ماجرای صادرات نفت ایران / تحریم ها کنار رفت؟

صادرات نفت ایران به 2 میلیون بشکه در روز است و این موضوع نظر بسیاری از کارشناسان بین الملل را جلب کرده است.

باوجود افزایش صادرات نفت به 2 میلیون بشکه در روز، برخی از کارشناسان باور دارند که کاهش فشارهای تحریمی از سوی ایالات متحده به دو دلیل، مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای و جلوگیری از افزایش نرخ بنزین در ایالات متحده در این روند تاثیرگذار می‌دانند.

به باور کارشناسان داخلی و خارجی، یکی از دستاوردهای دولت شهید ابراهیم رئیسی افزایش تولید و صادرات نفت ایران در دوره نزدیک به سه سال دولت سیزدهم است. بطوریکه، شبکه خبری الجزیره قطر در تازه‌ترین گزارش خود به بهانه شهادت سیدابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه شهید، و همراهان، درباره دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در دوره رئیس‌جمهوری «شهید جمهور» به احیای تولید و صادرات نفت خام و احیای جایگاه این کشور در بازارهای جهانی اشاره کرد.

اخیرا نیز جواد اوجی، وزیر نفت ایران خبر از افزایش صادرات داد و گفت:‌«مجلس سنای امریکا اخیرا اعتراف کرده که با وجود اعمال 600 تحریم ضد صادرات نفت ایران اما صادرات این محصول از 300 هزار بشکه به بیش از 2 میلیون بشکه رسیده است.»

تولید نفت ایران (2021-2023)

تولید نفت ایران در دوره ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی که سه سال یا اندکی کمتر ادامه داشت، پیش از اعلام شهادت وی در سانحه هلیکوپتر، شاهد رشد سریعی بود. داده‌ها حاکی از آن است که تولید نفت ایران شاهد کاهش تدریجی قابل توجهی از 3.725 میلیون بشکه در روز در سال 2009 به 2.356 میلیون بشکه در روز در سال 2019 بوده است. البته، یک استثنا در این مورد، سال شیوع کرونا (2020) بود که در آن تولید نفت خام ایران به دلیل شرایط قرنطینه و کاهش تقاضا و صادرات به 1.991 میلیون بشکه در روز کاهش یافت.

همچنین، تولید نفت ایران در سال اول ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی (2021) با 20 درصد افزایش به 2 میلیون و 392 هزار بشکه رسید در حالیکه این رقم در سال 2020 حدود 1.991 میلیون بشکه در روز بود. همچنین، تولید سال 2021 در مقایسه با تولید سال 2019 (2.356 میلیون بشکه در روز) تنها 1.5 درصد افزایش یافت. در واقع، افزایش تولید نفت ایران در دو سال پس از رئیس جمهور ادامه یافت و با 6.7 درصد افزایش سالانه به 2.554 میلیون بشکه در روز در سال 2022 رسید. این رقم در سال گذشته (2023) افزایش 11.8 درصد یا معادل 301 هزار بشکه در روز داشته است و بر اساس داده‌های سالانه منتشر شده توسط اوپک، مجموع آن را به 2.859 میلیون بشکه در روز در سال 2023 رساند.

تولید ایران در سال 2024

داده‌های سال 2024 حاکی از افزایش متوسط تولید ایران طی 4 ماهه به 3.184 میلیون بشکه در روز است که افزایش 23 درصد یا معادل 603 هزار بشکه در روز نسبت به میانگین ماه‌های مقایسه‌ای 2023 (2.582 میلیون بشکه در روز) را ثبت کرده است. تولید نفت ایران در ژانویه 2024 با 23.7 درصد افزایش به 3.161 میلیون بشکه در روز رسید که این رقم در مدت مشابه سال 2023 حدود 2.554 میلیون بشکه در روز بود.

همچنین، میزان تولید نفت ایران در فوریه 2024، 3.161 میلیون بشکه در روز است، در حالیکه این میزان در در مدت مشابه سال 2023 حدود 2.574 میلیون بشکه در روز بود. تولید نفت خام ایران نیز در ماه مارس با رشد 24 درصدی به 3 میلیون و 198 هزار بشکه در روز رسید که این رقم در مدت مشابه سال 2023 حدود 2 میلیون و 625 هزار بشکه در روز بود. افزایش تولید نفت ایران تا آوریل 2025 (آخرین ماه قبل از شهادت رئیس جمهور) به میزان 22.3 درصد یا معادل 587 هزار بشکه در روز ادامه یافت و در مجموع به 3.212 میلیون بشکه در روز رسید.