مسیر ناهموار دسترسی معلولان به اماکن شهری چهارمحال و بختیاری
شهرکرد - ایرنا - برداشتن موانع و احداث مسیرهای دسترسی ویژه معلولان و سالمندان، امروزه مهم‌ترین بحث در حوزه مناسب‌سازی فضای شهری و ساختمان‌های اداری است که نبود برخی از مسیرهای همواره راه ناهمواری را پیش پای توانخواهان گذاشته است.
در بخشنامه‌های مربوط به شهر و شهرسازی، قوانینی در حوزه بهسازی معابر برای تسهیل در عبور و مرور سالمندان، معلولان و جانبازان وجود دارد که به طور کامل اجرایی نشده است و همین امر باعث شده تا معلولان، سالمندان و جانبازان به علت نبود امکانات کافی و مناسب، از تردد در بخشی از مسیرها و ساختمان‌های عمومی شهر محروم بمانند.
همانطور که در ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت آماده است، تمامی وزارتخانه‌ها، مؤسسات و سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظف‌اند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مند از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم شود.
مناسب‌سازی یعنی ایجاد محیط‌های بدون مانع و یا تسهیل دسترسی برای همه افراد از جمله معلولان، سالمندان و جانبازان، که خود یکی از راهکارهای ارتقاء کیفیت زندگی برای تمامی افراد جامعه به ویژه افراد دارای معلولیت است.
در چهارمحال و بختیاری که نزدیک به 32 هزار معلول در آن زندگی می‌کند از حداقل امکانات مناسب‌سازی در فضاهای عمومی و معابر شهری برخوردارند و در بیشتر موارد معلولان و افراد سالمند این استان قادر به انجام کارهای شخصی خود بدون کمک گرفتن از دیگران نیستند.
رمپ‌های اجرایی در ادارات و بانک‌ها غیر استاندارد است مسوول تشکل‌های معلولان چهارمحال و بختیاری در این‌باره به خبرنگار ایرنا گفت: مشکلات رفت و آمد معلولان در سطح شهر به یک یا دو مورد ختم نمی‌شود.
نصرالله شاکری در ادامه گفت: پیاده‌روهای ناایمن و وجود چاله‌های سطح شهر و بعضی دریچه‌های سطح خیابان‌ها، پایین بودن بیشتر تابلوها که برای افراد کم بینا و نابینا مشکل ایجاد می‌کنند، اینها همه نمونه‌ای از مشکلات افراد کم‌توان جامعه است.
مسوول تشکل‌های معلولان استان در ادامه عنوان کرد: در برخی از خیابان‌ها در سطح پیاده‌روها، تیرهای چراغ برق و دکه‌های روزنامه فروشی و استفاده مغازه‌ها از پیاده‌روها برای نمایش اجناس خود، شاید برای فرد سالم مشکلی ایجاد نکند، ولی برای جامعه معلولان که می‌خواهند زندگی کنند و فعالیت داشته باشند، سراسر مشکل است.
وی، از نبود مناسب‌سازی استاندارد به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکل معلولان استان یاد کرد و گفت: مناسب‌سازی در بسیاری از معابر و ادارات انجام نشده و یا اگر هم صوررت گرفته است، غیر استاندارد است و بارها دیده شده چنان سطح شیب‌داری در برخی معابر و ادارات به اسم مناسب‌سازی ساخته می‌شود، افراد غیرمعلول هم نمی‌توانند به راحتی از آن عبور کنند.
شاکری اضافه کرد: به عنوان مثال رمپ‌های اجرا شده در ورودی برخی ادارات و بانک‌ها، دارای شیب غیراستاندارد است، که بسیار غیر ایمن و خطرآفرین است و گاهی خود باعث معلولیت می‌شود.
وی معتقد است: برخی از پروژه‌هایی که تحت عنوان مناسب‌سازی در سطح معابر شهری و حتی ساختمان‌های اداری اجرا می‌شود، غیراصولی است و ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد معلول جسمی حرکتی مصوب شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در آن رعایت نشده است که همین مساله باعث دردسرها برای افراد دارای معلولیت می‌شود.
مناسب سازی معابر و فضاهای اداری در چهارمحال و بختیاری از صفر مطلق شروع شد
سرپرست بهزیستی چهارمحال و بختیاری نیز درهمین باره به خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون 26 تا 30 درصد از معابر سطع شهرستانهای استان مناسب‌سازی شده، است و می‌توان گفت این مناسب‌سازی‌ها در فضاهای عمومی و ادارت دولتی از صفر مطلق شروع شده است.
معصومه محمدی افزود: براساس جلسات کمیته مناسب‌سازی و پیگیری مصوبات، این کمیته استانی طی 2 سال اخیر جز پنج استان برتر کشور به حساب آمد.
سرپرست بهزیستی استان در ادامه تصریح کرد: چهارمحال و بختیاری از قبل هیچ‌کدام از آیتم‌های مناسب‌سازی در آن رعایت نشده بود و در هر فضایی بدون تاییدیه شهرداری و کمیته مناسب‌سازی، اماکن دولتی، نهادها و اماکن درمانی در آنجا مستقر شده است، در این شرایط به قطع نیاز به فرصت زیادی است تا بتوان این آمار را به 100 درصد رساند.
محمدی در ادامه اظهار داشت: با توجه به اینکه جامعه به سوی سن سالمندی پیش می‌رود، به قطع در چند سال آینده شاهد جامعه‌ای سالمند خواهیم بود و از آنجا که هدف سازمان، زندگی سالم دوره سالمندی است می‌طلبد که این ساختار را از امروز آماده کنیم.
سرپرست بهزیستی استان یادآور شد: هدف از آماده‌سازی محیط این است که این افراد در جامعه حضور موثر یابند، مناسب‌سازی می‌تواند در پیاده‌روها، درب ورودی بانک‌ها، پارک‌ها، سینماها، درمانگاه‌ها و فضای داخلی منازل مسکونی باشد، جمعیت هدف مناسب‌سازی، تمامی جامعه شامل افراد دارای معلولیت جسمی حرکتی، سالمندان، زنان باردار و کودکان است.
به گفته محمدی، به همین دلیل وقتی بحث مناسب‌سازی پیش می‌آید منظور، آماده‌سازی محیط برای استفاده افراد کم‌توان جسمی و معلولان است تا بتوانند مانند افراد عادی از امکانات محیط استفاده کنند و این موضوع در راستای رعایت تساوی حقوق شهروندی افراد مطرح است.
محمدی در ادامه خاطر نشان کرد: درست است که سازمان بهزیستی در سطح کلان و استانی در سال‌های اخیر به دنبال ایجاد شهری بدون مانع بوده است، ولی نباید فراموش کرد که ایجاد این مناسب‌سازی‌ها تنها وظیفه سازمان بهزیستی نیست و تمامی ارگان‌ها و ادارات متولی و مسوولان باید در این زمینه به ویژه در رابطه با زیر ساخت‌های عمرانی همکاری کنند.
به گفته وی، کمیته مناسب‌سازی که نظارت بر دستورالعمل‌های تعیین شده در خصوص مناسب‌سازی فضاهای عمومی و ادارت و دستگاه‌های دولتی را دارد، کار خود را از مکان‌های عمومی مانند درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها، بازارها و مجتمع‌های تجاری که بیشترین مراجعات به آنجا است، شروع کرده است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در رابطه با درمانگاه‌های سطح شهر اگر بحث مناسب‌سازی را در ساختمان خود رعایت نکنند، در کمیسیون ماده 100 شهرداری باید با آنها مخالفت شود و علوم پزشکی نباید پروانه فعالیت این درمانگاه‌ها را تمدید کند.
وی در ادامه به جشنواره شهید رجایی اشاره کرد و تصریح کرد: در جشنواره شهید رجایی که هرساله ادارات رتبه‌بندی می‌شوند، 30 امتیاز این رتبه‌بندی را اختصاص داده‌اند به اداراتی که بحث مناسب‌سازی را به طور کامل رعایت کرده باشند، بر همین اساس این رقابت در بین ادارات ایجاد شده تا آیتم‌های مناسب‌سازی را رعایت کنند و از این طریق بتوانند این امتیاز را برای رتبه‌بندی بدست بیاورند.
به گفته محمدی، اگر این اتفاق در همه ادارات بروز کند، معلولان و جانبازان به راحتی می‌توانند در ادارات تردد داشته باشند و کارهای اداری خود را انجام دهند.
محمدی در ادامه به فعالیت‌های کمیته مناسب‌سازی اشاره کرد و گفت: کمیته فنی مناسب‌سازی که متشکل از سازمان بهزیستی، شهرداری، راه و شهرسازی، بنیاد شهید و دفتر عمرانی استانداری است، ادارات را بازدید و با متولیان و مسوولان هر قسمت مکاتبه کرده و دستورالعمل مناسب‌سازی را تشریح و ادارات را موظف به رعایت این اصول می‌کنند.
محمدی در ادامه یادآور شد: بحث مناسب‌سازی کار شاخص و خاصی نیست تنها همین که تسهیل در رفت و آمد معلول صورت بگیرد، مناسب‌سازی به حساب می‌آید، این کار می‌تواند با یک سطح شیب‌دار، دو دستگیره کمکی، ایجاد آسانسور و رمپ باشد تا معلولان هم بتوانند مانند فرد عادی با کمتر کمک گرفتن از دیگران در سطح اجتماع دیده شوند.
وی ادامه داد: معلول از اینکه به چشم ترحم به او نگاه شود بی‌زار است و این‌کار را توهین به شخصیت خود به عنوان عضوی از این اجتماع می‌داند، بر همین اساس، برای رفع این مشکلات این کمیته تمامی تلاش خود را برای برطرف کردن این موانع در سطح شهرستان‌ها به کار بسته و امید است، به زودی شاهد مرتفع شدت این مشکلات باشیم.
محمدی در پایان یادآور شد: سازمان بهزیستی با کمک کمیته مناسب‌سازی، در حال اجرای یک معبر مناسب‌سازی به صورت پایلوت در مرکز شهرستان‌ها و مرکز استان است و در تلاش است که در این معبر همه موارد مناسب‌سازی در آن رعایت شود، که اگر شرایط خوب پیش برود و بازخورد مناسبی از این کار بوجود آید؛ بصورت معبر به معبر سطح شهرستانهای استان مناسب‌سازی به همین روال ادامه خواهد داشت.
مناسب‌سازی برای معلولان از وظایف مسوولان شهری است که باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد
مدیرکل فنی و عمرانی استانداری چهارمحال و بختیاری نیز در همین‌باره به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از عمده‌ترین وظایف مدیریت شهری آماده کردن بستر شهری برای استفاده مناسب شهروندان است، مناسب‌سازی برای معلولان از دیگر وظایف مسوولان مدیریت شهری است که همواره باید مورد توجه قرار گیرد.
احسان امانی در ادامه گفت: اجرای طرح مناسب‌سازی ظرفیت اماکن عمومی زمان‌بر است و باید از همه دستگاه‌ها در این راستا استفاده کرد.
به گفته امانی، فرهنگ‌سازی در راستای اجرای طرح مناسب‌سازی اماکن عمومی از سوی رسانه‌های استان باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.
امانی، با اشاره به اینکه ساختمان‌های اداری، مراکز عمومی و درمانی از جمله مکان‌هایی است که لازم است مناسب‌سازی شود تا معلولان در این مکان‌ها با مشکل مواجه نشوند، ادامه داد: در کمیته هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی استان که با ریاست معاون عمرانی استانداری و دبیری سرپرست سازمان بهزیستی استان و دیگر کارشناسان، هر دو ماه یکبار برگزار می‌شود، مصوب شد که همه ادارات و ارگان‌ها باید در ساخت و ساز ساختمان‌های خود مناسب‌سازی مورد تاکید در بخشنامه را به طور کامل رعایت کنند.
وی، با اشاره به اینکه بیشتر فضاهای عمومی در سطح استان برای دسترسی جامع هدف (معلولان و افراد کم‌توان) مناسب نیست، اظهار داشت: در استان چهارمحال و بختیاری می‌طلبد که تعامل و همکاری بیشتری بین دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و هم چنین شهرداری‌ها برای ایجاد فضای مناسب برای دسترسی معلولان فراهم شود.
امانی، در ادامه به مناسب‌سازی‌های غیراستاندارد در برخی ادارات اشاره کرد و گفت: برخی ادارات رمپ‌هایی را ایجاد کرده‌اند اما از چنان شیبی برخوردار هستند، که امکان استفاده از آنها وجود ندارد که این نشان می‌دهد به صرف رفع تکلیف کاری انجام داده‌اند.
وی با اشاره به اخطارهایی که به بانک‌ها و ادارات داده شده است، گفت: بیشتر نارضایتی معلولان از وضعیت بانک‌ها است، که به دلیل رعایت نکردن اصول مناسب‌سازی، دسترسی به بیشتر بانک‌های سطح استان برای معلولان و افراد کم‌توان هم‌استانی فراهم نیست.
به گفته امانی، در قانون جدید دولت، عبارت معلولان حذف شده چرا که در قانون جدید مناسب‌سازی برای تمامی اقشار جامعه مد نظر است و در قالب طرح ارزیابی شهید رجایی، فهرستی در این زمینه برای ادارات مختلف شهرستانهای استان ارسال می‌شود که براساس آیتم‌های این چک لیست، ادارات از لحاظ فضاسازی مناسب برای اقشار مختلف ارزیابی خواهند شد.
به گزارش ایرنا، در صورت رعایت نکردن مناسب‌سازی محیط، معلولان و سالمندان از حقوق شهروندی خود بی‌نصیب خواهند ماند و برای حضور در اجتماع با مشکلات جدی مواجه می‌شوند.
این مناسب‌سازی‌ها موضوعی چند وجهی است و همکاری فرابخشی همه ارگان‌ها و دستگاه‌های دولتی را می‌طلبد.
*س_برچسب‌ها_س*