"فولاد مبارکه" چگونه با خریداری فاضلاب شهرستان‌های اطراف اصفهان در "آب" خودکفا شد؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نصر از کارشناسان روابط خارجی فولاد مبارکه اصفهان در جریان بازدید و تور رسانه‌ای معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری که برای خبرنگاران برگزار شد، اظهار کرد: در کشور ما به طور کلی 90 درصد از آب مصرفی مربوط به بخش کشاورزی، 7 درصد مصرف مربوط به شرب و خانگی و سهم صنعت در کشورمان 3 درصد است. این سه درصد را کنار آن همه حجم آب مصرفی کشاورزی بگذارید، بلافاصله وقتی کشاورزان شهرستان دچار مشکل معیشتی می‌شوند انگشت اتهام به سمت صنایع و به خصوص فولاد مبارکه می‌رود، زمانی که آب رودخانه زاینده‌رود دچار مشکل می‌شود بلافاصله می‌گویند آب را صنایع مصرف می‌کنند. طبق آمار واقعیت این نیست و اگر صنعت کشور را تعطیل کنیم تنها سه درصد در مصرف آب صرفه جویی می‌شود.

وی تصریح کرد: اما به این دلیل که کشاورزی مکانیزه نیست آب در این بخش اتلاف شده و از دست می‌رود؛ این سه درصدی که در بخش صنعت استفاده می‌شود را درباره اشتغالزایی قیاس کنید مشاهده می‌کنید که صنعت حدود 200 برابر کشاورزی اشتغال ایجاد می‌کند بنابراین قابل مقایسه نیست اما فشار روی کارخانه زیاد است.

وی افزود: این سه درصد که فولاد مبارکه هم بخشی از این میزان است، باعث نشده فولاد در سال‌های گذشته فکری به حال آب کارخانه نکند و به دنبال استفاده بهینه نباشد. ظرفیت اسمی کارخانه دو میلیون و 400 هزار تن بود و 40 میلیون متر مکعب آب برای دو میلیون 400 هزار تن محصول فولادی در نظر گرفته بودیم اما امروز 7.2 میلیون تن فولاد در کارخانه تولید می‌کنیم و میزان مصرف آب کارخانه به 15 میلیون متر مکعب در سال رسیده و کاهش شدیدی داشته است.

نصر در ادامه تصریح کرد: یک بخشی از این کاهش مصرف به بازچرخانی آبی که در واحدهای مختلف کارخانه استفاده می کنیم، بازمی‌گردد. در یکی از واحدها آبی که روی تجهیزات و محصولات ریخته می‌شود از طریق کانال زیر خط بازگردانی می‌شود. یکسری فیلترهایی داریم که املاح آب را گرفته و تصفیه می‌کند، آب مجدد به سیکل کاری بازمی‌گردد، 4 یا 5 بار و حتی در برخی از واحدها آب تا 9 بار بازچرخانی می‌شود. این آب از لحاظ استانداردی به سطحی می‌رسد که با شرایط آن واحد قابل استفاده نیست اما ممکن است آن آب را در واحدهای دیگر کارخانه استفاده کنیم.

این کارشناس روابط خارجی فولاد مبارکه اصفهان افزود: این آب را به واحد دوم می بریم، آنجا به صورت بازچرخانی استفاده می کنیم، دوباره استاندارد آب پایین می آید و قابل استفاده نیست اما ممکن است واحد سوم وجود داشته باشد که این آب برایش کارایی داشته باشد. نهایتاً به مرحله‌ای می‌رسد که تجهیزات تصفیه که در خطوط تولید داریم این آب را نمی‌تواند تصفیه کند، این آب را به تصفیه‌خانه پساب کارخانه واحد 21 منتقل می‌کنیم و با تجهیزات پیشرفته‌تر و شرایط بهتر آب مجدد تصفیه می‌شود.

نصر تصریح کرد: آب تصفیه شده در یکسری دریاچه‌های مصنوعی ذخیره می‌شود و قابلیت بازگشت به چرخه تولید کارخانه را دارد. زمانی که نتوانیم آب از رودخانه برداشت کنیم، آب را برگشت می‌دهیم و ذخیره دو، سه ماه کارخانه آنجاست. ما از حوضه آب جاری زاینده رود یک درصد آب برداشت می‌کنیم که با تکمیل شبکه فاضلاب شهری میزان برداشتمان از زاینده رود را به تقریباً به صفر خواهیم رساند.

وی همچنین بیان کرد: حدود 1600 هکتار فضای سبز در وسط کارخانه و به شکل یک کمربند سبز اطراف کارخانه داریم که از محل تصفیه آب به شکل قطره‌ای آبیاری می‌شود. طبق قوانین زیست محیطی 10 درصد مساحت هر کارخانه باید فضای سبز باشد اما در فولاد مبارکه نزدیک به 50 درصد از فضای کارخانه فضای سبز است که بیشتر از حد قانونی و استاندارد است. درخت‌های کاج و سرو نقره‌ای از نمونه درخت‌هایی است که کاشته شده است.

این کارشناس روابط خارجی فولاد مبارکه اصفهان گفت: در منطقه تایگای شمال روسیه محلی است که میلیاردها درخت کاج کاشته شده است. تمیزترین آسمان متعلق به کویر و بعد از آن برای منطقه‌ای است که این درخت‌های کاج کاشته شده است. این نشان می‌دهد در جذب آلاینده‌ها، تبادل اکسیژن با منطقه و کاهش گازهای گلخانه‌ای موثر هستند که این موضوع تأیید و تثبیت شده است. براساس تحقیقاتی که انجام شده این درخت‌ها برای کاشت در محوطه کارخانه فولاد انتخاب شده است.

نصر تصریح کرد: بسیاری از واحدهای صنعتی درخت‌های میوه و درخت‌هایی که ثمردهی داشته باشند می‌کارند اما از نظر زیست محیطی مورد تأیید نیستند و مواردی که باید را نمی‌توانند تأمین کنند، اما در فولاد مبارکه این موضوع رعایت شده و مورد تأیید سازمان محیط زیست است به گونه‌ای که هم قابلیت رشد و نمو در فضای صنعتی و فولادی دارد و هم مصرف آب پایین است و هم قابلیت جذب فلزات سنگین و کاهش گازهای گلخانه‌ای و تبادل اکسیژن با منطقه را دارد.

وی ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات ما استفاده از فاضلاب شهری شهرستان‌های اطراف کارخانه است. 9 شهرستان دیزیچه، مبارکه، زرین شهر، سده لنجان، زیباشهر و... اطراف فولاد مبارکه است که فاقد سیستم فاضلاب شهری بودند و فاضلاب شهری شان در محیط رها می‌شد.

این کارشناس روابط خارجی فولاد مبارکه اصفهان افزود: سال 1390 استانداری اصفهان نامه‌ای به شکل رسمی به فولاد مبارکه داد و خواست که با توجه به کاهش بارندگی و خشکسالی‌هایی که اتفاق افتاده در مصرف آب صرفه جویی کنند. فولاد قراردادی به شکل بیع متقابل با آبفا منعقد کرد که فاضلاب شهری این 9 شهرستان را خریداری کرد تا برای تصفیه به کارخانه آورده و استفاده کند.

نصر گفت: این شهرستان‌ها فاضلاب شهری نداشتند، فولاد مبارکه وارد شده و سرمایه‌گذاری کرد، فاضلاب شهری و تصفیه‌خانه‌ای خارج از کارخانه فولاد ایجاد شد. در مرحله اول آب در آن تصفیه خانه تصفیه می‌شود و بعد به کارخانه فولاد مبارکه آمده و مراحل بعدی تصفیه انجام می‌شود. تعدادی شهرستان دیگر هم است که قرار است به این شبکه فاضلاب شهری بپیوندند.