چهارشنبه 12 آذر 1404

مذاکرات مسکو زیر سایه نبرد پوکروفسک

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
مذاکرات مسکو زیر سایه نبرد پوکروفسک

درحالی‌که تیم آمریکایی، متشکل از استیو ویتکاف، فرستاده ویژه، و جرد کوشنر، داماد ترامپ ساعت 5 عصر دیروز سه‌شنبه برای مذاکرات در خصوص پایان جنگ در اوکراین وارد مسکو شدند؛ اما رئیس‌جمهور روسیه آنها را بیش از 2ساعت معطل نگاه داشت تا سخنرانی خود را در یک مجمع سرمایه‌گذاری در چند مایلی کرملین به اتمام برساند. کرملین پیش‌تر تاکید کرده بود که پوتین برنامه کاری فشرده‌ای دارد. منتظر گذاشتن هیات‌ها...

پوتین پیش از دیدار با هیات آمریکایی در صحبت با خبرنگاران رهبران اروپایی را متهم کرد که «مطرح کردن مطالباتی که برای روسیه مطلقا غیرقابل قبول است»، در تلاش برای جلوگیری از توافق صلح پیشنهادی از سوی آمریکا هستند. وی افزود که متحدان اروپایی اوکراین «در جبهه جنگ قرار دارند.» او همچنین ادامه داد: «آنها خودشان مذاکرات صلح را رد کردند و در کار پرزیدنت ترامپ مانع‌تراشی می‌کنند.» هرچند پوتین جزئیات دیدگاه خود را تشریح نکرد، اما به احتمال زیاد منظورش تغییراتی بود که طبق گزارش‌ها در طرح صلح 28ماده‌ای اولیه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعمال شده است. طبق اظهاراتی که توسط خبرگزاری دولتی «تاس» روسیه منتشر شد، پوتین گفت اگر اروپا تصمیم به جنگ علیه روسیه بگیرد و واقعا این کار را انجام دهد، ممکن است خیلی سریع وضعیتی پیش بیاید که در آن مسکو به سادگی «هیچ کسی را برای مذاکره نخواهد پذیرفت».

در طرف دیگر با فاصله زمانی کمی، زلنسکی در جریان سفر خود به ایرلند، طی یک کنفرانس خبری مشترک با مایکل مارتین، نخست‌وزیر ایرلند، گفت: «اکنون، بیش از هر زمان دیگری، فرصتی برای پایان دادن به این جنگ وجود دارد.» او وضعیت دیپلماتیک کنونی را «یکی از چالش‌برانگیزترین و در عین حال خوش‌بینانه‌ترین لحظات» توصیف کرد. او از متحدان خواست تا به جای یک توقف صرف در درگیری‌ها، به «صلحی مناسب و شرافتمندانه» دست یابند. زلنسکی در پاسخ به پرسشی درباره سفر «استیو ویتکاف»، فرستاده آمریکا و «جرد کوشنر»، داماد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده به مسکو گفت که انتظار دارد بلافاصله پس از دیدار آنها با «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه، با تیم مذاکره‌کننده آمریکایی ارتباط برقرار کند [تا لحظه تنظیم این خبر هنوز جزئیاتی از دیدار هیات آمریکایی با پوتین منتشر نشده بود].

 جنگ روایت‌ها در پوکروفسک

درحالی‌که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تصرف کامل شهر راهبردی پوکروفسک در شرق اوکراین را یک پیروزی بزرگ و مهم خواند، ارتش اوکراین [تا لحظه تنظیم این خبر] با رد این ادعا اعلام کرد که نیروهایش همچنان کنترل بخش شمالی شهر را در دست دارند و به مقاومت ادامه می‌دهند. پوتین در اظهاراتی که پیش از سفر استیو ویتکاف منتشر شد، گفت که کنترل کامل پوکروفسک به مسکو کمک می‌کند تا به اهداف جنگی گسترده‌تر خود دست یابد. پوتین در ویدئویی خطاب به فرماندهان ارتش از آنها تشکر کرد و بر اهمیت این واقعه تاکید کرد. این ویدئو دارای برچسب زمانی روز یکشنبه (9 آذر) بود اما روز دوشنبه (10 آذر) توسط کرملین منتشر شد؛ موضوعی که نشان می‌دهد انتشار آن طوری زمان‌بندی شده بود تا پیش از ورود ویتکاف، پیشروی روسیه در میدان نبرد را به نمایش گذاشته و کفه مذاکرات را به نفع روسیه سنگین‌تر کند.

ارتش اوکراین به خبرگزاری رویترز گفت که نه تنها در حال مقاومت در بخش شمالی پوکروفسک است، بلکه به‌طور متناوب به نیروهای روسی در جنوب شهر حمله می‌کند و مسیرهای لجستیکی خود را تحت کنترل شدیدتری نگه داشته است. تصاویر ویدئویی منتشرشده توسط وزارت دفاع روسیه، سربازانی را نشان می‌داد که پرچم روسیه را در میدانی نگه داشته‌اند که رویترز تایید کرده مرکز شهر پوکروفسک است و صدای آنچه شبیه آتش توپخانه به نظر می‌رسد در دوردست می‌پیچد. زلنسکی در پستی در شبکه اجتماعی ایکس گفت که مسکو پیش از مذاکرات آمریکا و روسیه، «کارزارهای جدید نشر اکاذیب» را آغاز کرده است.

بیانیه پوتین تیتر اول اخبار تلویزیون دولتی روسیه بود. ویدئوی ارتش روسیه خیابان‌های خالی از سکنه، ساختمان‌های آپارتمانی به شدت آسیب‌دیده، دیگر بناهای ویران‌شده بر اثر بمباران و دانشگاه فنی شهر را که سقف آن آسیب گسترده‌ای دیده بود، نشان می‌داد. بر اساس منابع متمایل به اوکراین، نیروهای روسیه بیش از 19درصد خاک اوکراین را در کنترل دارند - که تنها یک درصد نسبت به دو سال پیش افزایش داشته است - هرچند آنها در سال 2025 با سریع‌ترین سرعت خود از سال2022 تاکنون پیشروی کرده‌اند. روسیه که از نام دوران شوروی یعنی «کراسنوآرمیسک» برای اشاره به پوکروفسک استفاده می‌کند، در نبرد خود از اواسط سال2024 برای تصرف این شهر - که در نزدیکی تنها منبع معادن «زغال‌سنگ کک» اوکراین واقع شده - با مقاومت شدید اوکراین روبه‌رو بوده است. کنترل این شهر به مسکو پایگاهی می‌دهد تا به سمت شمال و به سوی دو شهر بزرگ باقی‌مانده تحت کنترل اوکراین در منطقه دونتسک، یعنی کراماتورسک و اسلوویانسک پیشروی کند. تصرف پوکروفسک مهم‌ترین دستاورد ارضی مسکو در داخل اوکراین از زمان تصرف شهر ویران‌شده آودیوکا در اوایل سال 2024 خواهد بود.

تحلیلگران روس معتقدند این فتح می‌تواند موضع چانه‌زنی مسکو را در مذاکرات صلح تقویت کند؛ زیرا نشان می‌دهد نیروهای روسیه در دونتسک پیشرفت معناداری دارند. کی‌یف اشاره کرده که از دست دادن پوکروفسک وضعیت میدان نبرد را به‌طور اساسی تغییر نخواهد داد و تنها با هزینه انسانی عظیمی برای مسکو به دست می‌آید. والری سولوچوک، فرمانده گروه «مرکز» نیروهای روسیه، در گزارشی به پوتین اعلام کرد که نیروهای روس در حال اجرای عملیات پاک‌سازی در حومه پوکروفسک و شهر مجاور آن، میرنوهوراد، هستند. وی افزود که در این مناطق، بالغ بر 2000 نیروی اوکراینی در محاصره قرار گرفته‌اند. همچنین، فرماندهان نظامی به پوتین گزارش دادند که نیروهای روسیه در سرتاسر خط مقدم جبهه در حال پیشروی هستند و با هدف ایجاد یک منطقه حائل امنیتی، شهر ووفچانسک در استان خارکیف را نیز تصرف کرده‌اند، چیزی که اوکراینی‌ها در لحظه تنظیم این خبر همچنان تایید نکرده‌اند.