ناترازی 5 تا 7 میلیون لیتری تولید و مصرف روزانه بنزین / باید روی مدیریت تقاضا متمرکز شویم

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سید هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن های انرژی ایران در نشستی خبری اظهار داشت: بخش مهمی از اقتصاد ما وابسته به انرژی است و اهمیت مسئله انرژی فقط به مسائل اقتصادی بازنمی گردد، بلکه ابعاد اجتماعی و حتی امنیتی را نیز در برمی گیرد.

وی افزود: سیستم انرژی کشور دو ویژگی شاخص دارد، یکی آشفتکی و دیگری ناپایداری است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه "طبق آمار رسمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران متوسط مصرف فعلی بنزین کشور روزانه بین 95 تا 105 میلیون لیتر است"، گفت: به عبارتی به طور متوسط در سال جاری روزی 100 میلیون لیتر مصرف بنزین داشته ایم و آمار رسمی می گوید که طی 7 سال گذشته سالانه بین 5 تا 7 درصد افزایش تقاضا یا مصرف بنزین در کشور به ثبت رسیده است.

وی ادامه داد: تعداد خودروهای ما به شدت در حال افزایش است و سالانه چیزی در حدود 800 هزار تا یک میلیون دستگاه خودروی تولید داخل به سیستم حمل و نقل کشور وارد می شود و این درحالی است که این سیستم خروجی ندارد؛ یعنی زمانی طرح اسقاط خودروهای فرسوده مطرح بود اما امروز، چنین طرحی وجود ندارد و شاهد افزایش شدید خودروهای جدید و افزایش فرسودگی ناوگان هستیم.

رئیس اتحادیه انجمن های انرژی ایران تصریح کرد: متوسط میزان مصرف بنزین در خودروهای ایرانی برای پیمایش هر 100 کیلومتر 8.9 لیتر است، در حالی که این رقم در کشورهای تراز اول جهان، 4 لیتر به ازای هر پیمایش 100 کیلومتری است و این فاصله با تکنولوژی روز تولید خودرو، یکی از عوامل اصلی پرمصرفی در زمینه بنزین است.

وی افزود: کیفیت بنزین تولیدی کشور از نظر اکتان، 89 تا 92 است اما بنزین روز در اروپا، اکتانی 95 دارد و همین مسئله نیز در مصرف بیشتر بنزین اثرگذار است.

اورعی با اشاره به متوسط مصرف روزانه 100 میلیون لیتری بنزین در سال جاری، گفت: متوسط تولید فعلی بنزین در پالایشگاه های کشور از نظر تولید بنزین استاندارد، هم اکنون چیزی در حدود 93 میلیون لیتر است که البته با افزودن برخی افزودنی ها از جمله بنزن، این مقدار را افزایش می دهند.

وی ادامه داد: ظرفیت تولید بنزین در پالایشگاه های کشور بین سالهای 97 تا 1400 به میزان 103 میلیون لیتر به طور متوسط بوده و یکی از دلایل این افت ظرفیت تولید در سال جاری را می توان در عدم سرمایه گذاری کافی در نگهداری پالایشگاه های کشور دانست؛ به طوری که عدم نگهداری بهینه و تعمیرات به موقع، موجب کاهش ظرفیت تولید شده و این مسئله را در بخث تولید نفت کشور هم شاهد هستیم که اجرایی نشدن طرج های نگهداشت تولید و عدم سرمایه گذاری کافی در این بخش، به افت تولید نفت کشور منجر می شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه "تولید بنزین کشور نسبت به سالهای گذشته افتی 10 درصدی دارد"، گفت: در حال حاضر روزانه 5 تا 7 میلیون لیتر ناترازی تولید و مصرف بنزین داریم که برای جبران آن بخشی از ذخایر استراتژیک بنزین کشور برداشته می شود و بخشی نیز با افزودن برخی مواد، حجم بنزین تولیدی را بالا می برند که این روش برای سلامتی جامعه نیز مضر است و از کیفیت بنزین می کاهد.

وی افزود: اولین محموله گازوئیل وارداتی حدود یک تا دوماه گذشته به کشور وارد شد و برای بنزین نیز در آینده ای نزدیک شاهد واردات این فرآورده خواهیم بود.

اورعی با تأکید بر اینکه "نباید به فکر راهکارهای کوتاه مدت و زودبازده باشیم"، گفت: بخش انرژی کشور نیازمند یک نقشه راه حداقل 20 ساله است و ما امروز هیچ برنامه مدون و قابل اعتمادی برای ایجاد تراز در بخش انرژی کشور نداریم، بلکه تمامی اقدامات، اقداماتی کوتاه مدت، زودباده و کم اثر است؛ در حالی که می توان با قبول اشتباهات و تصمیم جدی برای اصلاح امور، از امروز به فکر اصلاح و بهبود باشیم.

وی ادامه داد: در تمامی سالهای گذشته، روی عرضه در بخش انرژی تمرکز کرده ایم، درحالی که باید از تمرکز در بخش عرضه دست برداریم و روی مدیریت تقاضا متمرکز شویم.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: وجود سازمان ساتبا در زیرمجموعه وزارت نیرو و وجود شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در زیرمجموعه وزارت نفت هیچ اثر مثبتی تا امروز برای کشور نداشته اند؛ بلکه وظیفه این دو سازمان افزایش بهره وری و بهینه سازی بخش تقاضا است که امروز یکی از اصلی ترین راهکارهای اصلاح بخش انرژی کشور همین مسئله است.

وی افزود: در بخش بهینه سازی مصرف بنزین، باید ساختار تولید خودرو در کشور اصلاح شود و این یک ضرورت است، نمی توان با خودروهای پرمصرف، مصرف بنزین را بهینه سازی کرد.

اورعی از طرح تبدیل خودروهای عمومی به دوگانه سوز که سه سال پیش کلید خورد، به عنوان یک طرح کارآمد یاد کرد و گفت: اگر این طرح به صورت جدی اجرایی می شد و توسط دولت در دستور کار قرار می گرفت، می توانستیم روزانه از محل اجرای این طرح، 12 تا 15 میلیون لیتر از مصرف بنزین و حدود 12 میلیون لیتر از مصرف گازوئیل کشور با دوگانه سوز کردن خودروهای عمومی کاهش دهیم.

رئیس اتحادیه انجمن های انرژی ایران از سیر صعودی سهم برق در سبد انرژی جهان خبر داد و گفت: در حال حاضر سهم برق از کل انرژی جهان 21 درصد است، این رقم در سال 2050 به 49 درصد خواهد رسید و در نیمه قرن فعلی، شاهد تردد 1 میلیارد و 100 میلیون خودروی برقی در جهان خواهیم بود.

وی افزود: بحث اصلاح قیمتی در موضوع مدیریت مصرف اهمیت دارد، یعنی وقتی تورم رسمی کشور سالانه حدود 50 درصد است، اگر قیمت بنزین و برق ثابت بماند و افزایش 50 درصدی نسبت به سال قبل نداشته باشد، یعنی این حامل های انرژی را با قیمت ارزان تری داریم به مردم تحویل می دهیم.

اورعی خاطرنشان کرد: وقتی بخش خصوصی سرمایه گذار در یک صنعت میبیند که قیمت برق و گاز و سوختی که به آن تحویل می شود، ارزان است، هیچ صرفه اقتصادی برای اصلاح روند مصرف خود نمیبینید، و صحبت از ارتقای بهره وری در چنین شرایطی بی معنا است؛ در خانه ها نیز همین مسئله صدق می کند، وقتی هزینه مصرف انرژی خانوار در یک ماه برابر با هزینه یک عدد پیتزا است، سرپرست خانواده چه انگیزه ای برای هزینه کرد به منظور بهینه سازی و کاهش مصرف دارد؟

وی ادامه داد: این روش قیمت گذاری انرژی، نتیجه سیاست های پوچولیستی، غیرمنطقی و کوتاه مدت است که باید اصلاح شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه "در بخش گاز هم تولید و مصرف کشور در فصول سرد سال سربه سر می شود و حتی ناترازی داریم"، گفت: در بهترین حالت روزانه 840 میلیون مترمکعب گاز می توانیم تولید کنیم و اگر بخواهیم در پیک مصرف، نیاز بخش خانگی را تأمین کنیم باید به نیروگاه ها گاز ندهیم که نتیجه آن مصرف سوخت مایع، ضرر اقتصادی برای کشور و آلودگی بیشتر هواست.

وی افزود: اصلاح مصرف در بخش گاز نیز مثل دیگر بخش های انرژی کشور، تا امروز در دستور کار جدی نبوده است.

اورعی با اشاره به نادیده گرفتن برخی قوانین بالادستی در بخش انرژی گفت: در مصوبه شورای عالی انرژی کشور آمده که خودروسازها 30 درصد از تولید سالانه خود را به خودروهای دوگانه سوز اختصاص دهند، ولی تا امروز از این اقدام خبری نیست.

وی ادامه داد: تا امروز هیچ نهاد و ارگانی در کشور یقه خودروسازها را به خاطر تولیدات بی کیفیت و پرمصرف آنها نگرفته و در عوض با سیاست گذاری های مختلف، به خودروسازها این پیام را می رسانیم که هر کاری می خواهید بکنید.

رئیس اتحادیه انجمن های انرژی ایران با بیان اینکه "در بخش مدیریت تقاضا نیاز به بازنگری در اقدامات و نگاه دولت داریم"، گفت: طرحی در زمینه مدیریت تقاضای بنزین روی میز رئیس جمهوری است که به جای تخصیص بنزین به خودروها، بنزین به کارت های ملی و افراد تعلق گیرد، درحالی که اجرای این طرح هیچ کمکی به مدیریت تقاضا نمی کند.

وی افزود: مسیر فعلی کشور در زمینه مصرف انرژی، به ناکجا آباد ختم می شود و اگر این مسیر اصلاح نشود، در آینده ای نزدیک واردکننده بنزین خواهیم شد و برای دیگر حامل های انرژی نیز دچار شرایط مشابهی می شویم.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ما نباید دنبال راهکارهای کوتاه مدت باشیم و این آسیبی برای کشور است که هر دولت در بهترین حالت، سیاست هایش تا پایان همان دولت است؛ ما نیازمند برنامه بلندمدت و نقشه راه در زمینه انرژی هستیم.

وی ادامه داد: اگر رفتار مردم در زمینه انرژی درست نیست، به خاطر سیاست های دولتی ماست، باید ابتدا سیاست ها اصلاح شود و مردم نیز دعوت به همکاری شوند، مردم اگر صداقت و شفافیت ببینند و مشکلات به صورت شفاف با مردم درمیان گذاشته شود، در راه اصلاح امور، همراهی خواهند کرد.