مواسات لازمه حرکت جامعه به سمت قسط و سعادت انسانی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیارآفتاب؛ نیمه شعبان سال جاری بود که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود به مناسبت ولادت حضرت حجت بن حسن (عج) یکی از اصلی ترین نیازهای جامعه در بحبوحه بحران کرونا را مواسات عنوان کردند و خواستند که به همین واسطه رزمایش مومنانه ای شکل بگیرد. پس از همین سخنان بود که مردم و مسئولین به صورت یک پارچه و متحد پای کار آمدند و حماسه ای کم نظیر در این زمینه رقم خورد.

اما آن چه که در این بین می توان مورد بررسی قرار داد، مواسات و نقش آن در تحقق جامعه اسلامی است. این روزها نگاهی به اتفاقات حول محور پیام مواسات رهبر معظم انقلاب صحنه های بسیار زیبایی از انسانیت و همراهی با هم نوع و هم وطن را به نمایش می گذارد که شاید هر نوشته و یا هر قاب دوربینی نتواند به این سادگی معنای پنهان در آن را به نگارش در آورد و یا که به تصویر بکشد. حرکتی که می‌تواند زمینه ساز جنب و جوش های فراتر از این نیز شود.

اگر بخواهیم به موضوع با اهمیت مواسات، در مکتب اسلام و در پی آن نظام فکری رهبری بپردازیم، بد نیست که به خطبه های نماز عید فطر رهبر معظم انقلاب در سال 81 اشاره داشته باشیم که در آنجا مواسات را یک وظیفه جهانی برای همه انسان‌های دارای وجدان، و عاطفه انسانی دانستند و تأکید داشتند که این وظیفه برای مسلمانان، علاوه بر یک وظیفه اخلاقی، وجدانی و عاطفی یک وظیفه دینی است.

رهبر معظم انقلاب مواسات را همراهی در تمام ابعاد زندگی انسانی می‌دانند که هر انسان مؤمنی در کمک مالی، آبرویی، فکری و... در حق برادر مؤمن خود و یا هم نوع خود کوتاهی نکند. در کنار این نیز ایشان در سخنرانی نیمه شعبان خود به نکته ای اشاره کردند که در این رابطه بسیار قابل تامل است؛ «بایستی صحنه‌ها و جلوه‌هایی از جامعه‌ی مهدوی را خودمان به وجود بیاوریم، جامعه‌ی مهدوی، جامعه‌ی قسط و عدل است و جامعه‌ی عزت است، جامعه‌ی علم است، جامعه‌ی مواسات و برادری است؛ اینها را بایستی ما در زندگی خودمان تحقق ببخشیم.» این به آن معناست که پیاده سازی مواسات در جامعه به معنای جلوه کوچکی از جامعه مهدوی است. به عبارتی می توان گفت که نگاه به مواسات به عنوان یکی از لازمه های شکل گیری جامعه مهدوی قابل طرح است. این نوع نگاه نشان از آن دارد که معظم له تحقق نظام عدالت محور در راستای ایجاد عدالت اجتماعی را تنها در تلاش های حاکمیتی محدود نمی دانند بلکه برای مردم نیز وظایف و تکالیفی تعریف می کنند. به این معنا که تحقق عدالت اجتماعی نباید متوقف در طرح های زمان بر و بلند مدت حاکمیتی شود و مردم خود نیز تا تحقق آن نظام مد نظر، باید در میانه میدان نقش ایفا کنند که مواسات بستر مناسبی برای این ایفای نقش است.

از نگاهی دیگر می توان نظام تربیتی اسلام در روابط اجتماعی را بر سه اساس انفاق، مواسات و ایثار تعریف کرد که انفاق را بر مال اضافه بر نیاز و مواسات را از داشته‌ها جهت همراهی و کمک و ایثار نیز کمک از آن چیزی است که موردنیاز افراد هم هست. تربیت جامعه بر اساس هر یک از این اصول نتایج مثبتی به همراه خواهد داشت ولی به هراندازه که گام‌های بالاتر در جامعه نهادینه شود، تأثیر آن نیز بیشتر خواهد بود.

برقراری نظام تربیتی بر اساس مواسات دستاوردی چون نزدیکی قلوب افراد جامعه را در پی خواهد داشت و این مهم دستاورد بزرگ‌تری مانند افزایش اعتماد عمومی و در ادامه امیدآفرینی روزافزون در جامعه خواهد داشت. مواسات منجر به ظهور و بروز ابعاد انسانی افراد جامعه می‌شود و همین خود روشنی و طراوت خاصی به جامعه می‌بخشد. اما از این موارد مهم‌تر این است که نه‌تنها سیر حرکت به سمت تحقق قسط و عدل در جامعه با این مهم هموارتر می‌شود بلکه حرکت به سمت سعادت انسانی را نیز مهیا خواهد کرد؛ چراکه انسان به بسیار از خصایص اخلاقی دست می‌یابد و می‌تواند با تقویت این دست اخلاقیت یک هویت اخلاقی فرهنگی اصیل ایجاد کند و خود را در نزدیکی آرمان های انسانی دریابد.

همچنین مواسات را در کلام اهل بیت (ع) نیز می توان یافت که بر آن تاکید دارند و به عنوان یکی از عوامل حرکت رو به جلوی انسان می دانند.

امام باقر سلام‌الله علیه می فرمایند: «ثلاث من أشد ما عمل العباد»؛ سه‌چیز است که جزو تکالیف بسیار مهم و دشوار مؤمنین است؛ ایشان دومین آن را «مواسا المرء اخاه»؛ مواسات ورزیدن با برادر مؤمن؛ می دانند که رهبر معظم انقلاب ذیل این قسمت از حدیث می فرمایند: «مواسات با مساوات فرق دارد؛ برابری نیست. مواسات یعنی همراهی کردن و کمک کردن به برادر مؤمن در همه امور. انسان وظیفه بداند؛ کمک فکری، کمک مالی، کمک جسمانی، کمک آبروئی. این مواسات است.»

همچنین امام صادق (ع) می فرمایند: «خداوند، روزه را بدان جهت واجب نمود که دارا و ندار یکسان شوند؛ زیرا تا وقتی دارا گرسنگی را لمس (تجربه) نکند، به حال فقرا رحم نمی‌کند. از این جهت، خداوند خواسته است بین بندگان خود، مساوات برقرار کند و افراد دارا با روزه گرفتن، از حال فقرا باخبر شوند و دلشان برای گرسنگان به رحم آید.» الفقیه، ج2، ص72

رسول خدا (ص) نیز در سخنرانی خود در آخرین جمعه ماه شعبان پس از حمد و ثنای الهی فرمودند: «ای مردم، ماهی بر شما سایه افکنده که در آن شبی است که بهتر از هزار ماه است، و آن ماه رمضان است،... و این ماه مواسات (هم‌دلی با دیگران در نیازها) است، و ماهی است که خدا رزق مؤمن را در آن زیاد می‌کند...» کافی، ج4، ص66

نگاهی به احادیث و مکتب اسلام و منظومه فکری رهبر معظم انقلاب نشان می دهد که مواسات نه تنها در ایامی که کشور و مردم آسیب دیده از ویروسی خاص هستند بلکه در تمام ایام لازم است و می تواند به عنوان نماد زرین جامعه اسلامی در راستای الگو گیری دیگر جوامع شناخته شود و از سویی دیگر به عنوان مقدمه ای در تحقق جامعه مهدوی باشد.

انتهای پیام /