نسل جدید نانوواکسن‌های ضدکرونا در مسیر تجاری‌سازی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، با همکاری شرکت اس‌کی‌بیوساینس و محققان دانشگاه واشنگتن، فاز سوم کارآزمایی بالینی روی نسل جدیدی از نانوواکسن‌های ضدکرونا به نام GPB 510 انجام می‌شود. واکسن GPB 510 که در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن ساخته شده است، در آزمایش‌های بالینی در مراحل پایانی ایمن و مؤثر بوده است. شرکت اس‌کی‌بیوساینس (SK bioscience)، که توسعه بالینی این واکسن را رهبری می‌کند، به دنبال مجوز برای استفاده از آن در کره جنوبی خواهد بود. محققان این پروژه به دنبال ایجاد یک واکسن «نسل دوم» برای کووید -19 بودند که ایمن و موثر در دوز‌های پایین بوده، تولید ساده در مقیاس بالا داشته و بدون نیاز به انجماد عمیق، پایدار باشد. این ویژگی‌ها، واکسیناسیون را در مقیاس جهانی برای کسانی که دسترسی محدود به منابع پزشکی، حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی دارند، ممکن می‌سازد. اگر GPB 510 تأییدیه کامل را از سازمان‌های نظارتی دریافت کند، از طریق سامانه کواکس، در دسترس قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، دولت کره جنوبی یک قرارداد خرید برای تضمین 10 میلیون دوز برای استفاده داخلی منعقد کرده است. دانشگاه واشنگتن فناوری این واکسن را به ثبت رسانده است. کارآزمایی فاز 3 روی 4037 بزرگسال بالای 18 سال نشان داد که واکسن GPB 510 نسبت به واکسن آسترازنکا سطح آنتی‌بادی‌های محافظ بیشتری را ایجاد می‌کند. در این مطالعات، GPB 510 دو بار با فاصله 4 هفته تجویز شد. علاوه بر این، «نرخ تبدیل آنتی‌بادی»، که به نسبت افرادی که سطح آنتی‌بادی خنثی‌کننده آن‌ها پس از واکسیناسیون چهار برابر یا بیشتر افزایش یافته، اشاره دارد، با GPB 510 بالاتر بود. سطوح فعال‌سازی سلول‌های T، که از بدن در برابر کووید 19 محافظت می‌کند، با GBP 510 مشابه یا بالاتر بود. نتایج کارآزمایی فاز 2/1 که توسط شرکت اس‌کی‌بیوساینس در نوامبر گذشته اعلام شد، نشان داد که GPB 510 ایمن است و آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده ویروس را در همه شرکت‌کنندگان کارآزمایی دریافت‌کننده واکسن کمکی تولید می‌کند. 25 آوریل، شرکت اس‌کی‌بیوساینس بیانیه‌ای مطبوعاتی درباره یافته‌های فاز 3 خود منتشر کرد. شرکت اس‌کی‌بیوساینس نتایج ایمنی‌زایی فاز 3 مثبت کارآزمایی بالینی واکسن کووید -19 کمکی خود را برای واکسن کووید -19، AS 03- ادجوانت اعلام کرد. برخلاف اولین واکسن‌های تایید شده برای کرونا که از mRNA، ناقل‌های ویروسی یا یک ویروس غیرفعال استفاده می‌کنند، GPB 510 از پروتئین‌هایی ساخته شده است که ذرات ریز را تشکیل می‌دهند که با تکه‌هایی از کروناویروس پوشیده شده‌اند. این نانوذرات توسط دانشمندان دانشگاه واشنگتن طراحی شده و توسط شرکت اس‌کی‌بیوساینس و گلاسکو اسمیت کلاین در آزمایش‌های بالینی به کار گرفته شد. در سال 2016، دانشمندان در آزمایشگاه کینگ در دانشکده پزشکی شروع به توسعه راهبردی برای ساخت نوع جدیدی از واکسن کردند. آن‌ها پروتئین‌هایی را طراحی کردند که خود به خود به صورت ذرات کروی دقیق جمع می‌شوند و بعد‌ها نشان دادند که این نانوذرات می‌توانند با پروتئین‌های یک ویروس تزئین شوند. محققان این دو آزمایشگاه در اولین ماه‌های همه‌گیری کرونا برای طراحی یک نانوذره پروتئینی تزئین شده با 60 کپی از دامنه اتصال گیرنده پروتئین اسپایک ویروس با یکدیگر همکاری کردند. نانوساختار طراحی شده ماهیت تکراری پروتئین‌ها را بر روی سطح ویروس‌ها تقلید می‌کند، خاصیتی که سیستم ایمنی به شدت به آن پاسخ می‌دهد. در مطالعات اولیه که در اواخر سال 2020 در Cell گزارش شد، مشخص شد که این واکسن نانوذره سطوح بالایی از آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده ویروس را در دوز‌های پایین تولید می‌کند. مطالعات پیش بالینی بیشتر که در Nature منتشر شده است، همچنین نشان داد که واکسن محافظت قوی ایجاد می‌کند و پاسخ سلول B قوی در پستانداران غیرانسانی ایجاد می‌کند، که ممکن است مدت زمان ماندگاری اثرات محافظتی واکسن را بهبود بخشد.