قاتل خاموش قربانی می‌گیرد

هرساله با سردشدن هوا آمار فوتی‌ها براثر استنشاق گاز مونوکسیدکربن افزایش می‌یابد. گازگرفتگی از جمله حوادثی است که بی‌احتیاطی خود قربانیان در وقوع آن نقش اصلی را دارد.

فوت شش عضو یک خانواده و جان‌باختن سه نفر در حادثه‌ای دیگر تازه‌ترین وقایعی است که در روز‌های جمعه و شنبه رخ داده است.

آیت جمالی فولادوند، سرپرست سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری دورود استان لرستان گفت: جمعه‌شب براثر گازگرفتگی با منوکسیدکربن همه شش عضو یک خانواده فوت کردند.

مجید محمد غریبانی، رئیس مرکز فوریت‌های پزشکی استان اردبیل نیز گفت: بامداد دیروز براثر یک فقره حادثه گازگرفتگی در یکی از روستا‌های حومه اردبیل سه نفر از شهروندان جان خود را از دست دادند.

او در تشریح جزئیات این حادثه با اشاره به رخداد آن در ساعت 30 دقیقه بامداد دیروز گفت: طی تماس با اورژانس، یک مورد حادثه مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در روستای شیران اردبیل اعلام و بلافاصله آمبولانس 115 به محل حادثه اعزام شد که بعد از اعزام به محل متوجه مرگ سه نفر براثر این حادثه شدیم.

کارشناسان برای پیشگیری از این حوادث هشدار می‌دهند اگر به‌طور ناگهانی با نشت گاز کربن‌دی‌اکسید مواجه شدید، هرچه‌سریع‌تر باید محل را ترک کنید و به هرکس که در منزل است اطلاع‌رسانی کنید و با آتش‌نشانی تماس بگیرید.

همچنین نشت گاز خانگی خطر انفجار را به همراه دارد، بنابراین اگر به‌طور ناگهانی بوی گاز را در خانه احساس کردید، هیچ‌گونه آتش کبریت، فندک و امثال آن را روشن نکنید و هرگز هیچ دستگاه الکتریکی یا کلید برق را لمس نکنید، زیرا خطر انفجار را افزایش می‌دهد.

برای روشنایی محل می‌توان از چراغ قوه استفاده کرد. چراغ قوه را در خارج از فضای آلوده به گاز روشن کنید. همچنین افراد خانواده را از محل آلوده به گاز خارج کنید. فورا شیر اصلی گاز را ببندید.

برق را از فیوز اصلی قطع کنید. در و پنجره‌ها را باز کنید. با تکان‌دادن حوله پنبه‌ای مرطوب به جریان خروج هوای آلوده به گاز تسریع کنید. تا مطمئن نشده‌اید که گاز کاملا تخلیه شده به نفرات اجازه ورود به منزل را ندهید.

در صورت بروز هر نوع آتش‌سوزی در ساختمان، فورا شیر اصلی گاز ساختمان را ببندید تا جریان گاز به داخل ساختمان قطع شود. مونوکسیدکربن به‌واسطه سوختن گاز، چوب، پروپان، زغال چوب یا دیگر انواع سوخت از طریق پیشرانه‌های احتراقی، لوازم خانگی یا سیستم‌های گرمایشی تولید می‌شود.

هنگامی که بدن بیش از اندازه مونوکسیدکربن تنفس کند، این گاز در خون جایگزین اکسیژن می‌شود. بدون اکسیژن، سلول‌ها در سراسر بدن می‌میرند و فعالیت اندام‌ها متوقف می‌شود.

شایع‌ترین نشانه هشداردهنده اولیه مسمومیت خفیف با مونوکسیدکربن یک نوع سردرد تنشی است. افرادی که مسمومیت با مونوکسیدکربن را تجربه کرده‌اند، آن را به‌عنوان سردردی مداوم که در قسمت جلو سر احساس می‌شود و دردی مبهم را ایجاد می‌کند، توصیف می‌کنند. سردرد‌ها به‌راحتی نادیده گرفته می‌شوند، ازاین‌رو هنگام مواجهه مداوم با آن‌ها در یک محیط ثابت مانند خانه، محل کار، یا خودرو بهتر است این شرایط جدی گرفته شود.

ممکن است با تغییر مکانی که نشت مونوکسیدکربن در آن رخ داده است، احساس سردرد نیز به‌سرعت از بین برود. همچنین با جایگزینی مونوکسیدکربن به جای اکسیژن در خون که مرگ سلول‌ها را به‌همراه دارد، ضعف عضلانی می‌تواند شکل بگیرد. این شرایط ممکن است انجام فعالیت‌های روزانه مانند پیاده‌روی را چالش‌برانگیزتر کند.

سرگیجه یکی‌دیگر از نشانه‌های هشداردهنده اولیه مسمومیت با مونوکسیدکربن است. در موارد شدید، اگر مونوکسیدکربن به میزان کافی تنفس شده باشد ممکن است به ازدست‌دادن هوشیاری، از جمله غش‌کردن منجر شود.

نشانه‌های اولیه مسمومیت خفیف با گاز مونوکسیدکربن اغلب شبیه به علائم مرتبط با آنفلوانزا، مانند حالت تهوع، استفراغ و خستگی به نظر می‌رسند. برخلاف آنفلوانزا، مسمومیت با مونوکسیدکربن موجب دمای بالای بدن (تب) نمی‌شود.

اگر چند نفر در خانه این نشانه‌ها را تجربه می‌کنند یا با نشانه‌های دیگر مواجه هستند، این می‌تواند افزایش نگرانی‌ها را موجب شود. همچنین با تجمع مونوکسیدکربن در خون، نشانه‌هایی ممکن است به‌طور قابل توجهی تشدید شوند. تنگی نفس یا تنفس سریع یکی از این نشانگرهاست.

اگر چند نفر با این نشانه مواجه شده‌اند باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشید. همراه تنگی نفس، فردی با مسمومیت مونوکسیدکربن ممکن است احساس فشار یا درد در ناحیه سینه را تجربه کند.

این درد در ناحیه سینه ممکن است با تندتپشی، تعداد بیش از صد تپش قلب در دقیقه، همراه باشد. همچنین، مسمومیت با مونوکسیدکربن ممکن است موجب احساس خواب‌آلودگی در فرد شود.

افراد اغلب این نشانه را به‌عنوان عاملی نگران‌کننده در نظر نمی‌گیرند که موجب به‌خواب‌رفتن و تداوم نفس مونوکسیدکربن تا زمان تشدید مسمومیت یا مرگ می‌شود. علاوه‌بر این، مغز تحت تأثیر کمبود اکسیژن قرار می‌گیرد و تاری دید یکی دیگر از نشانه‌هایی است که باید در زمینه مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن مورد توجه قرار داد.

این نشانه کمتر شایع است و به‌طور معمول تنها در موارد شدید با تجمع مونوکسیدکربن در خون شکل می‌گیرد. در صورت تجربه مشکلات بینایی به‌ویژه همراه با دیگر نشانه‌های ذکرشده، دریافت کمک پزشکی باید در اولویت قرار بگیرد.

در موارد شدید، مسمومیت با مونوکسیدکربن ممکن است موجب تشنج شود. از آنجایی که تشنج‌ها به‌طور معمول در شرایط نزدیک به مرگ رخ می‌دهند، کمک پزشکی باید به‌سرعت در اختیار فرد قرار بگیرد، اما متأسفانه ممکن است مسمومیت از مرز نقطه احیا عبور کرده باشد.