ماجرای مسلمان شدن دختر زرتشتی با دیدن نمایشی درباره امام حسین (ع)

باشگاه خبرنگاران جوان - مریم شعبانی نویسنده و کارگردان که در زمینه تئاتر مذهبی فعالیت می‌کند، تازه‌ترین اثرش را درباره زندگینامه حضرت فاطمه (س) به نمایش درآورد. داستان نمایش او درباره دختری به نام فاطمه است که از آسمان به زمین می‌آید تا زمین را از تاریکی‌ها نجات بخشد. لوسیفر برای سد کردن راه او لشکرکشی می‌کند و فاطمه در این مسیر با اتفاقاتی روبرو می‌شود.

گفت و گوی ما را با این نویسنده و کارگردان درباره شرایط کار در حوزه تئاتر مذهبی بخوانید:

شروع کارتان به چه صورت بود؟

من در ابتدای کارم معلم خوشنویسی بودم و در رشته هنر‌های تجسمی تحصیل کرده ام. در مدارس دختران نوجوان و جوانی را می‌دیدم که استعداد تئاتر دارند و به دلیل اینکه محجبه بودند، امکان حضور در دانشگاه تئاتر و هنر‌های نمایشی را نداشتند. چون علاقه‌مند به نمایش بودم در مدارس تئاتر را با بچه‌ها کار می‌کردم و متوجه شدم که استعداد زیادی در نوجوانان و جوانان وجود دارد. تئاتر می‌تواند سازنده باشد. به همین دلیل بعد از حدود 15 سال سابقه معلمی، این شغل را کنار گذاشتم و وارد بخش هنر‌های نمایشی شدم و یک گروه 8 نفره را از دانش آموزان فارغ التحصیل تشکیل دادم.

درباره اولین اثرتان توضیح دهید.

من و همسرم از سال 88 شروع به کار کردیم عنوان کارمان هم هنر مقدس بود. این کار سبکی را به صورت تئاتر و تعزیه در محرم روی صحنه برد؛ سبکی که در آن اشعاری را به شکل تئاتر و تعزیه درآوردیم و روایت عاشورا را نشان دادیم. تمامی کارهایمان هم فقط با حضور بانوان بود و حتی همسرم یک بار هم تئاتر ما را ندیده است. اولین کاری که انجام دادم و بر روی صحنه به نمایش درآمد، اقلیما بود. اثری که در واقع ترکیبی بود از آفرینش حضرت آدم و حوا و بحث عاشورا و وقایع عاشورا و به زمان کنونی مدافعان حرم می رسید.

آیا خانم و آقایان در تئاتر‌های شما به ایفای نقش می‌پردازند؟

همه عوامل صحنه، اتاق فرمان و تیم و همچنین تماشاگران ما خانم بودند، ولی در بخش دکور، چون به دکور‌های سخت و عظیمی نیاز بود از آقایان کمک گرفتیم.

ایده اقلیما را از کار‌های دیگران الهام گرفته بودید؟ 

بعضی‌ها فکر می‌کردند که از نمایشنامه یا از افکارشان استفاده کرده ایم، چون ما حول محور زنان تاریخ ساز و نقش زنان در کل تاریخ اسلام وایران می‌چرخیم خیلی نمی‌توانیم از کسی کمک فکری بگیریم. زیرا اغلب حول محور بانوان کاری انجام نشده است. خودم دوست داشتم حضرت حوا را از ابتدای آفرینش هستی و سرنوشت انسان به آن بپردازم، همچنین به مسئله زندگی اقلیما و آزورا دختران حضرت آدم و حوا که به چه تردید‌هایی رسیده بودند، پرداختم. به طور خاص به شخصیت ام وهب، مادر وهب نصرانی پرداختیم که در عاشورا چه نقشی داشته و چگونه سعی کرده زنان را به سمت امام حسین (ع) سوق دهد.

داستان اقلیما و آزورا چیست؟

اقلیما و آزورا دو دختر حضرت آدم بودند که مانند هابیل و قابیل دچار یکسری تردید‌ها و وسوسه‌هایی شدند؛ اینکه چرا باید از فرمان الهی پیروی کنند و چه نقشی در هستی دارند و توصیه‌های حضرت آدم به آن‌ها چه بود. همینطور حضرت آدم برای اینکه بخشیده شود به 5 نور مقدس توسل می‌کند که یکی از پنج نور مقدس امام حسین (ع) بودند؛ ما در نمایش اقلیما به این بخش پرداختیم.

چه تعداد هنرجو دارید؟

تا کنون بیش از دویست تا سیصد هنرجو آموزش دیده اند. برخی به گروه‌های دیگری پیوسته اند و در حال حاضر 150 نفرهنرجوی مرتبط داریم که با ما همکاری دارند. کسانی هستند که دوست دارند در کار، شان زنانه شان حفظ شود، کسانی که در گروه ما هستند تمایل دارند که در یک فضای زنانه به ایفای نقش در تئاتر بپردازند؛ زیرا در بیشتر سالن‌های تئاتر بانوان با آقایان نقش بازی می‌کنند ولی چون ما به ایفای نقش بانوان در جهان هستی پرداخته ایم و همچنین کارمان تئاتر مذهبی است، فقط بانوان با ما همکاری می‌کنند.

تاثیرپذیری کارتان به چه صورت است؟

در میان تماشاگرانمان دختر زرتشتی مذهبی داشتیم که در پایان نمایش به درب اتاق کارمان آمد و درخواست دیدار من را داشت، ولی چون مشغول به کار بودم درخواستش را نتوانستم برای آن زمان بپذیرم. آن دختر دوباره اصرار کرد که کار مهمی با من و عوامل دارد به او پیشنهاد دادم که برود جلوی استیج و بازیگران را ببیند وقتی به عوامل رسید، گفت که زرتشتی مذهب است و چند سالی می‌شود که قصد دارد مسلمان شود اما به یقین کامل نرسیده بود، ولی داستانی که در تئاتر ما از امام حسین (ع) شنید و ارتباطی که با آن برقرار کرد، به یقین کامل رسید و حتی می‌تواند خانواده اش را هم متقاعد کند تا آن‌ها هم به دین اسلام ایمان بیاورند. این بهترین خاطره‌ای بود که برای من و اعضای گروه هنر مقدس ثبت شد به این نتیجه رسیده ام که یک تئاتر تا چه حد می‌تواند زندگی آدم‌ها را تغییر دهد.

تئاتر چگونه می‌تواند روح و جسم افراد را درمان کند؟ 

ما نوجوانانی داشتیم که به لکنت زبان مبتلا بودند و از جهت کلامی مشکل داشتند در کلاس بیان و بازیگری بخش زیادی ازمشکلشان برطرف شد. حتی دو نفر بودند که تار‌های صوتی شان آسیب دیده بود و با درمان‌های مختلف حل نشده بود؛ اما در تئاتر درمانی مشکلشان برطرف شد و توانستند با تار‌های صوتی شان صدا ایجاد کنند. بخشی از آن خودباوری است که در تئاتر و تمرینات تئاتر اتفاق می افتد و بخشی از آن اعتماد به نفسی است که به افراد با شناخت خودشان شکل می‌گیرد.

بابت آموزش هنرجویان دریافتی بالایی دارید؟

بابت آموزش هنرجویان مبلغی که دریافت می‌کنیم خیلی پایین‌تر است و دریافتی‌ها هزینه اساتیدی می‌شوند که برای آموزش هنرجویان حضور پیدا می‌کنند، از طرفی این مبلغی که دریافت می‌کنیم برای ادامه کارشان نیز سرمایه گذاری می‌کنیم.