قرارمان درخت هم نبود چه رسد به تاب و سرسره
داستان تعرض به زمین خالی عرصه برج طغرل در حال تبدیل شدن به ماجرایی تکراری شده که هربار طرحی جدید را بدون اعلام به میراث فرهنگی آغاز میکنند و با انتشار آن، تازه به فکر اعلام به میراث فرهنگی و ارائه طرح میافتند.
هرچند اینبار میراث فرهنگی در جریان بود که قرار است حصاری دور زمین خالی بین برج طغرل و ابن بابویه کشیده شود، اما باز هم از همان اوایل کار، میراث فرهنگی را از یاد برده بودند!
به گزارش ایسنا، چیزی حدود یک ماه از آغاز کار در زمین خالی پشت برج طغرل جایی که هر چند وقت یکبار طرح جدیدی روی سرش آوار میشود تا شاید با گرفتن یک کاربری از خالی بودنش راحت شوند میگذرد.
از طرحهای چند دهه گذشته تا امروز که موفق به اجرا کردنشان نشدهاند که بگذریم، اما دستکم در طول یک دهه گذشته فکر ایجاد ایستگاه مترو در این منطقه، آن هم درست در همین نقطه و بین برج طغرل و قبرستان ابنبابویه یعنی دو نقطه تاریخی و ارزشمند شهرری که با هشدارهای رسانهای و مخالفت میراث فرهنگی ایستگاهش تغییر کرد یا یکی دو پروژه شهری بعدی از یادمان رازی گرفته تا پارکینگ محلی و به خصوص قبرستان ابن بابویه، طرحهایی بودهاند که میراثیها برای جلوگیری از اجرا شدنشان پا پس نکشیدند و موفق شدند تا دست کم عرصه و حریم این دو اثر تاریخی را حفظ کنند.
اما به نظر میرسد از یک ماه گذشته یا امکان مقاومت نداشتند یا حواسشان جای دیگری بوده که مدیریت شهری توانست با بیل مکانیکی وارد زمین خالی محوطه شود و تا عمقی نیز گودبرداری کند. همسایههای برج از شبانهروزی کار کردن بیل مکانیکی در این محوطه که دیگر با پوشش آبیرنگ پوشانده شده، میگفتند و حتی از حضور اعضای شورای شهر و شهرداری برای آغاز کار کارگاه که کلنگش را به زمین زدند و رفتند حرف زدند و بار دیگر هشدارها برای برج طغرل که کمتر از یک سال قبل بحث انحراف از محور آن مطرح شده بود، قوت گرفت.
قرار بود هیچ بارگذاریای در محوطه انجام نشود
سرانجام مرتضی ادیبزاده - معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی استان تهران - در گفتوگو با ایسنا از برگزاری جلسهای در این زمینه با سازمان نوسازی خبر میدهد و گفتوگوهایی که قرار گذاشته تا این محوطه فقط به یک پارک تبدیل شود.
او با اشاره به برگزاری جلسهای در سال 98 جلسهای با سازمان نوسازی و ارائه طرحی برای اراضی غربی برج طغرل (زمین قرارگرفته بین برج طغرل و قبرستان ابن بابویه که در حال حاضر توسط مدیریت شهری ری در حال گودبرداری است)، تاکید میکند: در آن زمان قرار بر این شد تا آن محدوده بدون هیچ نوع بارگذاری به پارک و فضای سبز تبدیل شود.
او با اشاره به برنامهریزیهایی که در طول سالهای گذشته برای این بخش خالی از عرصه برج طغرل و قبرستان ابن بابویه انجام شده بود، ادامه میدهد: قبلا قرار بود تا آن بخش از زمین به ایستگاه مترو تبدیل شود که میراث فرهنگی مخالفت کرد و آن ایستگاه جابهجا شد، سپس برنامهریزیهایی برای اجرای یادمان رازی در این نقطه داشتند که آن نیز با مخالفت میراث فرهنگی روبهرو شد و در نهایت با طرح ایجاد فضای سبز در این منطقه موافقت کردیم چون هیچگونه بارگذاری در آن دیده نشده بود.
او با اشاره به موافقت میراث فرهنگی با کلیت طرح و بررسی آن و در نهایت ارسال تاییدیه برای آنها (سازمان نوسازی)، بیان میکند: در آن زمان قرار شد بر اساس صورتجلسه امضاشده در گذشته، قبل از اجرای عملیات میدانی سازمان نوسازی، میراث فرهنگی در چند نقطه گمانه آزمایشی ایجاد کند و بررسی باستانشناسی انجام شود تا بتوانیم اطلاعاتی از لایههای احتمالی باستانی این محدوده به دست آوریم.
ادیبزاده به مطالعات باستانشناسی و کاوش اضطراری در زمینهای شرقی برج طغرل که منجر به تغییرات اساسی در پروژه مجتمع تجاری فرهنگی بخش شرقی برج شد، اشاره میکند و ادامه میدهد: آثاری که در آن منطقه به دست آوردیم، نگاه ما را نسبت به برج طغرل و موقعیت قرارگیری در بافت دوره سلجوقی تغییر داد؛ به نظر میرسید این برج خارج از بافت، بدون هیچ گونه ساختوسازی در اطرافش ساخته شده است.
او با تاکید بر اینکه میراث فرهنگی هیچ اطلاعاتی از اراضی غربی نداشت، به همین دلیل اصرار کرد تا قبل از پروژه سازمان نوسازی در منطقه گمانهزنی داشته باشد، بیان میکند: در طول چند روز گذشته از محوطه بازدید کردم و متوجه انجام خاکبرداری بدون هماهنگی با میراث فرهنگی و قبل از انجام مطالعات باستانشناسی توسط مدیریت شهری شدم که بلافاصله جلسهای برگزار و مقرر شد تا کار متوقف و حتما در قدم نخست گمانهزنی باستانشناسی انجام شود.
معاون میراث فرهنگی استان تهران با اشاره به وارد نشدن آسیب به بافت اصلی خاک و انجام گودبرداری در لایههای سطحی زمین در این منطقه و کنار برج طغرل میافزاید: در واقع آنها فقط آواربرداری کردهاند و هیچ آسیبی به این محوطه وارد نشده است.
او با تاکید بر اینکه قرار شد با هماهنگی پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی، گمانهزنی اضطراری در این نقطه انجام شود تا بتوانیم لایههای خاک را ببینیم که آیا ارتفاعی بین برج طغرل و ابن بابویه در آن دوره بوده یا نه، آیا محوطه پیرامونی محوطهای گورستانی است در ارتباط با ابن بابویه یا دارای آثار و سازههای معماری مشابه اراضی شرقی، اظهار میکند: در نهایت قرار شد در صورتیکه اثر معماری ارزشمند یا هر عارضه مشخص تاریخی و فرهنگی به دست آمد، بار دیگر جلساتی برگزار شود و طرح بر اساس یافتهها تغییر کند.
ادیبزاده با تاکید بر اینکه بر اساس موافقت سازمان نوسازی هیچ نوع بارگذاری در این منطقه انجام نمیشود و به فضای سبز تبدیل میشود، ادامه میدهد: در این نقطه حتی درخت هم کاشته نمیشود، چه برسد به نصب تاب و سرسره و ایجاد فضایی برای بازی کودکان.
انتهای پیام