مدل قراردادهای سرمایه‌گذاری در صنعت گیم اصلاح می‌شود
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: با اصلاح مدل قراردادهای سرمایه‌گذاری، هیچ نقشی به عنوان شریک یا سرمایه‌گذار در رویداد سرمایه‌گذاری دی‌ماه نخواهیم داشت.
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: با اصلاح مدل قراردادهای سرمایه‌گذاری، هیچ نقشی به عنوان شریک یا سرمایه‌گذار در رویداد سرمایه‌گذاری دی‌ماه نخواهیم داشت.
به گزارش خبرنگار مهر، محمدحاجی میرزایی مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در برنامه «روی موج گفت‌وگو» رادیو گفت‌وگو، با اشاره به چالش‌های صنعت بازی‌های ویدئویی گفت: یکی از موضوعات مهم و ضروری که به نظر می‌رسد باید در بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای پیگیری شود، مسئله تأمین اعتبار برای سرمایه‌گذاری در تولید بازی‌های جدید است. با وجود موفقیت برخی از بازی‌ها، همچنان شاهد کمبود بازی‌های جدید و تاثیرگذار در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از سال 1400 هستیم.
وی ادامه داد: بسیاری از بازی‌های موفق فعلی متعلق به دهه گذشته هستند و توسط استودیوهای بزرگ همچنان بهره‌برداری می‌شوند. این نشان می‌دهد که نیاز به سرمایه‌گذاری جدی و هدایت منابع مالی در این حوزه وجود دارد؛ این اتفاق هم باید از سوی بخش خصوصی و هم توسط دولت صورت بگیرد.
بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای جزو لیست قانون دو درصدی از سود گمرکی نیست
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: برای عملیاتی کردن این موضوع، بررسی‌هایی درباره اعتبارات انجام شد و مشخص شد، قانونی تصویب شده که بر اساس آن، دو درصد از سود گمرکی واردات سخت‌افزارهای مرتبط با بازی‌های ویدیویی، مانند کنسول‌ها و سایر تجهیزات، باید به تولید بازی‌های ویدیویی اختصاص یابد. در این قانون، پنج دستگاه مشخص شده‌اند که از این منافع بهره‌مند می‌شوند؛ اما متأسفانه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای جزو این لیست نیست. تحقیقات نشان داده که در ابتدا نام بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در این لیست قرار داشته، اما بعدها در تغییراتی در مجلس، نام بنیاد ملی بازی‌های یارانه‌ای از لیست حذف شده است.
وی افزود: ما تلاش کردیم با همکاری کمیسیون فرهنگی مجلس و سازمان برنامه‌ریزی، گامی جدی در حوزه بهبود روند تولید بازی‌های رایانه‌ای برداریم. در جلساتی که ماه گذشته در سازمان برنامه و بودجه داشتیم، کمیسیونی تشکیل دادیم و یک کارگروه را با مشارکت پنج نهاد مرتبط راه‌اندازی کردیم. از این نهادها درخواست کردیم که برنامه‌های خود را به شکل منسجم و هماهنگ ارائه کنند. همچنین به آن‌ها توصیه شد به جای پیروی از رویه سنتی و بعضاً ناکارآمد سفارش مستقیم تولید محصول که اغلب منجر به عدم دستیابی به بازار می‌شود، به شیوه‌های علمی‌تر روی بیاورند و در تولید بازی سرمایه‌گذاری کنند.
حاجی‌میرزایی گفت: رویکرد پیشنهادی ما این است که از مدل‌های سنتی، که صرفاً مبتنی بر سفارش و اجرای قراردادی بود، فاصله بگیرند و در رویدادهای سرمایه‌گذاری، طرح‌ها را مشاهده کنند، با تیم‌های بازی‌سازی مصاحبه داشته باشند و شاخص‌های مختلفی مانند ریسک پروژه و طرح‌های کسب‌وکار را بررسی نمایند. به جای قراردادهای صرفاً سفارشی، آن‌ها می‌توانند در سود نهایی پروژه سهیم شوند تا انگیزه دوطرفه میان سرمایه‌گذار و تیم بازی‌سازی برای تکمیل و تجاری‌سازی بازی ایجاد شود.
وی ادامه داد: تلاش می‌کنیم در یک رویداد سرمایه‌گذاری که ان‌شاءالله دی‌ماه برگزار خواهد شد، علاوه بر این نهادها از صندوق‌ها و سایر سرمایه‌گذاران فعال در این حوزه هم بهره ببریم تا امکان تحقق بهتر اهداف فراهم شود.
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: هفته گذشته در جلسه کمیسیون بازی‌سازان حضور داشتم و دیدگاه تخصصی اعضای کمیسیون در این زمینه مطرح شد. نظر اصلی این بود که اگر مشوق‌های مناسبی در کشور فراهم شود، مشابه آنچه در سایر حوزه‌های فرهنگی وجود دارد، سرمایه‌گذاری خصوصی به سمت صنعت بازی‌سازی جذب خواهد شد. با توجه به محدودیت نقدینگی در کشور، دولت یا حاکمیت که خود امکان تخصیص بودجه کافی برای این امر را ندارد، می‌تواند همانند بسیاری از کشورهای همسایه از سیاست مشوق‌ها استفاده کند.
تلاش برای حذف معاف از مالیات
وی افزود: یکی از نمونه‌های قابل اجرا، معافیت مالیاتی برای تولیدکنندگان فرهنگی است؛ موضوعی که در قوانین فعلی وجود دارد و شامل کتاب، فیلم، موسیقی و موارد مشابه می‌شود. این قوانین زمانی تصویب شدند که صنعت بازی‌های ویدیویی هنوز شکل نگرفته بود. تلاش ما این است تا با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تولید و نشر بازی‌های داخلی را در جدول مشاغل معاف از مالیات قرار دهیم، حداقل به صورت موقت، تا به‌عنوان یک مشوق تاثیرگذار در رونق این حوزه عمل کند. این اقدام می‌تواند به پیشرفت قابل توجهی منجر شود.
حاجی‌میرزایی گفت: طی یکی دو سال اخیر شاهد برگزاری رویدادهایی برای جذب سرمایه‌گذاری بوده‌ایم. اما یکی از مشکلات اساسی، رها کردن تیم‌های بازی‌سازی از سوی شرکت‌های سرمایه‌گذار در میانه راه است. چنین اقداماتی باعث تعطیلی بسیاری از این تیم‌ها شده و روند رشد صنعت بازی‌سازی را با چالش جدی مواجه کرده است.
وی افزود: ما اخیراً یک آسیب‌شناسی انجام دادیم تا متوجه شویم دلیل توقف برخی بازی‌ها و پروژه‌ها در اواسط مسیر چیست و چرا بازی‌سازان و سرمایه‌گذاران به توافق نمی‌رسند. در نهایت به دو نکته کلیدی رسیدیم. یکی از مشکلات این بود که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در جایگاه سرمایه‌گذار قرار می‌گرفت، سهام می‌گرفت و سرمایه‌گذاری می‌کرد و به نوعی تبدیل به رقیب سرمایه‌گذاران و حتی بخشی از صنعت بازی می‌شد. این وضعیت باعث ایجاد نابرابری در رقابت می‌شد؛ چراکه بنیاد هم در نقش نهاد نظارتی فعالیت می‌کرد و هم وارد عرصه تصدی‌گری می‌شد. برخی صندوق‌ها نیز به دلیل عدم احساس زمین رقابتی بی‌طرف، وارد این حوزه نمی‌شدند.
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: مشکل دیگر مربوط به شتاب‌زدگی در اعلام اطلاعات بود. گاهی وقتی مسئولیت بر عهده ما بوده عجله داشتیم تا ارقام بزرگ را مطرح کنیم و به افراد بگوییم که برای سرمایه‌گذاری واجد شرایط هستند، در حالی که هنوز قرارداد مناسبی منعقد نشده بود، سرمایه‌گذار تعهدات خود را انجام نداده بود یا تیم بازی‌ساز همچنان با ایرادات طرح اولیه خود مواجه بود. این شتاب در برخی موارد موجب شده که بازی‌سازان بر اساس اطلاعات اعلام شده برنامه‌ریزی کنند، اما پس از عدم تحقق منابع سرمایه‌گذاری، دچار مشکلات جدی شوند.
وی ادامه داد: امسال تلاش کردیم مدل قراردادهای سرمایه‌گذاری را با همکاری صندوق صنایع خلاق و صندوق نوآوری و شکوفایی معاونت علمی اصلاح کنیم و به یک مدل یکپارچه دست یابیم. در این مدل جدید، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای دیگر هیچ نقشی به عنوان شریک یا سرمایه‌گذار نخواهد داشت. این اقدام به ما امکان می‌دهد تا به عنوان یک ناظر بی‌طرف عمل کنیم؛ نظارتی بر کل فرآیند قراردادهای سرمایه‌گذاری تا زمانی که پول‌ها تزریق شوند، محصول نهایی تولید و عرضه شود، و فرایندها شفاف‌تر و منسجم‌تر اجرا شوند.
حاجی‌میرزایی گفت: سرمایه‌گذاری تفاوتش با روش سفارش‌محور این است که به ادامه‌دار بودن آن تعهد صد درصدی وجود ندارد، مگر اینکه بازی‌ساز بتواند به تعهدات خود عمل کند. سرمایه‌گذاری به صورت مرحله‌ای انجام می‌شود و در هر مرحله باید مجموعه‌ای از شاخص‌ها توسط بازی‌ساز تکمیل شود تا سرمایه‌گذار وارد مرحله بعد شود. این شاخص‌ها باید عینی باشند، نه سلیقه‌ای، و قراردادها هم به شکلی منصفانه تنظیم شوند. این قراردادها در سامانه شفافیت منتشر خواهند شد تا تمام فعالان صنعت مطلع باشند که براساس چه نوع قرارداد، شاخص‌ها و فرمول‌هایی نظارت صورت می‌گیرد.
ضرورت اعلام شفافیت قراردادها و شاخص‌ها
وی افزود: در مذاکرات جاری با صندوق‌ها یا نهادهای خصوصی و دولتی تأکید کرده‌ایم که شرط حضور در این رویداد و مشارکت، اعلام شفافیت قراردادها و شاخص‌ها است. ما نقش ناظر را ایفا خواهیم کرد. در گذشته بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گاهی درخواست درصدی به‌عنوان حق نظارت داشت اما امروزه با توجه به بودجه‌ای که از کشور دریافت می‌شود، ضرورتی ندارد چنین حق‌الزحمه‌ای گرفته شود. امیدواریم این تغییرات کوچک موجب شود سرمایه‌گذاری‌ها هر چند ممکن است به اعداد نجومی نرسد، اما واقعی بوده و افراد بتوانند روی آن حساب کنند.
مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای گفت: یک مدیر با نیت خیر ممکن است احساس کند که حضور شعارهای فرهنگی در بازی‌ها ضروری است. بر این اساس، محصولی تولید می‌شود که بیشتر برای جلب رضایت مدیر طراحی شده تا کاربران. اما این محصولات معمولاً فاکتورهای لذت‌بخش و هیجان‌انگیز ضروری برای بازی را ندارند و در نهایت برای کاربران جذابیت کافی نخواهند داشت.
وی افزود: ما به سازمان‌ها و نهادها توصیه جدی داریم که توجه بیشتری به روند تولید بازی‌ها داشته باشند. از لحاظ قانونی امسال نمی‌توانیم آن‌ها را به این کار ملزم کنیم، اما امیدواریم قوانین آینده ما را در اجرای این اهداف یاری دهند. نکته تأسف‌آور این است که امسال به عنوان سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» نامگذاری شده بود، اما کمتر به این مفهوم به‌صورت جدی پرداخته شده است. چنین تدبیری توسط مقامات عالی کشور نشان از بلوغ در تصمیم‌گیری دارد، چراکه تمرکز بر سرمایه‌گذاری نه صرفاً تولید، می‌تواند زیرساخت‌های پایدارتری ایجاد کند.
حاجی‌میرزایی گفت: سرمایه‌گذاری به معنای تخصیص منابع مالی به صندوقی تخصصی است که وظیفه رسیدگی به این چرخه را بر عهده دارد. این صندوق‌ها باید ضمن در نظر گرفتن اهداف فرهنگی، تمام مراحل از تولید تا تبلیغات و به‌روزرسانی‌ها را مدیریت کنند. بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نیز به‌عنوان متولی، می‌تواند نظارت کلی بر عملکرد این صندوق‌ها داشته باشد. البته نقش ما باید به عنوان راهبر باشد، نه تصمیم‌گیر اصلی. صندوق‌ها باید استقلال عمل داشته باشند تا بتوانند انتخاب و سرمایه‌گذاری مناسب را انجام دهند. ما در این مسیر تلاش می‌کنیم تا حقوق بازی‌سازان آسیب نبیند.
وی افزود: برای حمایت بهتر، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای باید در جایگاهی بی‌طرف قرار گیرد، بدون داشتن سهم یا منافع شخصی در این صندوق‌ها، تا بتواند از دیدگاه یاری‌دهنده وارد عمل شود و وکیل مدافع بازی‌سازان باشد. زیرا سیستم‌های مالی در کشور ما پیچیدگی‌های فراوانی دارند و بازی‌سازان، به‌ویژه افراد با تجربه کمتر، ممکن است دچار سردرگمی شوند یا حتی دچار زیان شوند از طرف دیگر بیشتر بازی‌سازان مستقل دانش حقوقی یا مالی کافی ندارند. ما خود را موظف می‌دانیم تا از طریق مشاوره و راهنمایی به آن‌ها کمک کنیم.