«مجنون» فیلمی برای مخاطب امروز است
سعید براتی، فیلمبردار فیلم سینمایی «مجنون» درباره این اثر گفت: نمی‌خواستیم تصویر جنگ برای مخاطب به‌ویژه نسل جدید، تکراری و خسته کننده باشد.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا بالاور - فیلم سینمایی «مجنون» ساخته مهدی شامحمدی و محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج روایتی از رشادت شهیدان مهدی و مجید زین‌الدین در جزیزه مجنون و عملیات خیبر دارد. سجاد بابایی، بهزاد خلج، شبنم قربانی، محمد رشنو، سید مهدی حسینی، افشین حسنلو، محمدرسول صفری و حسام منظور بازیگران این اثر سینمایی هستند.
سعید براتی درباره همکاری‌اش با فیلم «مجنون» گفت: مهدی شامحمدی، کارگردان این فیلم دوست قدیمی من است و پیش از این در حوزه مستند با هم کار کرده بودیم. همین آشنایی و شناخت، بخشی از دلیل قبول این پروژه بود. از طرفی، ژانر جنگی برای من همیشه دغدغه مند و محترم بوده است. دوست داشتم با این کار ادای دینی به شهدا کنم که همیشه برایم عزیز بوده‌اند. ژانر جنگی مهم و سختی در کل جهان است و این که توانستیم در این فضا کاری با استاندارد و قابل دفاع بسازیم، برایم بسیار ارزشمند بود.
او در ادامه افزود: از همان ابتدا تلاش کردم فضای بصری فیلم، چه در صحنه‌های جنگی و چه خانوادگی و حتی خلوت‌های درونی فرمانده، طوری قاب بندی شود که حس و حال مورد نظر را به خوبی به مخاطب منتقل کند. می‌خواستیم همه چیز باورپذیر باشد. از آنجا که سلیقه و نگاه من و شامحمدی به هم نزدیک بود، اختلاف یا چالش سر صحنه نداشتیم. بیشتر گفتگوها در مرحله پیش تولید انجام شده بود. تلاش من این بود که در صحنه، بخشی از بار فنی را از دوش کارگردان بردارم تا با خیال راحت‌تری به روایت بپردازد.
براتی با اشاره به نوع نگاهش به سینمای دفاع مقدس بیان کرد: من همیشه دوست داشتم سینمای دهه شصت و هفتاد خودمان را به روز کنم؛ همان خانه‌های سازمانی فرماندهان جنگ، نورهای آرام و قاب‌های کلاسیک اما دقیق. تلاش کردیم همان حس را با تکنیک‌های روز ترکیب کنیم تا برای نسل‌های جدید هم قابل باور و جذاب باشد. سن و سال ما دیگر به دوران جنگ نمی‌خورد و خیلی از ما هیچ خاطره‌ای از آن دوران نداریم، اما همیشه نسبت به آن دوران دغدغه داشتم تا این فضا را طوری تصویر کنم که برای بچه‌های دهه 70 و 80 هم قابل درک و هم پذیرفتنی باشد. نمی‌خواستیم تصویر جنگ برای آ‌نها، تکراری و خسته کننده باشد. هدف‌مان این بود با وجود امکانات کم، فیلم را طوری بسازیم که در کنار آثار بین المللی ژانر جنگ هم امکان مقایسه‌اش وجود داشته باشد.
او با انتقاد از اینکه فیلم «مجنون» با وجود نامزد شدن در 14 رشته اما در بخش فیلمبرداری نامزد نشده است گفت: من فرزند سینما هستم و نزدیک به 25 سال می‌شود در این فضا کار می‌کنم. تجربه به من نشان داده همیشه در جشنواره فجر، حتی اگر موفق باشی، لزوما جایزه نمی‌گیری. در همان سال فیلم «مجنون» 14 نامزدی داشت، اما فیلمبرداری بین‌شان نبود! این یعنی داوری آن سال عادلانه نبود. البته برای من مهم نیست؛ چون جایزه‌ام را در همین 14 نامزدی و بازخوردهای بعد از نمایش فیلم گرفتم. چون وقتی فیلمی در 14 رشته کاندیدا می‌شود یعنی موفق بوده است. در هر صورت آدم‌هایی که فیلم را دیدند، زنگ زدند و به من تبریک گفتند، ارزش‌شان برای من بیشتر از دریافت یک تندیس است.
براتی با تاکید بر آنکه با وجود گذشت دو سال از زمان ساخت تا اکران عمومی فیلم «مجنون» همچنان برایش قابل قبول است، افزود: من تنها دو فیلم «قاتل وحشی» و «مجنون» را در کارنامه کاری‌ام دارم که از زمان ساخت تا اکران‌اش با فاصله بودند. معمولا فیلم‌ها وقتی چند سال از زمان ساخت‌شان می‌گذرد به اصطلاح بیات می‌شوند، اما درباره «مجنون» اصلا اینطور نیست. امروز هم که فیلم را می‌بینم، انگار یک ماه پیش فیلمبرداری‌اش را انجام داده باشم. هیچ وقت حس نکردم کاش بیشتر انرژی می‌گذاشتم. کار آنقدر قرص، محکم و درست جلو رفت که از نتیجه آن راضی هستم و هنوز هم دیدنی است که آن را مدیون تیم خوب فیلم، احسان حسنی، مدیر سابق سازمان هنری رسانه‌ای اوج، محسن دریالعل، مدیر مرکز فیلم و سریال اوج، مهدی شامحمدی، کارگردان و البته مرحوم جلیل شعبانی که بابت این فیلم زحمت بسیار کشید هستیم.
او فیلمبرداری در هور را یکی از سخت‌ترین بخش‌های کار در پروژه «مجنون» عنوان کرد و گفت: سختی در زمان توید فیلم کم نبود، اما دشوارترین بخش مربوط به فیلمبرداری در صحنه‌های شناسایی در هور بود. آنجا شرایط بسیار دشوار بود و مثلا پشه بخشی از لباس ما شده بود. در سکانسی که پاسگاه جنوبی را فیلمبرداری می‌کردیم، سرما و رطوبت زمین باعث شده بود چند نفر دچار برق‌گرفتگی شوند. با این حال، لطف خدا و نگاه شهیدان کمک کرد تا مسیر هموار و امکان پذیر شود.
براتی در توصیف یکی از صحنه‌های مورد علاقه‌اش گفت: سکانس حمله به پاسگاه جنوبی، تا آن لحظه‌ای که به شهید مهدی زین‌الدین خبر می‌دهند حاج ابراهیم همت شهید شده، برای من یک بسته کامل و جذاب بود. از یک سو سخت‌ترین سکانس از نظر اجرا بود از سوی دیگر یکی از زیباترین سکانس‌های این فیلم را رقم زد. بارش باران، فضای جنگی و انتقال احساسی قوی و... همه و همه درخشان بودند به طوری که می‌توانم بگویم مطمئنم نمونه‌اش را در سینمای ایران نداشتیم و نخواهیم داشت.
این فیلمبردار سینما همچنین اظهار داشت: تجربه به من نشان داده که نمی‌توان درباره استقبال یا عدم استقبال مخاطب از فیلم ژانر جنگی پیش بینی خاصی کرد. خوشبختانه «مجنون» با استقبال خوبی در جشنواره فیلم فجر و جشنواره دفاع مقدس مواجه شد و ممکن است این استقبال در اکران عمومی هم رخ دهد. به هر حال استقبال یا عدم استقبال مردمی فراتر از تصور ماست.
سعید براتی با تاکید بر لزوم نگاه غیر جناحی به سینمای جنگ گفت: همیشه می‌گویم فیلم جنگی را به مثابه یک فیلم جنگی ببینید، نه اثری وابسته به ارگان یا جناحی خاص. شهید زین‌الدین، شهید خاک این سرزمین است؛ او برای همه ماست. ما فقط بخشی از این واقعیت را تصویر کردیم تا مردم ببینند در عملیات خیبر چه کرده‌اند. قرار نیست تعریف شود قرار است آنچه به تصویر کشیده شده است را ببینند. به نظر من فیلم «مجنون» یک اثر جذاب است و باید آن را دید.