«ماچادو» برنده صلح نوبل

کمیته نوبل، دیروز جمعه 18 مهر «ماریا کورینا ماچادو» را به‌عنوان برنده جایزه صلح نوبل امسال اعلام کرد. این کمیته در بیانیه خود اعلام کرد: «او جایزه صلح نوبل را به خاطر تلاش‌های خستگی‌ناپذیرش در راستای ارتقای حقوق دموکراتیک مردم ونزوئلا و مبارزه‌اش برای دستیابی به گذار عادلانه و مسالمت‌آمیز از دیکتاتوری به دموکراسی دریافت می‌کند.»

به گزارش سی‌ان‌ان، «نینا گریگر»، مدیر موسسه تحقیقات صلح اسلو (PRIO)، گفت: «تحقیقات نشان می‌دهد که دموکراسی پیش‌شرط مهمی برای صلح است. در زمانی که اقتدارگرایی در سراسر جهان در حال افزایش است، این جایزه شجاعت کسانی را که با برگه‌های رای، نه گلوله، از آزادی دفاع می‌کنند، برجسته می‌کند.» او از «تعهد شجاعانه ماچادو به انتخابات آزاد و عادلانه و حکومت پاسخگو در ونزوئلا» تمجید کرد و گفت: «این تعهد نشان می‌دهد که صلح پایدار بر پایه‌های دموکراسی بنا شده است.» کمیته نوبل با اعلام این جایزه گفت که نقش ماچادو به‌عنوان «چهره‌ای متحدکننده» در جنبش اپوزیسیون ونزوئلا «دقیقا همان چیزی است که در قلب دموکراسی نهفته است: تمایل مشترک ما برای دفاع از اصول حکومت مردمی، حتی اگر با هم اختلاف‌نظر داشته باشیم.»

«یورگن واتنه فریدنس»، رئیس کمیته نوبل نروژ، گفت: «ماریا کورینا ماچادو مخالفان کشورش را گرد هم آورده است. او هرگز در مقاومت در برابر نظامی شدن جامعه ونزوئلا تردید نکرده است. او در حمایت از گذار مسالمت‌آمیز به دموکراسی ثابت‌قدم بوده است.» فریدنس گفت که مطمئن نیست ماچادو بتواند به‌دلیل مسائل امنیتی در مراسم اهدای جایزه صلح در نروژ در ماه دسامبر شرکت کند. ماچادو پس از آنکه رژیم ونزوئلا پس از انتخابات سال گذشته به سرکوب مخالفان پرداخت، پنهان شد.

ماریا کورینا ماچادو درحالی‌که پس از انتخابات ونزوئلا در سال گذشته در خفا بود، با کریستین امانپور گفت‌وگو کرد و گفت که متعهد به دستیابی به یک گذار دموکراتیک مسالمت‌آمیز برای کشورش است. رهبر مخالفان ونزوئلا می‌گوید: «رژیم مادورو در ضعیف‌ترین موقعیت خود قرار دارد.» ماچادو نامزد ریاست جمهوری مخالفان در انتخابات 2024 بود، اما رژیم مادورو مانع از شرکت او در انتخابات شد. او سپس حمایت خود را به حزب «ادموندو گونزالس اوروتیا» تغییر داد.

اگرچه کشورهای بسیاری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، را نامزد کرده بودند، اما شانس او بسیار کم بود. روسیه از جمله کشورهایی بود که دیروز جمعه و پیش از اعلام برنده نوبل اعلام کرد از نامزدی ترامپ برای دریافت صلح نوبل حمایت می‌کند. اوکراین هم چهارشنبه شب حمایت خود را از نامزدی ترامپ اعلام کرد. «مریم علی» در گزارشی برای الجزیره نوشت، جایزه صلح نوبل هر سال اعطا نمی شود. این جایزه در 19مورد، به ویژه در سال‌های 1914-1916، 1918، 1923، 1924، 1928، 1932، 1939-1943، 1948، 1955-1956، 1966-1967 و 1972، معمولا به‌دلیل جنگ یا نبود نامزد مناسب، از اهدا بازماند. الجزیره می‌افزاید، ترامپ از زمانی که باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، در سال 2009 این جایزه را دریافت کرد، مشتاق دریافت آن بوده است.

رئیس‌جمهور آمریکا علاوه بر تکرار اینکه لیاقت جایزه امسال را دارد؛ زیرا حداقل «هفت جنگ» (که اکنون با اعلام توافق صلح غزه در روز پنج‌شنبه، هشت جنگ است) را حل کرده است، با دیپلمات‌های نروژی، از جمله ینس استولتنبرگ، دبیرکل سابق ناتو و وزیر دارایی فعلی این کشور، تماس گرفته تا برای دریافت جایزه با آنها لابی کند. با این حال، مقام‌های مربوطه می‌گویند، کمیته تسلیم فشارها نمی‌شود. برخی مقام‌های کمیته نوبل که از منتقدان ترامپ هستند از وی به‌خاطر سرکوب «ملت‌های دموکراتیک» انتقاد کرده‌اند. منتقدان می‌گویند ترامپ بودجه USAID را کاهش داده و همچنین نگاه مناسبی به زنان و حقوق بشر ندارد. منتقدان می‌گویند ترامپ در حال از بین بردن دموکراسی آمریکایی و نظم لیبرال است.

طبق اساسنامه بنیاد نوبل، اگر هیچ یک از کارهای نامزدها به اندازه کافی مهم تلقی نشود، ممکن است جایزه لغو شود و مبلغ جایزه به سال بعد منتقل شود. اگر هنوز هم نتوان آن را اهدا کرد، مبلغ به صندوق محدود بنیاد منتقل می‌شود. یک نمونه قابل‌توجه در سال 1948، سالی که مهاتما گاندی ترور شد، رخ داد. گاندی چندین بار - در سال‌های 1937، 1938، 1939، 1947 و دوباره در سال 1948 - به‌دلیل رهبری مسالمت‌آمیز جنبش آزادی هند نامزد دریافت جایزه شده بود.

در سال1948، کمیته نوبل با استناد به «نبود کاندیدای مناسب در قید حیات» تصمیم گرفت این جایزه را اهدا نکند که به‌عنوان ادای احترام ضمنی به او تلقی می‌شد. جایزه صلح نوبل سال2024 به نیهون هیدانکیو، کنفدراسیون سازمان‌های قربانیان بمب اتمی و هیدروژنی ژاپن، «به‌خاطر تلاش‌هایش برای دستیابی به جهانی عاری از سلاح‌های هسته‌ای» اهدا شد.

جایزه نوبل ادبیات به لاسلو کراسناهورکایی رسید