بسنده کردن به امکانات و واقع‌بینی در نگاه ظریف تا آنجا پیش رفته که او از عهدنامه ترکمانچای هم دفاع می‌کند. سرتاسر و خط به خط نوشته او در تقابل با امید و روشن‌بینی نسبت به آینده است.

جواد ظریف درپاسخ به سوال که آیا رهبری از همه موارد توافق برجام مطلع بودند گفت: در برخی موارد بر اثر نظر ایشان عمل کردیم.

فرارو نوشت: در یک سوی موافقان، نوشته ظریف را صحیح و منطبق با واقعیات ارزیابی کردند. در سوی دیگر، منتقدان ظریف را به تفسیر اشتباه از تاریخ، نداشتن دانش تاریخی و توصیه به پذیرش ذلت متهم کردند

محمدجوادظریف ناگفته‌هایی از برجام را روایت کرد

دیدنی است که چگونه کلمات «نکوهش» ترکمانچای و «جلوگیری» از ترکمانچای ها به «توجیه»، «تحسین» و حتی «تقدیس» برگردانده شده‌اند.

در یک سوی موافقان، نوشته ظریف را صحیح و منطبق با واقعیات ارزیابی کردند. در سوی دیگر، منتقدان ظریف را به تفسیر اشتباه از تاریخ، نداشتن دانش تاریخی و توصیه به پذیرش ذلت متهم کردند

مع‌الاسف شاید یادآوری تاریخ به ایشان تلنگری برای بازاندیشی در جهان‌بینی‌شان و مرور مجدد آنچه باشد که شاید فراموش کرده‌اند اگر ملت ایران می‌خواستند بر اساس توانایی‌هایشان انتخاب و حرکت کنند چگونه می‌توانستند انقلاب کنند؟ و اگر رهبران ما می‌خواستند بدون در نظر گرفتن نصرت الهی تصمیم بگیرند نه رژیم ستم‌شاهی سرنگون می‌شد و نه به پشتوانه همین مردم و نصرت الهی پیروزی بر صدام در جنگ 8 ساله...

محمدجواد ظریف در اینستاگرام خود نوشت: آگاهانه یا ناخودآگاه ما مردم انتخاب کرده‌ایم آنان را که به دنبال آرزوهایمان بوده‌اند بستاییم‌، هر چند برای خود و کشور خسارات فراوان به بار آورده باشند؛ و آنان را که در حد امکانات کوشیده‌اند تا از گستره خسارات ناشی از حرکات آرزومندانه بکاهند، «سازشکار» و حتی «خائن» بنامیم.

حرف‌های اخیر دکتر ظریف درباره آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی خاطره آن روزگار را زنده کرد. بعد از آن هم آرمان‌های تخیلی که هرگز به وقوع نپیوستند بسیار تکرار شد. هر بار هم عده‌ای خشمگنانه و با صدای بلند شعار دادند و واقعیت را در بین آن هیاهوها ندیدند.

کیهان در واکنش به یادداشت اخیر ظریف نوشت: مع‌الاسف شاید یادآوری تاریخ به ایشان تلنگری برای بازاندیشی در جهان‌بینی‌شان و مرور مجدد آنچه باشد که شاید فراموش کرده‌اند اگر ملت ایران می‌خواستند بر اساس توانایی‌هایشان انتخاب و حرکت کنند چگونه می‌توانستند انقلاب کنند؟ و اگر رهبران ما می‌خواستند بدون در نظر گرفتن نصرت الهی تصمیم بگیرند نه رژیم ستم‌شاهی سرنگون می‌شد و نه به پشتوانه همین مردم...

کیهان در واکنش به اظهارات ظریف نوشت: ظریف و روحانی در دوره 8 ساله گذشته تمام همت خود را صرف جلب اعتماد و رضایت آمریکا و اروپا کردند و در آخر از دستاورد تقریبا هیچ در دولت اوباما به مزایای نزدیک به صفر در دولت ترامپ رسیدند.

همان جماعتی که تا دیروز از مقایسه برجام با ترکمنچای برآشفته می‌شدند امروز زبان به تحسین آن گشوده‌اند؛ این تلاش برای توجیه وادادگی‌هایشان و مهم جلوه دادنِ برجامی است که دستاوردش تقریبا هیچ بوده است!

اگر این مهاجمان به دکتر ظریف توانستند بدون توقف برنامه هسته‌ای، همکاری کامل با آژانس، پذیرش اف. ای. تی. اف و در یک کلام تجدیدنظر در سیاست خارجی، اقتصاد کشور را سر و سامان دهند و اعتماد و رضایت عموم مردم را جلب کنند که همگی ما به آنها احسنت خواهیم گفت.

روزنامه کیهان با حمله به محمد جواد ظریف نوشته: جماعتی که تا دیروز از مقایسه برجام با ترکمنچای برآشفته می‌شدند امروز زبان به تحسین آن گشوده‌اند؛ این تلاش برای سفید‌سازی خودشان، سرپوش گذاشتن بر خودتحقیری ذاتی‌شان است!