ناکارآمدی دولت صنعت دامداری را به لبه پرتگاه کشاند / حذف دام‌های مولد در پی کمبود نهاده‌های دامی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح توس؛ دولتضعف مدیریت و عدم پایبندی دولت به تعهدات اجرایی در سایه سهل انگاری مسئولان کشوری و استانی، تیشه‌ای است که ریشه اقتصاد مولد در دامداری‌های کشور را نشانه گرفته است، از همین رو، شهرستان‌های با سابقه و ظرفیت بالای محصولات تولیدی دامداری در چرخه تولید و اشتغالزایی، قربانیان جدید دولت تدبیر و امید شدند.

مسئول امور دام جهاد کشاورزی طرقبه شاندیز در گفت و گو با خبرنگار صبح توس گفت: با توجه به خشک سالی و کاهش نزولات آسمانی که امسال پیش آمده و از بین رفتن علوفه های مرتعی و دیم زارکه موجب کمبود شدید نهاده های دامی و افزایش قیمت علوفه از جمله کاه و یونجه شده است و نیز افزایش هزینه های جانبی از جمله: کارگری، حمل و نقل، دارو، مکمل و. غیره برای گاوداری ها، عدم تغییر و افزایش قیمت خرید مصوب شیر نسبت به سال گذشته و قیمت پایین محصولات شیر و گوشت تولیدی دامداری ها باعث شده است که گاوداری های شهرستان دچار خسارت و زیان شوند و به دنبال حذف دام مولد و تغییر کاربری گاوداری های خود باشند.

مهدی دهقان تصریح کرد: در موضوع نهاده های دامی سهمیه ای که به همه شهرستان ها و از جمله طرقبه شاندیز داده می شود براساس آمار جمعیت دام شهرستان است که طرقبه شاندیز هم حدود 45 هزار جمعیت دام سبک و 8 هزار راس دام سنگین دارد، که البته با بحران افزایش قیمت نهاده ها، این ارقام کاهش یافته است و معمولا نهاده های دامی که داده می شود بر 2 بخش است که یک بخش آن متعلق به دامداری های صنعتی است که مستقیما از طریق اتحادیه های مربوطه نهاده ها بر اساس دام مولد به آنها تعلق می گیرد و یک بخش هم به دامداری های سنگین غیر صنعتی (سنتی) و دام سبک غیر صنعتی هست که بیشتر آمار دام شهرستان در قالب این دامداری ها است. وی با اشاره به اینکه حدودا هر راس گاو در روز 10 کیلو کنسانتره نیاز دارد و گوسفند هم به ازای هر راس در روز 600 گرم نیاز دارد، بیان کرد: یک سوم برای گاو و یک دوم برای گوسفندان سهمیه دولتی تعلق می گیرد، نهاده هایی که ما در شهرستان می گیریم بیشتر جو، ذرت، سبوس، کنجاله سویا و کنجاله کلزا است، در سال 99 حدود 838 تن جو، 801 تن ذرت، 647 تن سبوس، 227 تن کنجاله سویا و 90 تن کنجاله کلزا که اینها به صورت خام به شهرستان اختصاص داده شده است ولی به صورت خام به دامداران توزیع نمی شود بلکه از طریق تهاتر با کارخانه های طرف قرار داد و توافق نامه ای که با آنها داریم این نهاده های خام به آنها داده می شود و در قبال آن کنسانتره گرفته می شود و بین دامداران شهرستان توزیع می گردد. مسئول امور دام جهاد کشاورزی طرقبه شاندیز با اشاره به اینکه 2 کارخانه طرف قراداد ما است، تاکید کرد: در سال گذشته حدودا روزانه 400 تن کنسانتره در ماه تحویل می شد که این نهاده ها به دامداران غیر صنعتی که غالبا دارای هویت گذاری و بیمه دام بودند داده می شد که البته به دامدارانی که دارای سابقه زیاد در شهرستان بودند با اخذ تعهد نسبت به انجام بیمه و هویت گذاری یک نوبت سهمیه به آنها نیز داده می شود و در نوبت های بعد تنها درصورت انجام بیمه و هویت گذاری سهمیه های نهاده های دامی به آنها اختصاص می یابد که هم در دام سبک و دام سنگین این موارد باید باشد. وی با تاکید بر اینکه موضوع نهاده های دامی مشکل در کل کشور و استان است و طرقبه شاندیز هم از این قاعده مستثنی نیست، بیان کرد: مرغداری ها یک سامانه به اسم"بازار گاه" دارند که نهاده های مرغداری ها با توجه به میزان جوجه ریزی در مرغداری های گوشتی و تعداد مرغ تخمگذار و پولت در واحدهای تخمگذار و پرورش، نهاده های خود ذرت و سویا را براساس ارز 4200 تومانی خرید می کنند و غالبا مشکل خاصی ندارند ولی در بحث دامها چون آمار گاهی واقعی نیست و دامدار هویت گذاری انجام نداده است و یا تعدادی دام خود را حذف یا اضافه کرده است و خرید نهاده های دولتی از طریق بازارگاه هنوز در خصوص دامداران اجرا نشده است. دهقان افزود: مشکلات در خصوص نهاده بیشتر وجود دارد و در سال 1400 بابت خشک سالی که در کشور پیش آمده شاهد هستیم که خیلی از دامداران به حذف دام مولد روی آورده اند، دام مولدی که تا سال 99 هیچ کشتارگاهی اجازه کشتار نمی داد اما اکنون دام مولد، بره و میش حذف می شوند که متاسفانه به اجبار و ناچاری خود دامداران سازمان جهاد کشاورزی مجوز حذف بره ماده زیر یکسال و میش بالای 4 سال را صادر کرده است.  کمبود نهاده های دامی حذف دامهای مولد را رقم زده است  وی اظهار کرد: این موضوع که به دام های مولد اجازه حذف به دامدار داده شده است به دلیل کمبود نهاده های دامی است هر چند امسال جو خشک سالی در حال توزیع است اما به علت بالا بودن قیمت علوفه های غیر دولتی مثل: یونجه و کاه و عدم کفایت نهاده های دولتی نیز به ویژه در دام سبک که به دلیل وجود نداشتن مراتع بسیار متزلزل است و در حال حذف دام مولد است.

مسئول امور دام جهاد کشاورزی طرقبه شاندیز با اشاره به کمبود نهادهای دامی و افزایش هزینه های جانبی برای گاوداری ها، افزود: با بالا رفتن قیمت خرید نهاده های دامی دولتی و افزایش قیمت کاه، یونجه، افزایش کرایه حمل نهاده ها و سایر هزینه ها و پایین ماندن قیمت محصولات دامداران مثل: شیر و گوشت باعث شده است که گاوداری ها متضرر شوند و دنبال حذف یا تغییر کاربری گاوداری های خود باشند، افزایش هزینه های کارگری، افزایش قیمت کاه و یونجه و سایر هزینه ها و عدم افزایش قیمت شیر تولید شده نسبت به سال گذشته از دیگر مشکلات بر سر راه دامداران است.

وی اظهار کرد: ادارات صنعت و معدن و تجارت و سازمان حمایت از مصرف کننده به عنوان مثال: در موضوع شیر سعی برآنست که قیمت شیر و سایر محصولات و فرآورده های دامی افزایش پیدا نکند و در این زمینه از مصرف کننده حمایت می شود ولی متاسفانه در موضوع تولید کننده از طریق اتحادیه ها و اتاق اصناف حمایت لازم از قشر زحمت کش تولید کنندگان به میزان کافی و لازم انجام نمی شود، باید در این بخش هم برنامه های کارشناسی انجام شود، درآمد و هزینه ها بررسی شود و از این قشر تولیدکننده حمایت شود، قیمت شیر و گوشت هم به همان نسبت افزایش هزینه های تمام شده جهت تولید یک کیلو گرم شیر و یا گوشت برای حمایت از دامدار و تولید کننده افزایش پیدا کند. دهقان در ادامه بیان کرد: اخیرا سهمیه سبوس دولتی نیز حذف شده و کاملا آزاد شده است و این موضوع هم ضربه بزرگی به دامداران و به ویژه گاوداری ها وارد می کند و باعث می شود وضعیت بغرنج در دام سبک و گاوداری ها بسیار پیچیده تر و بدتر شود و از مجموعه گاوداری ها تعداد بیشتری گاو مولد حذف شوند یا تغییر کاربری بیشتری در مجموعه گاوداری ها صورت گیرد. وی با اشاره به اینکه در یک گاوداری 100 راسی گاو شیری حدودا اشتغالزایی مستقیم برای 8 نفر وجود دارد و همچنین برای افرادی هم در خارج از گاوداری، مرکز جمع آوری شیر و تولید فرآورده های لبنی حدودا در مجموع برای 10 نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم اشتغالزایی دارد که باحذف هر کدام از گاوداری ها علاوه بر خسارت و زیان به چرخه تولید کشور به اشتغالزایی هم خسارت وارد می شود و به جمعیت افرادی بیکار اضافه می شود.

ضعف مدیریت دولتی، عدم پایبندی دولت به تعهداتش و سهل انگاری مسئولان ضرر و زیان فراوانی به دامداران تحمیل کرده است 

محمد رضا حنایی نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما با اشاره به فعالیت 38 ساله خود در حوزه دامداری و پرورش گاو، بیان کرد: از سال 64 شروع به فعالیت در دامداری داشته ام، با دام سنگین و گاو شیرده کار خود را شروع کردم که در ابتدای کار 28 راس گاو خریداری کردم و امروز ظرفیت مجموعه گاوداری به 200 راس گاو رسیده است و در این مجموعه گاوداری به طور مستقیم 8 خانواده شاغل هستند که تقریبا 30 نفر به طور دائم در این مجموعه مشغول به کار هستند. وی با بیان اینکه هر تولیدی عرضه و تقاضایی دارد با یک سری هزینه هایی که برای تولید مواد اولیه وجود دارد و یک خرید مواد اولیه و قیمت فروش دارد، تصریح کرد: قیمت فروش بر اساس هزینه و خرید مواد اولیه حساب می شود و یک درصدی سود متعارف 10 تا 15 درصدی محسوب می شود و قیمت فروش مشخص می شود، متاسفانه قیمت گذاری محصولات تولیدی گاوداری ها در اختیار گاوداران نیست، خرید و فروش اصلا در اختیار دامدار نیست چندین سال است که این مشکلات وجود دارد و باعث دلسردی، ضرر و زیان برای دامداران شده است.

حنایی با بیان اینکه دولت به موضوع دامداری ها وارد شده و متاسفانه نمی تواند قیمت را کنترل کند و نه می تواند آنچه را که تعهد کرده پرداخت کند، تاکید کرد: این چند سال اخیر دولت نهاده های دامی و مصوباتی که خودشان اعلام کرده را نمی توانند اجرایی کند، در سال 92 قرار شد که یارانه نقدی به دامداران پرداخت شود که 3 ماه این پرداخت انجام شد و دیگر نتوانستند ادامه دهند، گفتند که نهاده علوفه به دامداران تحویل شود که آن هم به مدت 3 ماه اجرایی شد و دیگر خبری از آن نشد ولی قیمت شیر را برای همان مصوبه گذاشتند و فقط یکسال با دامداران تعامل داشتند. وی افزود: این همه فشاری که بر صنعت دامداری وارد شده است و هنوز هم ادامه دارد برای دامدار و صاحب گاوداری هم چاره ای جز تحمل ندارد، دامداری مثل مغازه نیست که درب آن را ببندیم دامها هر روز نهاده های خود را لازم دارند، کوتاهی و ضعف مدیریت دولت و بی توجهی مسئولان باعث شده که ضرر و زیان فراوانی را دامداران پرداخت کنند، دولت آنچه از نهاده ها به دامدار عرضه می کند کامل نیست فقط 30 درصد از آن را پرداخت می کند و قیمت شیر را بر اساس نهاده ای حساب می کند که صد در صد بوده است ولی موقع تحویل نهاده ها 30 درصد آن را به دامدار عرضه می کند و 70 درصد باقی مانده را دامدار باید از بازار آزاد تهیه کند که این مسائل خسارات فراوانی بر دامدار تحمیل کرده است  انتقال مشکلات به رده های بالاتر؛ تنها کمک مسئولان شهرستانی برای حل مشکلات دامداران  این دامدار باسابقه در شاندیز که چندین سال مقام واحد نمونه و برتر کشوری در تولید را کسب کرده است، اظهارکرد: این موضوع را سیاسی کردند، روی کار آمدن رییس جمهور جدید و اینکه رییس جمهور فعلی نمی خواهد افزایش قیمت در زمینه شیر باشد و تاوان این چالش را با ضرر و زیان دامداران باید بپردازند تا روی کار آمدن رییس جمهور جدید و انتخاب وزرا و تشکیل کابینه و قیمت گذاری های جدید تا شهریور طول می کشد و حداقل 6 ماه از سال را ما جامعه دامداران ضرر کردیم یعنی محصولی که با قیمت خیلی زیاد برای ما تمام می شود باید با قیمت خیلی پایین در بازار عرضه کنیم.

وی با اشاره به اینکه نهاده ای که با ارز 4200 دولت مشخص کرده است پس چرا قیمت ذرت و جو افزایش پیدا کرده است در حالی که ارز تغییر نکرده، تاکید کرد: نهاده ای که صد در صد حساب می شود پس چرا این نهاده تحویل دامداران نمی شود، علوفه خشبی را دولت در اختیار دامدار قرار نمی دهد، به خاطر خشک سالی قیمت علوفه خشبی امسال 2 برابر افزایش داشته است و در بعضی موارد 4 برابر افزایش قیمت داشته است، دولت یارانه 4200 تومانی را برای علوفه خشبی برداشته است و ارز آزاد گذاشته که 4 برابر قیمت افزایش دارد این موارد در قیمت گذاری شیر اصلا لحاظ نمی شود.

حنایی در ادامه بیان داشت: به دلیل وجود این مشکلات اجبارا دام های شیری و مولد خود را حذف کردم یعنی آنها را روانه بازار فروش کردم، حدود 130 راس گاو شیری را از مجموعه گاوداری به فروش رساندم و در حال حاضر 60 گاو شیری دیگر دارم، گاوی شیری که مولد و در چرخه تولید اثر گذار بود را به دلیل مشکلات به قیمت گاو گوشتی به فروش رساندم چون نمی توانستم علوفه آنها را تامین کنم، سراغ بانک ها می رویم می گویند باید 20 درصد آورده در 6 ماه داشته باشیم تا به ما وام پرداخت کنند، علوفه ای که سال قبل 2700 تومان بوده است امسال 5700 تومان است، من 200 درصد سود نداشتم که سال بعد این آورده را علوفه بخرم، بانک به ما وام نمی دهد باید با سود وام را پرداخت کنیم گاوداری که ضرر می دهد چگونه 18 درصد سود کارمزد بانک پرداخت کند.

وی با گلایه از اینکه مسئولان دولتی و مدیران ادارات مرتبط شهرستان فقط انتقال مشکلات را به رده های بالاتر دارند، گفت: آنها مشکلی را از ما حل نمی کنند و می گویند مشکلات را به رده های بالاتر انتقال می دهیم وقتی مشکلات به بالاتر می رسد و هیچ عکس العملی انجام نمی دهند چه فایده ای دارد، می گویند اگر صرفه اقتصادی دارد ادامه دهید اگر ندارد تعطیل کنید و شغلی دیگر داشته باشید، برای من به عنوان یک صاحب گاوداری که 35 سال سرمایه گذاری کردم و روی اصلاح نژاد و ژنتیک گاو کار کردم نتیجه این می شود که به دلیل مشکلات این گاوها که سرمایه های تولیدی کشور هست به کشتارگاه می رود. گاودار نمونه کشوری از شهرستان طرقبه شاندیز در ادامه افزود: 35 سال زحمت و تلاش برای اصلاح نژاد و ژنتیک گاو داشتم و کلی نمونه قابل انتقال ژنتیک به مرکز ژنتیک کشور منتقل کردیم که آنها در کل کشور توزیع شد، گاوداری من سالهای متعددی به عنوان واحد نمونه برتر کشوری شناخته شد، اما اکنون این کارها فایده ندارد و هیچ کس حمایتی از ما ندارد و قدردان زحمات و تلاش های شبانه روزی ما در طول این سالها نبوده و نیست. وی با اشاره به اینکه هر فرد جدیدی که وارد صنعت گاوداری می شود باید حداقل 40 سال وقت بگذارد تا به جایی که ماهستیم برسد، اظهار کرد: گاوداری کار امروز و دیروز نیست کار اصلاح ژنتیک و اصلاح نژاد زمان بر و طولانی است، در تولید اگر قرار است کاری انجام شود و اگر قرار است قیمت گذاری شود دولت باید صفر تا 100 آنچه را که تعهد می کند اجرایی کند و اگر نمی تواند بازار را رها کند تا عرضه و تقاضا پیش بیاید اگر تولید زیاد بود کم و اگر کم بود جای خود را برای صادرات یا مصرف کننده باز می کند، اینکه دولت دخیل می شود و یک عده در موضوع نهاده ها سود می برند و آن را آزاد می فروشند و در نهایت گاودار باید خسارات این مدیریت ضعیف را متحمل شود. حنایی خاطرنشان کرد: اگر صنعت گاوداری از بین برود چطوری آن را می خواهند برگردانند، گاوداری که بعد از 40 سال به دلایل ضعف مدیریت دولتی و مشکلا ت پیش آمده اجبارا گاو مولد خود را به بازار فروش می برد چطور با دلار 25هزار تومان این تاسیسات را دوباره می سازند این تاسیسات و گاوها با دلار 7 هزار تومان وارد شدند اگر نابود شوند دیگر با این وضعیت و قیمت دلار هرگز ساخته نمی شود. بنابراین گزارش، آنچه در این گزارش بیان شد گوشه ای از مشکلات و معضلات دامداران و گاوداری های شهرستان طرقبه شاندیز بود که قطعا اینگونه مشکلات کشوری بوده و در جاهای دیگر استان و کشور هم گاوداران با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنند.

طی بررسی و صحبت هایی که با چند نفر دیگر از صاحبان گاوداری های شهرستان انجام شد چند مشکل دیگر در این زمینه هم ذکر شده؛ مانند اینکه بعضی از گاوداری های شهرستان در محدوده شهری قرار گرفتند و حریم شهر به سمت گاوداری ها در گسترش است که در این زمینه گاوداری هایی هم بودند که با حکم دادستانی باید جمع آوری می شدند و حتی در برخی موارد در صورت اجرا نشدن حکم جمع آوری، زندانی برای صاحب گاوداری در نظر گرفته شده است.

در بعضی موارد هم صاحبان گاوداری ها به علت واقع شدن گاوداری در حریم و محدوده شهری اجبارا به تغییر کاریری روی آوردند و مثل سایر ملک های کنار زمین هایشان باید گاوداری را به باغ یا ویلا تبدیل کنند که البته تعدادی از گاوداران بعد از گذشت سالها هنوز هم نتوانستند تعییر کاربری ملک خود رامانند سایر همسایگان بگیرند و هنوز هم در پیچ و خم نامه نگاری های ادارات و شهرداری ها در رفت و آمد هستند.

متاسفانه آینده کار گاوداران و تولیدکنندگان همان هایی که عمر و جوانی خود را صرف تولید و رونق چرخ اقتصاد و اشتغال کشور کردند چیزی جز نابودی و فنا رقم نخورده است در طرقبه شاندیز گاوداری های زیادی بوده است که روزگاری از فعالان چرخه تولید در این شهرستان و کشور بودند اما در حال حاضر اثری از آنها نیست و همه آنها به خاطر سیاست ها و مدیریت ضعیف دولت و بی توجهی مسئولان مرتبط نابود شدند وبه سمت سایر شغل ها روی آوردند، دامداران و گاودارانی که خود روزی چرخ تولید را می چرخاندند اکنون جزو مصرف کنندگان کشور قرار گرفته اند، از واحدهای تولیدی که کلی خانواده ها در آن مشغول کار بودند اکنون مصرف کنندگانی بیش باقی نمانده است.

سخن پایانی درد دل و قصه پر غصه دامداران و گاوداران است خطاب به مسئولان و مدیران ادارات مرتبط با دامداران، برای دامداری ها چه کردید؟ برای کسانی که پدران شان، خودشان و فرزندان شان عمری در این عرصه فعالیت کردند و خون دلها خوردند تا تولید و اشتغال و اقتصاد کشور رونق داشته باشد، برای کسانی که وظیفه تامین یکی از غذاهای اصلی مردمان کشور یعنی شیر و گوشت را برعهده دارند و سرمایه های تولید این کشورهستند چه کردید؟ چه اقداماتی برای اینکه دوباره این سرمایه ها کشور جانی تازه بگیرند و در مقابل مشکلات پیش آمده کمر راست کنند و برگردند به چرخه تولید انجام دادید یا قرار است انجام دهید؟ مسئولان محترم از خواب سهل انگاری وبی توجهی بیدار شوید امروز زنگ نابودی برای ثروت چهل ساله کشور در تولید و اشتغال به صدا درآمده است تا این سرمایه ها به کلی نابود نشدند چاره ای بیندیشد و اقدامی مثبت انجام دهید.

انتهای پیام /