نجفی: تقدس‌زدایی یا ملیت‌زدایی ابزار تضعیف مقاومت ایران است
پژوهشگر تاریخ معاصر در نشست «ما و غرب، سایه استعمار انگلیس بر خاورمیانه و ایران» گفت که مقاومت ایران علیه استعمار انگلیس هم «ملی» است و هم «مقدس» و هشدار داد هر تضعیف این پیوند، سرمایه تاریخی ملت را هدف می‌گیرد.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، موسی نجفی پژوهشگر تاریخ معاصر در نشست «ما و غرب، سایه استعمار انگلیس بر خاورمیانه و ایران» که امروز در موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد، در خصوص موضوع ضرورت شناخت ماهیت استعمار انگلیس و تقابل مقاومت شیعی در برابر آن گفت: پیش از ورود به بحث اصلی، دو مقدمه را باید توضیح دهم. در مقدمه نخست با اشاره به دیدگاه رهبر معظم انقلاب در کتاب انسان 250 ساله، سیاست همه ائمه پس از امیرالمؤمنین (ع) بر مبنای همان تمنای حکومت علوی بوده است؛ نقطه قله‌ای که تا امام عصر (عج) مورد توجه قرار داشت. در تاریخ ایران نیز دوره صفویه چنین جایگاهی دارد؛ استقلالی که تقریباً همزمان با رنسانس اروپا ولی زودتر از آن در ملت‌سازی به دست آمد. اروپایی‌ها تازه پس از جنگ‌های صلیبی و با جدا شدن از کلیسا و شکل‌گیری پروتستانیسم توانستند ساختارهای ملی پیدا کنند، اما ما پنجاه سال زودتر این مرحله را گذراندیم.
وی در مقدمه دوم به ماهیت استعمار پرداخت و افزود: چه استعمار کهنه، چه نو و چه فرانو، همه بر یک اصل استوارند: منطق مرکز پیرامون. مرکز همه چیز را حق خود می‌داند و پیرامون باید تابع باشد. در گذشته این منطق را با قایق توپ‌دار و برده‌داری پیش می‌بردند، سپس با نصب روسای کشورهای وابسته و امروز با ابزارهایی مانند فضای سایبری. در همین جنگ اخیر ببینید: داشتن بمب اتم برای کشورهای مرکزی بحران تلقی نمی‌شود، اما داشتن فناوری هسته‌ای برای ایران به‌عنوان بحران مطرح می‌شود. این همان منطق تحقیر و خودتحقیری است.
نجفی ادامه داد: سیاست و ماهیت استعمار انگلیس نیز همین است، منتها با ترکیب ابزار سخت‌افزاری و نرم‌افزاری. انگلیسی‌ها ترجیح می‌دهند با ابزار نرم‌افزاری و پوشش حقوق بشر و آزادی عمل کنند، هرچند هر وقت بتوانند، از زور هم استفاده می‌کنند. مانند ماجرای مشروطه که گروهی از مردم به سفارت انگلیس رفتند؛ این فریب نرم‌افزاری بود. فرانسوی‌ها هم با انقلاب و شعار حقوق بشر این راه را پیمودند؛ همان دست چدنی در دستکش مخملی.
این استاد دانشگاه با طرح ویژگی‌های مقاومت ایران در برابر استعمار اظهار داشت: مقاومت ما در مقابل انگلیس دو ویژگی دارد و هر دو تا امروز ادامه یافته است: اول مقاومت ملی است و دوم مقاومت مقدس.
وی توضیح داد: در ایران، برخلاف بسیاری از کشورهای منطقه که مقاومت به دست یک گروه یا حزب اداره می‌شود، خود ملت یکپارچه مقاومت می‌کند. در جنگ‌های ایران و روس، نهضت تنباکو، نهضت ملی نفت و حتی در تحریم‌ها، توده مردم وارد میدان می‌شوند. این ملت، همان توده‌ای نیست که مارکسیست‌ها یا لیبرال‌ها تعریف می‌کنند؛ نه طبقه‌ای است و نه صرفاً اقتصادی، بلکه همه مردم‌اند.
نجفی درباره جنبه «مقدس» مقاومت بیان کرد: این مقاومت با مفاهیم شیعی همراه است؛ مانند فتوای میرزای شیرازی که گفت استعمال تنباکو در حکم محاربه با امام زمان است. در جنگ جهانی اول نیز علما گفتند اگر دشمن موفق شود، باید جمعه را مانند یکشنبه بدانیم و مساجد مقدمه کنیسه شدن خواهند شد. این واژگان، مقاومت را در قالب یک جنگ مقدس معنا کرد.
نگاه ایده‌آل‌گرایانه به آمریکا ممنوعوی در ادامه هشدار داد: استعمار همیشه تلاش می‌کند یکی از این دو بُعد را از مقاومت بگیرد. اگر تقدس زدایی کند، مقاومت ملی تنها می‌ماند و تضعیف می‌شود؛ مانند ماجرای نهضت ملی نفت که اختلاف افتاد و تقدس از آن جدا شد. اگر ملیت را بگیرد و مقاومت صرفاً مذهبی یا گروهی شود، باز هم آن را تضعیف می‌کند. هر دو حالت خیانت به نهضت است.
نجفی با اشاره به روز یازدهم شهریور، روز مبارزه با استعمار انگلیس و سالروز شهادت رئیس‌علی دلواری، تأکید کرد: نهضت جنوب نیز چنین بود؛ نهضتی ملی، نه صرفاً منطقه‌ای، و در عین حال مقدس. این ویژگی باعث شد تأثیرگذاری آن بسیار بالاتر باشد. رئیس‌علی دلواری چهره نرم‌افزاری استعمار انگلیس را شناخت و با مقابله سخت‌افزاری، آن را افشا کرد. امروز هم همان‌طور که در جنگ غزه دیدیم، هرگاه منافع غرب در خطر باشد، نقاب حقوق بشر کنار می‌رود و خشونت عریان می‌شود.
وی افزود: الگوی مقاومت ملی و مقدس را مدیون میرزا حسن شیرازی هستیم، نه سید جمال. سید جمال مبارزه را بین‌المللی می‌خواست، اما میرزا حسن شیرازی آن را ملی و مقدس کرد. این ریشه در مرجعیت شیعه و سنت استقلال 400 تا 500 ساله ایران دارد که از دوره صفویه برقرار بوده است.
نجفی در پایان گفت: این خط ملت مقدس یا اتحاد مقدس، همچنان می‌تواند معیار تحلیل باشد. امروز نیز جریان‌هایی که از تقدس مقاومت می‌کاهند یا جایگاه پیرامونی را می‌پذیرند، در امتداد خط استعماری قرار می‌گیرند. مقاومت ایران نشان داده که می‌تواند از پیرامون خارج شود و در مرکز بایستد، حتی اگر به معنای درگیری با قدرت‌های بزرگ باشد.