مشارکت جامعه نخبگانی در 137 مسئله کلان کشوری جهشی در حل مشکلات کشور است

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سی‌وهفتمین نشست رؤسای بنیادهای نخبگان استانی با حضور سید سلمان سیدافقهی؛ قائم‌مقام رسول محمدقلی معاون آینده‌سازان، یاسین کیخا؛ معاون سرآمدان، فرشاد سلیمانی؛ معاون توسعه بنیاد ملی نخبگان، حجت‌الاسلام سعید کرمی؛ مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در بنیاد ملی نخبگان و رؤسای بنیادهای نخبگان استانی در حال برگزاری است.

سیدسلمان سیدافقهی در این مراسم با اشاره به اهمیت نقش نخبگان در حل مسائل کشور گفت: نمی‌توان بر نقش بی‌بدیل نخبگان چشم پوشید چرا که اگر بخواهند می‌توانند عده‌ای را همراه خود کرده و جریان‌سازی داشته باشند.

وی گفت: اگر می‌خواهیم کشورمان رشد کرده و شاخص‌هایمان رشد داشته باشند و مشکلات حل شوند، ابتدا باید مشکل نخبگان را حل کنیم که ریشه حل مشکلات کشور است. مقام معظم رهبری نیز به این امر بسیار تأکید دارند و به آن اهمیت می‌دهند.

سیدافقهی ادامه داد: انقلاب فرهنگی هنوز پس از گذشت 45 سال آنطور که شایسته و بایسته بوده اتفاق نیافتاده و با وجود این که در حوزه‌های بین‌الملل، مقاومت، نظامی و... توفیقات بی‌شماری را کسب کرده‌ایم، اما هنوز در مباحث فرهنگی با اشکالاتی مواجهایم.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر اهمیت تمرکز بر تربیت طیف نخبگان انقلابی مومن و جهادگر، تحقق کامل این امر را موضوعی خطیر توصیف کرد که برعهده تمامی نهادها و دستگاه‌های کشور است.

سیدافقهی گفت: بنیاد راهبردهای ملی و کلان دارد و سندی در اختیار دارد که اگر مطالعه کنید می‌بینید که در فصل چهار آن درباره اقدامات و چارچوب‌های نهادی صحبت می‌کند، سند، بنیاد ملی نخبگان را نهادی تنظیم‌گر، نظارت‌کننده، ارزیابی‌کننده و پیگیری‌کننده معرفی می‌کند.

وی افزود: تا به حال تنها بخش محدودی از فعالیت‌هایی که در بنیاد اجرایی می‌شد ناظر بر تنظیم‌گری بود و بخش زیادی از آن به تصدی‌گری و ارائه تسهیلات معطوف شده بود که همین امر موجب شد بنیاد تبدیل به نهادی صنفی شود که رسیدگی به امور صنف نخبگان را در دست داشت و این در حالی است که مسائل اصلی نخبگان در بنیاد نیست بلکه در وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها، شرکت‌های خصوصی، دولتی، دانش‌بنیان و بازار کار است.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: این که ما از کار سخت فرار کنیم و به سمت کار آسان برویم مشکل را حل نمی‌کند. ما باید به ریل تنظیم‌گری برگردیم، بنیاد وظیفه دارد طبق سند راهبردی کشور در امور نخبگان بر تقسیم کار ملی در حوزه نخبگان نظارت کند، در همین راستا دستگاه‌ها باید برش نخبگانی خود را تنظیم و ارائه دهند و بنیاد پس از بررسی و تصحیح و تجمیع ابلاغ کرده و برحسن اجرای آن نظارت کند. یکسری امکانات هم برای طیف خاصی در نظر گرفته می‌شود شاید لازم باشد که روی آن کار کنیم تا مشخص شود چه میزان می‌توانیم از این امکانات را فراهم کنیم تا در اختیار نخبگان قرار گیرد.

سیدافقهی ادامه داد: به گفته مقام معظم رهبری نخبه به دو چیز نیاز دارد اول اشتغال و دوم امکان تحقیقات مداوم. در ادامه نیز می‌گویند خیلی اوقات نیز پرداخت مستقیم پول به نخبه خوب نیست و ضرر دارد. ایشان امسال و سال گذشته نیز همین تذکر را دادند. ما باید با دستگاه‌های مختلف وارد مذاکره شویم تا نخبگان را به کار بگیرند و امکان اشتغال از طریق استخدام شرکتی یا قراردادی فراهم شود.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان اظهار کرد: آیین‌نامه بنیاد باید اصلاح شود چرا که نخبه واقعی در یک فرآیند تربیت می‌شود و از دل مسیر تعریف شده بیرون می‌آید. نخبه فقط نباید درس خواندن را بلد باشد بلکه باید کنش اجتماعی و فهم سیاسی نیز داشته باشد. باید از رویدادهای اطراف خود باخبر باشد و اینها نیازمند توانمندسازی است.

سیدافقهی همچنین تأکید کرد: در بنیادهای نخبگان استانی وظیفه داریم فرایندی را شکل دهیم تا مسیر نخبگی نهادینه شود، مسیری که از آموزش ابتدایی آغاز می‌شود. این فرآیند چند وجه علمی، علمی تخصصی و اجتماعی دارد. متأسفانه با توجه به نظام آموزشی موجود دانش‌آموزان ما آنطور که باید تربیت نمی‌شوند؛ بنابراین برای این حل این موضوع باید وارد عمل شویم و در جایگاه تنظیم‌گری کار را با حمایت از نهادهای اجرایی پیش ببریم.

وی در ادامه با اشاره به اهمیت بهره‌مندی از مدل کانون‌های مردمی در شناسایی استعدادهای برتر در لایه دانش‌آموزی، توزیع متناسب جغرافیایی و برنامه‌ریزی گسترده در این حوزه را مهم دانست و افزود: هم‌اکنون 500 مجموعه نخبه‌پرور در 15 استان کشور شناسایی شده و براساس تخمین‌ها تا پایان سال این تعداد به 1000 مجموعه افزایش خواهد یافت که برنامه‌ریزی عملیاتی مدون و دستورالعمل‌های لازم برای هدایت و حمایت از این مجموعه‌ها در اختیار بنیادهای نخبگان استانی قرار خواهد گرفت که آموزش نخبه‌پروی، نظارت بر عملکرد و حمایت و دریافت منظم گزارش عملکرد از این کانون‌ها از مهمترین وظایف ما در این حوزه خواهد بود.

سیدافقهی ادامه داد: در لایه دانشجویی نیز محور اساتید و حمایت بنیاد از اساتید با شاخص‌های راهبری و شاگردپروری خواهد بود که شامل ویژگی‌های علمی اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی است.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به روابط میان استاد و دانشجو در دانشگاه‌ها بیان کرد: وقتی نخبه توسط استاد جذب می شود، اخلاق، رفتار، کنش و دلسوزی و محبتی که از سوی استاد شکل می‌گیرد، در وی مؤثر است. از قدیم گفته‌اند که زمزمه محبت کار معلم است. اساتید در حوزه علمیه قدیم الگوی تام و کمال شاگردانشان بوده‌اند؛ به این معنا که از استادانشان به بزرگی یاد می‌کردند. لازم است که بنیادهای نخبگانی استانی تاریخ کشور در 100 سال اخیر و جریان نخبگی این 100 را بررسی کرده و به چگونگی آن برسند؛ اینکه به چه مسیری رفته است و نوسانات آن در این مدت چه بوده است. به طور مثال میرزاملکم خان، تقی زاده و... شخصیت‌های نخبه و مؤثری بودند که نخبگی آنها جهت‌دار بوده و جریان‌هایی را در کشور به وجود آوردند.

سیدافقهی گفت: باید به ریشه‌ها برگردیم تا آن را اصلاح کنیم چراکه آن ریشه‌ها فرهنگ حاکم بر نظام آموزشی کشور است؛ بنابراین وقتی از مسیر نخبگی صحبت می‌کنیم؛ منظور ما همین است. ما صرفاً به دنبال اجرای طرح نیستیم، بلکه هدف ما آسیب‌شناسی است؛ اینکه گره سال‌هایی که در دانشگاه‌ها سپری می‌کنیم را پیدا کنیم.

وی افزود: یکی از گره‌هایی که در دانشگاه‌های ما وجود دارد، همین مسیر نخبگی است که باید شکل بگیرد، این جریان قرار است در دانشگاه‌ها اجرایی شود و کمک‌رسان‌های ما نیز اساتید هستند که تعدادی از آن‌ها نیز شناسایی شده‌اند البته باید کمک کنیم تا دیگر اساتید کمک‌رسان و مؤثر در این جریان نیز شناسایی شوند. پرچمدار ما در استان‌ها نیز شما هستید و از شما انتظار داریم که در پیشبرد این جریان همراهی کنید. پس از گذشت دو الی سه ماه از ابلاغ این طرح به استان‌ها، روند بازدید از استان‌ها را آغاز خواهیم کرد و عملکرد‌ها را ارزیابی می‌کنیم؛ اینکه میزان اجرای این آئین نامه‌ها به چه صورتی است. کمبود‌ها و موانع را به ما اعلام کنید تا حمایت‌های لازمه صورت بگیرد. این بخش نخست کار ما است و بخش دوم فعالیت‌ها، تقسیم کار ملی است.

وی گفت: پس از همایشی که با رئیس جمهور داشتیم پیرو صحبت های ایشان و حضرت آقا که فردای آن روز فرمودند که «در این دولت فرصت مناسب است چراکه هم مدیران جوان هستند، هم مسئولان پای کار هستند». حجت بر ما تمام است و اگر کاری انجام نشود باید پاسخگو باشیم. درحال حاضر که هم توان و اراده است در دفتر ریاست جمهوری جلسات متعددی را برگزار کردیم تا نخبگان را پای مسائل کشور بیاوریم تا برای کشور کار کنند. دولتمردان حاضر در جلسه پروژه‌های ویژه‌ای را معرفی کردند که می‌توان به نخبگان ارائه کرد.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه توضیح داد: برای ما یک فایل اکسل ارسال شده است که 137 کلان مسأله کشوری در آن مطرح شده است که پرونده ویژه دارد و از آن دست مسائلی است که اگر حل شود یک جهشی در کشور ایجاد خواهد کرد و درحال حاضر می‌خواهیم برای این مسائل ساز و کار ایجاد کنیم. تصمیم داریم نخبگان را در یک جریانی قرار دهیم تا در چهار حوزه تحصیلی، پژوهشی، مهارت فردی و حرفه‌ای و فرهنگی و اجتماعی تربیت شوند برای همه این مسائل هم مصادیقی داریم اما از شما می‌خواهیم که این مسیر را برای ما طراحی کنید یعنی هر استان متناسب با نیاز و اقتضائاتش مثل بوم، کسب و کار و.... معتقدیم کار بنیاد‌های استانی این است که متناسب با هر رشته در استان‌های خودشان این مسیر نخبگی را طراحی کنند و پس از جمع‌بندی‌های لازم کار را اجرایی کنند.

به گفته سیدافقهی، بنیاد می‌گوید استادی که می‌خواهد در فضای نخبگانی وارد شود، باید نقشه راهی داشته باشد که خودش آن را پیشنهاد بدهد که می‌خواهد در چند سال آینده بر چه حوزه‌ای کار کند، حوزه‌ای که متناسب با نیاز کشور است. پس از تعیین حوزه اعتبار لازمه اختصاص پیدا می‌کند و اساتید می‌توانند با کمک بنیاد طرح ارتقاء خود را پیش ببرند تا نیاز کشور حل شود؛ البته قابل ذکر است دانشجویانی که به این اساتید هم داده می‌شود در ذیل فعالیت در همین رشته و مسأله خواهد بود که در مسیر نخبگی با حمایت و هدایت حرکت می‌کنند. در نهایت پس از این چهارسال شاهد خواهیم بود که در حوزه مشخصی از حل مسائل کشور توانستیم مشکلی را حل کنیم.

وی همچنین با اشاره به بیان حضرت آقا که فرمودند: اگر مقاله‌ای می‌خواهید ارائه کنید، متناسب با نیاز کشور باشد، بیان کرد: جامعه علمی نخبگان کشور امروز به یک خیز و یک حرکت جدید احتیاج دارند؛ جدید به معنای سبک جدیدی است که تاکنون به این شکل اجرا نشده است. ایشان در ادامه می‌فرمایند که همه باید تلاش کنیم تا یک حرکت علمی جدید یعنی یک حرکت مبتکرانه، راه‌های میانبر، جهش جدید، خیزش جدید اتفاق بیفتد. می‌توانیم پروژه‌های جدیدی را برای خیز جدید راه‌اندازی کنیم که به آن پروژه‌های آینده‌ساز می‌گویند. این پروژه‌ها چهار شاخصه دارند؛ سیستمی بودن، سطح بالای دانش و فناوری، رفع نیاز مهم کشور، امید‌آفرین و الگوساز. اگر در این چارچوب پروژه‌ای می‌توانید ارائه کنید در بنیاد حمایت خواهد شد. پروژه‌هایی که یک دانشگاه نه بلکه یک شهر را می‌تواند در حل خود درگیر کند.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: ما به غیر طرح‌های آینده‌ساز، هیئت‌های اندیشه‌ورزی هم خواهیم داشت که البته از قبل نیز در بنیاد شکل گرفته بود اما درحال حاضر قرار است براساس یک کلان مسأله در استان زیرنظر استاندار شکل بگیرد. امسال هم پیش‌بینی کردیم که دی ماه همایش سراسری در تهران با حضور وزیر کشور و جامعه نخبگانی و استانداران تحت عنوان پروژه گفت‌و‌گو ملی نخبگان برگزار شود تا استانداران نسبت به کلان مسأله‌های طرح‌شده احساس مسئولیت کنند و هر چند ماه گزارش عملکرد خود را ارائه کنند. این کمک به جامعه نخبگانی استان‌ها است و در تلاش هستیم تا موضع شما را در استان تقویت کنیم و شروع این کار همزمان با این همایش در اواخر دی‌ماه است.

وی خاطرنشان کرد: از دیگر فعالیت‌های بنیاد می‌توان به کمک به کانون‌های نخبه‌پرور مردمی، کمک به تشکل‌ها، هسته‌ها و شناسایی اساتید جوان مؤمن انقلابی و طرح تقسیم کار ملی اشاره کرد که ناظر به حرکت شما نخبگان در درون دستگاه‌های بخش استانی است. کار دیگر نیز بحث رصدخانه است. درحال احیا یک رصدخانه هستیم که توزیع‌شدگی آن در کشور کلیدی است و شما باید در رصد فعالیت‌های نخبگانی ما را همراهی کنید تا بانک اطلاعاتی شکل بگیرد تا داده‌های مهاجرت اشتغال تحصیل معیشت نخبگان را پیدا کنیم و از روند فعالیت تحصیلی، معیشتی، علل مهاجرت نخبگان و... و کوتاهی دستگاه‌ها را جویا شویم.

بر آنیم تا سند راهبردی بنیاد به صورت حداکثری پیاده شود / پیوستگی در هدایت و تربیت

در ادامه این مراسم، رسول محمدقلی؛ معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان گفت: بر آنیم تا سند راهبردی بنیاد به صورت حداکثری پیاده شود. ما تمام بندها را مطالعه و بررسی کردیم که به کدام بند کمتر توجه شده تا بتوانیم تمرکزمان را در آن نقاط بیشتر کنیم.

وی ادامه داد: اولین موضوع بحث شناسایی فعال است، تصمیمی اتخاذ شده که سیاست شناسایی از حالت منفعل به سمت فعال برود و دومین مورد مربی محوری و توجه به عنصر مربی، معلم و استاد است.

محمدقلی گفت: مردمی‌سپاری، هدایت و تربیت استعداد‌ها موضوع مهم دیگری است که در آن سیاست کلان مردمی‌سپاری و مربی‌محوری با هم تلفیق می‌شوند.

معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان، پیوستگی در هدایت و تربیت را از دیگر سیاست‌ها برشمرد و گفت: باید زیر ساخت‌های مناسب برای حمایت و پشتیبانی فراهم شود و همچنین تنوع بخشیدن به مخاطبان در دستور کار قرار گیرد. عمده توان ما باید برای مستعدان علمی باشد اما باید از مستعدان حوزه‌های دیگر مانند هنری، ادبی و‌... نیز حمایت فعال صورت بگیرد.

معاون مستعدان بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: راهکار تنوع بخشی باید به‌گونه‌ای باشد که مخاطب با شیوه‌ای مناسب شناسایی و متناسب با مقتضیات نخبگی‌اش در مسیر درست از تسهیلات مناسب بهره‌مند شود.

بر اساس این گزارش، سی‌وهفتمین نشست رؤسای بنیاد‌های نخبگان استانی با حضور سیدسلمان سیدافقهی؛ قائم‌مقام، رسول محمدقلی؛ معاون مستعدان و آینده‌سازان، یاسین کیخا؛ معاون سرآمدان، فرشاد سلیمانی؛ معاون توسعه بنیاد ملی نخبگان، حجت‌الاسلام سعید کرمی؛ مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در بنیاد ملی نخبگان و رؤسای بنیاد‌های نخبگان استانی در حال برگزاری است.

تبیین طرح مسیر نخبگی، تشریح برنامه‌های معاونت مستعدان و آینده‌ساران و معاونت سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان از مهمترین برنامه‌های نخستین روز نشست رؤسای بنیاد‌های نخبگان استانی است.

همچنین در دومین روز برگزاری این نشست دو روزه، تشریح برنامه‌های معاونت توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی نخبگان و برگزاری پنل‌های تخصصی با حضور رؤسای بنیاد ملی نخبگان و کارشناسان بنیاد‌های نخبگان استانی برگزار خواهد شد.