رسالت دارد که اگر نبود، مکه بتخانه می شد. از طریق این آیه، اهمیت ولی و امام جامعه را متوجه می شویم.

محمدرضا آرام استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه نظریه تکافل اجتماعی نظریه ای برای تامین نیازها از طریق نهادهای تکافلی شامل نهاد خانواده و نظام سیاسی و... است، گفت: تقسیم بندی تکافل می تواند مادی و معنوی باشد مثل آموزش و تربیت و...، یکی از مواردی که می تواند وقف را به تکافل اجتماعی پیوند دهد اقسام وقف است که به اموال منقول و غیر منقول تقسیم بندی می شود.

وی اظهار کرد: وقف یکی از منابع تامین تکافل اجتماعی است. در تکافل غیر مادی می توانیم از وقف غیر مادی صحبت کنیم. آنجا که خویشاوند محتاجی وجود دارد وقف عام و کلان کردن شایسته نیست. شارع هم به این موضوع تاکید دارد.

ابراهیم باغبانی، رئیس مرکز پایش فقر و شناسایی نیازمندان کمیته امداد طی سخنانی در این نشست با بیان اینکه این جلسه باید در حوزه عملیاتی سازی فارغ از مباحث نظری به نتیجه اجرایی منتج شود، گفت: مفهوم تکافل اجتماعی در کل مشخص است، یاری رساندن به دیگران و اینکه کمکی صورت پذیرد و مصادیق گوناگونی دارد. آنچه در تکافل اجتماعی مهم است اینکه وقتی به مرحله اجرایی می رسیم می بینیم سه رکن داریم که باید تعیین تکلیف شود و با مبانی فقهی منطبق شود.

وی اظهار کرد: ما در کشورمان در نظام خیر و احسان، دچار مشکل هستیم. در حوزه وقف و احسان و نیکوکاری چند عنصر نقش کلیدی دارد. کمک کننده و کمک گیرنده و عناصر فعال که باید درموردش بحث کنیم. عناصر فعال مثل اوقاف و هیات امنای مسجد و کمیته امداد و.. هستند. در بحث کمک گیرنده باید بسترسازی کنیم تا مشکل رفع شود. در کشورمان شاخص برای این که تعیین کنیم چه کسی نیازمند است و چه کسی نیازمند نیست وجود ندارد. بنابراین تعداد فقرای کشور را نمی شناسیم.

باغبانی در پایان با بیان اینکه در زمینه کمک دهندگان شفافیت مالی وجود ندارد و مردم به نهادهای که شکل گرفته اعتماد ندارند، گفت: اینها جزء چالش های حوزه خیر و احسان است. یکی از طرح ها اکرام ایتام است که با معرفی ایتام به مردم به صورت مستقیم حمایتها بیشتر شد. موسسات خیریه بسیاری داریم که موازی کاری وجود دارد. باید نظام ملی خیر و احسان حل شود. در کمیته امداد در سطح سیاستگذاری این موضوع را پیگیری کردیم و آن استقرار نظام ملی نیکوکاری است و نرم افزار دانش بنیان طراحی شده که هر خانواده وارد سیستم می شود خط فقر او مشخص می شود. در حوزه خوراک و غیر خوراک در این سامانه ملی با عنوان سخا فقدان را می شناسیم اولویت بندی کرده و نیازها را می شناسیم، کمک بر عهده مردم است و هرشخص بخواهد به نیازمندان کمک کند اطلاعات را دریافت و کمک می کند.