مصرف انرژی در ایران بیش از 6 برابر پرتغال و 4 برابر یونان / چه باید کرد؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، تابستان سال 1402 در حالی وارد دومین ماه خود شد که بر اساس بسیاری از داده‌های هواشناسی میزان افزایش دمای هوا در تابستان سال جاری در 11 سال گذشته بی‌سابقه بود و همین مسئله سبب شد تا در تیرماه چندین بار رکورد مصرف برق کشور شکسته شود.

به طور نمونه در تاریخ 19 تیرماه سال جاری میزان نیاز مصرف برق کشور به 72 هزار و 485 مگاوات رسید و این رکورد در حالی در تاریخ صنعت برق کشور به ثبت رسید که سال گذشته و در همین روز میزان نیاز مصرف برق کشور بر اساس داده‌های رسمی شرکت مدیریت شبکه برق کشور 60 هزار و 139 مگاوات بود.

اگرچه یکی از دلایل افزایش قابل توجه میزان مصرف برق کشور در تابستان سال جاری به موضوع دمای بالای هوا و افزایش میزان استفاده از سیستم‌های سرمایشی مرتبط است، اما از آنسو بررسی‌های تخصصی‌تر نشان می‌دهد به طور کلی و تحت تأثیر عوامل مختلف شدت مصرف انرژی در ایران به مراتب از بسیاری از کشور‌های جهان بالاتر است.

بالا بودن شدت مصرف انرژی در ایران در مقایسه با بسیاری از کشور‌های منطقه و جهان به این معنا است که در ایران و برای رفع میزان مشخصی از نیاز به برق نسبت به کشور‌هایی که در آن‌ها شدت مصرف انرژی پایین‌تر است، برق به مراتب بیشتری مصرف می‌شود.

واقعیتی ناخوشایند که بررسی‌ها نشان می‌دهد ظرف 30 سال گذشته در روندی معکوس در قیاس با دیگر کشور‌ها استمرار داشته و تا سال 2020 میلادی 75 درصد رشد یافته است. بر اساس داده‌های بین المللی ایران اکنون به لحاظ شدت مصرف انرژی در جایگاه ششمین کشور با شدت مصرف انرژی بالا قرار دارد و این موضوع نشان می‌دهد مصرف انرژی در ایران به شدت ناکارآمد است.

بالا بودن شدت مصرف انرژی ایران بیانگر این واقعیت است که میزان مصرف انرژی در ایران دست کم 60 درصد از میانگین جهانی برای تولید کالا و خدمات مشابه بیشتر است.

بررسی آمار و ارقام رسمی نشان می‌دهد، شاخص مصرف انرژی در بخش خانگی ایران چیزی حدود 460 کیلووات ساعت در سال به ازای هر متر مکعب است که اگر این داده به واحد مگاژول تبدیل شده و با آمار‌های جهانی سایر کشور‌ها مقایسه شود، میزان ناکارآمدی مصرف انرژی در بخش خانگی ایران را بیش از پیش نمایان می‌کند.

توضیح بیشتر اینکه در حالی مصرف انرژی به ازای واحد سطح خانه در ایران بر اساس داده‌های ترازنامه هیدروکربوری 1650 مگاژول محاسبه می‌شود که در هیچ یک از کشور‌های عضو آژانس بین المللی انرژی، میزان مصرف انرژی با وجود آب و هوایی به مراتب سردتر از ایران از 1000 مگاژول تجاوز نمی‌کند.

به عنوان نمونه میزان مصرف انرژی به ازای واحد سطح خانه در کشور پرتغال چیزی حدود 250 مگاژول، در کشور یونان 400 مگاژول، در کشور ایتالیا 600 مگاژول و در جمهوری چک 800 مگاژول است.

بالا بودن شدت مصرف انرژی در ایران تابعی از عوامل مختلفی است که نتیجه آن ناکارآمدی مصرف انرژی در بخش‌های مختلف مصرفی ایران به ویژه در بخش خانگی است.

به طور نمونه متوسط مصرف برق سالیانه مشترکان بخش خانگی در استان هرمزگان چیزی حدود 10 هزار کیلووات ساعت است که بررسی‌ها نشان می‌دهد در صورت اجرای برخی راهکار‌های مدیریت مصرف می‌توان این میزان مصرف را تا 60 درصد کاهش داد.

به عنوان نمونه با اصلاح سیستم‌های روشنایی می‌توان 250 کیلووات ساعت، با تعویض یخچال‌های قدیمی 650 کیلووات ساعت، با اصلاح سیستم سرمایشی و تعویض سه دستگاه کولر گازی رتبه A پلاس، عایق بندی و و نصب پنجره دو جداره 4850 کیلووات ساعت و با نصب آبگرمکن خورشیدی نیز 250 کیلووات ساعت، در مصرف برق سالیانه خانوار هرمزگانی 6000 کیلووات ساعت صرفه جویی کرد.

مجموعه ارقام و آماری که به خوبی نشان می‌دهد شدت مصرف انرژی در ایران به ویژه در حوزه برق به شدت نسبت به سایر کشور‌های جهان بالاتر است و مهم‌تر از آن اینکه می‌توان با اجرای برخی راهکار‌های کاهش مصرف انرژی تا 60 درصد از این میزان مصرف را کاهش داد و علاوه بر کمک به حفظ محیط زیست، نقش موثری در بهبود شاخص‌های اقتصاد انرژی کشور ایفا کرد.