نابودی صنایع دستی زیر سایه بی توجهی مسئولان

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از کُردتودی، صنایع دستی به مجموعه ای از هنرها و صنایعی گفته می شود که به طور عمده با استفاده از مواد اولیه بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی تولید به کمک دست و ابزار دستی، ساخته شده است که البته در هر واحد آن ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعتگر سازنده به نحوی تجلی یافته و همین عامل وجه تمایز اصلی این هنر است.

صنایع دستی کردستان قدمتی به بلندای تاریخ آریایی ها دارد و برخی شهرهای آن مهد صنایع دستی هستند که از شهره خاصی برخودارند

در استان کردستان تهیه و تولید انواع فرآورده های دستی از دیرباز مرسوم بوده است اگر به درستی معرفی شود دل هر گردشگری را در آن سوی کشور به لرزه می‌اندازد تا برای یک روز هم شده سفر به کردستان را در برنامه خود قرار دهد و اشتغال و رونق اقتصادی را برای این صنعت کهن به ارمغان آورد.

فرش و گلیم کردستان به همراه محصولات نازک کاری چوپ مانند تخته نرد و شطرنج از جمله صنایع دستی استان کردستان است که شهرت جهانی پیدا کرده است و بیشتر مسافران و گردشگرانی که به کردستان سفر می کنند از این محصولات خرید می کنند.

طبق آخرین آمار اعلامی از سوی معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی کردستان 18 رشته صنایع دستی بومی و فقط مختص به استان وجود دارد که شامل رشته‌های نازک‌کاری، البسه محلی یا کُردی دوزی، گلیم‌بافی، سازهای عرفانی، کلاش‌بافی، شالبافی، نساجی سنتی شامل موج‌بافی و سجاده‌بافی، زیورآلات سنتی، خراطی، معرق چوب، منبت، رودوزی‌های سنتی، سفالگری سنتی، رنگرزی گیاهی، بافتنی‌های سنتی و سراجی است.

قالی سفیر فرهنگی کردستان

قالیبافی در کردستان بسیار رایج است و نام کردستان همیشه مترادف با مهمترین قالی های دستباف بوده است که با کمال ذوق و سلیقه پدید آمده است و با دستان هنرمندان این استان بافته می شد و رونق خاصی به منازل مردم می بخشید.

دیار بیجار گروس یکی از شهرهای قدیمی استان کردستان مهد فرش بافی است، یجار گروس از قدیم الایام به داشتن فرش پولادین و هنر فرش بافی در ایران و سطح بین الملل شناخته شده است.

قالیبافی در گروس متعلق به هزاره های قبل از میلاد است به طوری که در دوران هخامنشیان قالی گروس بنا به نوشته ها شهرت بسیار زیادی در ایران داشته و بافت قالی و قالیچه یکی از منابع درآمد ساکنان گروس از گذشته های دور بوده است.

قدیمی ترین قالیچه ی گروس که تاریخ بر روی آن حک گریده و به یادگار مانده، قالیچه است به تاریخ 1158ه. ق که در وسط آن نام السلطان افشار نادر شاه حک گردیده است.

هنوز زمان زیاد از آن دورانی که در بیجار گروس از درون هر خانه ای زمزمه های حزن انگیز مادران و دختران قالی باف همراه با دف های کوبیده شده بر رج ها بلند می شد، نگذشته است.

در آن دوران برای بسیاری از مردم زندگی در سرزمین بام ایران زودتر از آفتاب طلوع می کرد، در آن زمان قالی ها زودتر از هرکسی سلام دختران دم بخت را می شنیدند.

استفاده از رنگ گیاهی، خامه طبیعی، ترکیب نقش و اصالت طرح، موجب برتری کیفیت قالی و گلیم استان کردستان شده است.

محصولات نازک کاری

کردستان مهمترین استان کشور از لحاظ تولید محصولات نازک کاری است هنر ناز ک کاری ترکیب قطعات بسیار کوچک از انواع چوب های پرداخت شده طبیعی است که با ظرافت خاصی در کنار هم قرار گرفته و موجب به وجود آمدن آثار بسیار ظریف چوبی همانند تخته نرد، قلمدان و سایر محصولات می گردد.

علاوه بر نازک کاری، اروسی سازی، منبت و معرق سنندج نیز از شهرت و اعتبار برخوردار است آثار نفیس نازک کاری زنده یاد دکتر علی اکبر بهزادیان هم اکنون در موزه مردم شناسی خانه کرد سنندج نگهداری و مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد.

جاجیم دست بافته پنجه انگشت زنان کردستان

جاجیم گونه‌ای زیرانداز دورویه است که با استفاده از پارچه ای ضخیم و کم عرض است با پودهای کلفت بافته میشود. رنگهای به کار رفته در جاجیم در 6 تا 8 رنگ و بیشتر از رنگهای سنتی و گیاهی و طرحها ی ساده وهندسی و اغلب به دو شکل راه راه و ستاره ای است

جاجیم ها اغلب به صورت نوارهایی با عرض 25 تا 30 سانتیمتر و طول 50 متر بافته می شوند. برای استفاده از جاجیم چند نوار کنار همدیگر دوخته میشوند تا پارچهای بزرگ فراهم شود.

جاجیم‌ها پرز ندازند و می‌توان از هر دو روی آن استفاده کرد. جاجیم مناسب‌ترین چیزی بوده که در قدیم روی کرسی می‌انداختند. تقریباً در کلیه روستاهای کردستان جاجیم‌بافی مرسوم و متداول است و نیروی انسانی شاغل در این رشته عموماً زن‌ها هستند که به منظور رفع احتیاج خانوادگی به تولید این محصول می‌پردازند. از این‌رو فعالیت در این رشته به صورت خانگی است و در اوقات فراغت صورت می‌گیرد. ماده اولیه مورد مصرف آن پشم است که به عنوان تاروپود جاجیم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ابزار کار جاجیم بافان شامل دستگاه بافندگی، ماکو و دیگر وسایل است مواد اولیه جاجیم پشم است و بافت آن شبیه گلیم است، با این تفاوت که جاجیم در چهار تخته بافته می‌شود و پس از بافتن به هم متصل و دوخته می‌شود. در منطقه اورامان زنان جاجیم‌هایی را با نقوش متنوع و جنس مرغوب می‌بافند که در نوع خود کم‌نظیر است.

نبود بازار یا نمایشگاه خاصی برای فروش صنایع دستی

در استانی به قدمت کردستان که از دیرباز صنایع دستی آن شهرت جهانی داشته است مکانی به مساحت 10 متر مربع هم برای به نمایش گذاشتن آثار خلق شده توسط دست و پنجه هنرمندان که نمادی از فرهنگ و سخت کوشی مردمانش است پیدا نمی شود که بتواند منبع درآمدی برای این قشر باشد

سهراب جبارنیا یکی از تاجران فرش در بیجار در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: فرش استان کردستان شهره جهانی دارد اما دریغ از نمایشگاه اختصاصی فرش در شهر سنندج یا یکی از شهرهای استان کردستان برای در معرض نمایش گذاشتن هنر دست زنان و مردان که با مشقت به بار می نشیند.

وی افزود: هر گردشگری که وارد شهری می شود اولین سوالی که می پرسد آدرس بازار یا نمایشگاه صنایع دستی است که در استانی به قدمت کردستان هنوز یک مکان خاص برای این امر مهم که می تواند نقش مهمی در اشتغال و توسعه اقتصادی داشته باشد در نظر گرفته نشده است.

یکی دیگر از فعالان حوزه صنایع دستی استان کردستان گفت: صنایع دستی یکی از مولفه های مهم توسعه اقتصادی و رونق اشتغالزایی در هر منطقه ای است، اما با اظهار تاسف باید بگویم در استان کردستان برای هنر دستی که نسل به نسل چرخیده اکنون فضایی برای معرفی و بازاریابی وجود ندارد.

وی بیان داشت: وقتی فضایی برای معرفی و بازاریابی نباشد تولید معنایی ندارد، آن هم در صنایع دستی که نیروی دست و شوق دل را می‌طلبد و اگر بعد از آن همه عرق ریختن چیزی عاید سازنده آن نشود انگیزه و رمقی هم برای ادامه‌اش باقی نمی‌ماند.

عدم ارائه تسهیلات در راستای احیای صنایع دستی، بی توجهی به مطالبات حداقلی فعالان این حوزه از جمله بیمه بازنشستگی، بازاریابی نامناسب صنایع دستی و عدم معرفی و تبلیغات مناسب، عدم حمایت لازم ونبود مکان خاصی برای فروش صنایع دستی موجب شده صنعتگران دستی کردستان برای فروش تکی و دانه ای هنر اصیل و بومی خود امید حداقلی به عبور یک مشتری از مقابل مغازه خود داشته باشند.

تعداد شاغلین صنایع دستی کردستان بیش از 28 هزار نفر است

ارسلان ازهاری رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کردستان در حاشیه بازدید از نمایشگاه صنایع دستی سنندج اظهار داشت: حمایت از هنرمندان صنایع دستی نقش ارزنده ای در بهبود اقتصادی استان دارد.

وی با بیان اینکه ساخته های دست هنرمندان کردستان بی بدیل است، افزود: اختصاص نمایشگاه های دائمی یکی از مهمترین اقدمات در راستای حمایت از هنر وصنایع دستی کردستان است.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کردستان با بیان اینکه نگاه ویژه اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کردستان در حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی و کسب وکارهای خانگی قابل ستایش است، اظهار کرد: انتظار می‌رود با برنامه‌ریزی مناسب شرایطی فراهم شود که صنعت‌گران برای تهیه مواد اولیه و فروش محصولات مشکلی نداشته باشند.

وی با تاکید بر اینکه صنایع دستی کردستان قابلیت عرضه به بازارهای بین المللی را دارد بیان داشت: کردستان یکی از مناطق مستعد برای تولید و عرضه صنایع دستی در کشور است و قابلیت عرضه محصولات این استان به بازارهای ملی و بین المللی وجود دارد.

ازهاری عنوان کرد: در حال حاضر بیش از 28 هزار نفر در صنایع دستی کردستان مشغول کار هستند و لازمه نگه داشتن، توسعه و ترویج صنایع دستی استان حمایت از هنرمندان است.

انتهای پیام /