دوشنبه 5 آذر 1403

موسیقی "کم‌مایه" محصول جامعه معاصر ایران

خبرگزاری تسنیم مشاهده در مرجع
موسیقی "کم‌مایه" محصول جامعه معاصر ایران

نشست «زیست اجتماعی انسان معاصر در مواجهه‌ی با موسیقی» عصر پنجشنبه 24 اسفند با سخنرانی حسن گوهرپور پژوهشگر حوزه فلسفه و هنر در موسسه موسیقی پارس برگزار شد.

- اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم، گوهرپور در این نشست ضمن اشاره به اینکه پرداختن به «نسبت و ارتباط انسان با موسیقی» بحث را در بسترهای تاریخی و اجتماعی و حتی روانشناسی می‌برد گفت: در این جلسه قصد واکاوی تاریخ ارتباط «انسان و موسیقی» و «خلق اثر هنری» یا مساله‌ای مشابه را نداریم، بلکه می‌خواهیم ببینیم که انسان معاصر، انسانی که «خردورزی» و «عقل» را در مرکز اراده و نگاه خود به جهان دارد چه معاشرت و هم‌نوایی‌ای با موسیقی دارد؟ آیا او با مدیریت فرهنگ و هنر، تدبیر و دوراندیشی شرایط موسیقی را در یک استراتژی مشخص همراه با آینده‌پژوهی شکل می‌دهد (سلیقه‌سازی، ذائقه‌سازی می‌کند) یا اینکه از ذوق هنرمندان و تاثیرپذیری هنرمندان از جامعه برای خلق موسیقی تاثیر می‌گیرد و هرچه هنرمند تولید کند به گوش می‌سپارد و کیفیت را در نظر ندارد.

این منتقد حوزه فرهنگ و هنر ادامه داد: البته شکل سومی هم وجود دارد و آن میانه‌ای از این دو رویکرد است. یعنی در دوره‌هایی، مدیریت ذائقه مردم در دستور کار قرار می‌گیرد و با کمک رسانه‌ها (از رسانه ملی و مکتوبات و فضای سایبری و پیام‌رسان‌ها و...) سلیقه‌های مردم را به موسیقی با کیفیت‌تر سوق می‌دهند که البته در ایران این شکل از تلاش کمتر از سوی مدیریت فرهنگی در حوزه موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر متولیان در رسانه ملی، حوزه هنری و... صورت گرفته است.

گوهرپور در ادامه با اشاره به همخوانی موسیقی صد سال اخیر ایران با شرایط زیستی مردم گفت: با نگاهی به پژوهش‌های میان‌رشته‌ای می‌توان دریافت که موسیقی، ادبیات، نمایش، معماری و... در نسبتی معنادار با هم قرار دارند. یک روز در این سرزمین اگر می‌خواستی وارد یک منزل مسکونی شوی باید از سردر ورودی شروع می‌کردی، به هشتی می‌رفتی، بعد راهرو و دالان و حیاط و اندرونی و... بعد اتاق‌ها و... اما امروز وقتی زنگ یک آپارتمان را می‌زنی، بعد از بازشدن در ورودی شما با نهایتا 10 قدم به مبلمان و نشیمنگاه می‌رسید! این شباهت معناداری با موسیقی داشت، درآمد و پیش‌درآمد تا به قطعه اصلی و آواز و... برسد، اما امروز موسیقی از همان چند ثانیه اول موزیک، به شعر و ترانه می‌رسیم دقیقا مانند یک آپارتمان!

قاسم افشار: آن زمان قیمت بلیت کنسرت 5 هزار تومان بود / ما جاده صاف کن موسیقی پاپ بودیم + فیلم

این عضو انجمن علمی نقد ادبی ایران تاکید کرد: البته بحث ما در مورد مقایسه آپارتمان و بناهای سنتی قدیم و موسیقی سنتی و موسیقی جدید به این معنا نیست که کدام نسبت به دیگری برتری دارند، بلکه داریم درباب «نسبت انسان معاصر در زندگی اجتماعی با موسیقی» حرف می‌زنیم. موضوع «ارزشی» نیست، «بینشی» است.

گوهرپور در ادامه با تاکید بر اینکه باید بخش خصوصی و افرادی که توان مالی دارند، فارغ از اینکه وظیفه‌ی حاکمیت درباب فرهنگ و هنر چیست، وارد عرصه مدیریت فرهنگ و هنر شوند و با ایجاد فضاهای حمایتی (اسپانسر) در جایگاه «مسئولیت‌های اجتماعی» تعهد خود را به فرهنگ و هنر ایران ادا کنند. هر چقدر فرهنگ و هنر بیشتر در ایران عمومی شود، طراز و تراز روحی مردم در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی بالاتر می‌رود.

گوهرپور در پایان اظهار امیدواری کرد که اگرچه سلیقه‌ی فرهنگی مردم چندان بالا نیست، اما می‌شود با تلاش هنرمندان تغییراتی در شرایط عمومی فرهنگی ایجاد کرد.