محمد آصف فکرت درگذشت

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، محمد آصف فکرت هروی، فهرست‌نگار و نسخه‌پژوه افغانستانی و پژوهشگرِ پیشین مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی طی سال‌های 1365 تا 1377، روز گذشته (چهارشنبه، هفتم اردیبهشت ماه) از دنیا رفت.

به همین مناسبت، کاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی در پیام تسلیتی نوشته است:

«اِنَا لِلَهِ وَاِنَا اِلَیهِ رَاجِعُونَ

خبر درگذشت استاد محمد آصف فکرت، نسخه‌پژوه و فهرست‌نگارِ دانا و مصحح و مترجم و شاعرِ توانا را با اندوه و دریغِ بسیار دریافت کردم.

او همه عمر را در دلبستگی و خدمت به زبان فارسی گذراند. فکرت زاده هرات بود و آن گنجینه پرشکوه تاریخ و فرهنگ و هنر، گوهرهای شاهوار در جان گرامی او ودیعت نهاده بود.

محمد آصف فکرت، سال‌ها در سرزمین مادری خود به کار روزنامه‌نگاری و پژوهش پرداخت و از آن زمان که میهمانِ ایرانیان شد، در جایگاه فهرست‌نگار در بخش نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی به فعالیت پرداخت.

پس از تأسیس مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، او از نخستین‌کسانی بود که در سال 1365 به این نهاد علمی و پژوهشی پیوست و تا سال 1377 که ناچار رخت مهاجرت بر تن کرد، به تألیف و ویرایش مقالات به‌ویژه مداخل حوزه افغانستان همت گماشت.

سوگِ این ادیبِ و دانشمند برجسته را به همسر گرانقدرش، فرزندان ارجمندش و همه دلبستگان زبان و فرهنگ پارسی در ایران و افغانستان و سرتاسر گیتی تسلیت می‌گویم و برای ایشان شکیبایی آرزو دارم.»

ازجمله نوشتارهای او در دائره‌المعارف بزرگ اسلامی می‌توان به افغان، اِبنِ اَبی الحَدید، اَبوذَرِ هَرَوی، اِبنِ بُطلان‌، اِبنِ جُندی‌، اِبنِ اَزرَق‌، آخال تِکه، اُرُزگان‌، اَخسیکَتی‌، اِتِحادِ مَشرِقی، اِتِفاقِ اِسلام، اِبنِ حَجَرِ هَیتَمی و بسیاری دیگر اشاره کرد.

محمد آصف فکرت، نویسنده، پژوهشگر، مصحح متون، مترجم و شاعر افغانستانی از چهره‌های برجسته زبان و ادبیات فارسی بود و به زبان‌های فارسی، پشتو، عربی و انگلیسی تسلط داشت.

فکرت در سال 1325 در شهر هرات متولد شد. مدرسه ابتدایی را در مدرسه موفق و تعلیمات ثانوی را در سلطان غیاث‌الدین فوری گذراند. سپس لیسانس زبان و ادبیات فارسی را از دانشگاه کابل و فوق لیسانس روزنامه‌نگاری را در دانشگاهی در هندوستان گرفت، و فعالیت‌های نویسندگی و مطبوعاتی خود را آغاز کرد.

در سال 1359 به ولایت فاریاب منتقل شد و به عنوان مدیرمسئول روزنامه فاریاب چند سالی مشغول به کار شد. آصف فکرت در نشریاتی همچون «کتاب»، روزنامه «بیدار»، روزنامه «انیس» و روزنامه «جمهوریت» در سمت‌های گوناگون فعالیت داشت، و در دو شهر مزارشریف و قندوز نیز روزنامه‌هایی را افتتاح کرد. همچنین عضو انجمن تاریخ و آکادمی علوم افغانستان بود.

با هجوم ارتش شوروی به افغانستان آصف فکرت در سال 1361 به ایران مهاجرت کرد و در شهر مشهد ساکن شد و فعالیت‌های خود را به عنوان پژوهشگر و فهرست‌نگار در کتابخانه آثار خطی آستان قدس رضوی آغاز کرد. همچنین از سال 1365 در دائره‌المعارف بزرگ اسلامی فعالیت پژوهشی خود را آغاز کرد و بیش از صد مقاله علمی نوشت. سرانجام در سال 1377 به کانادا مهاجرت کرد.

از او بیش از 20 کتاب و صدها مقاله منتشر شده است؛ ازجمله کتاب‌های «کرسی‌نشینان کابل» (احوال دولتمردان افغانستان در روزگاران امیر امان‌الله خان)، ترجمه کتاب «افغانان» نوشته منت ستوارت، «لغات زبان گفتاری هرات»، «لندی» (ترانه‌های مردمی پشتو)، «فارسی هروی، زبان گفتاری هرات» و «عین الوقایع» (تاریخ افغانستان در سال‌های 1207 تا 1324.