نقد فیلم های جشنواره فجر | «بدون قرار قبلی»؛ یک خرق عادت باشکوه

خبرگزاری تسنیم - محمد خاجی: «بدون قرار قبلی» تازه‌ترین فیلم سینمایی بهروز شعیبی در مقام کارگردان، فیلمی شریف، نجیب، اصیل و باوقار است؛ درست مثل کارگردانش. پنجمین ساخته بلند سینمایی بهروز شعیبی، فیلمی در ستایش ایران؛ همان خاک پاک دامن‌گیری است که همگی دل در گرویش داریم.

شعیبی در اثر خود تلاش می‌کند از عشق به میهن و میراث غنی و باشکوهی که در آن مجتمع شده است، صحبت کند. او برای این کار، عناصر روایت را به‌ظرافت و درستی در کنار یکدیگر قرار می‌دهد و این چیدمان درست، باعث می‌شود که مخاطب تا پایان قصه با روایت فیلمساز همراه شود و از آنچه که روی پرده بزرگ نقره‌ای رنگ، تماشا می‌کند لذت ببرد.

یکی از مهم‌ترین وجوه کار شعیبی در فیلم «بدون قرار قبلی» تمرکز بر دو مفهوم هویت و بازگشت است. فیلمساز به‌خوبی به اثبات این گزاره می‌پردازد که انسان هیچ‌گاه قادر به فراموشی ریشه‌ها و پیوندهای ناگسستی‌اش با خاکی که در آن متولد شده است، نخواهد بود. مولوی به ظرافت از این میل گسست‌ناپذیر انسانی سخن گفته است: «هرکسی کو دور ماند از اصل خویش، بازجوید روزگار وصل خویش». بدین‌معنا، انسان نهایتا به جایی بازمی‌گردد که به آنجا تعلق دارد. جایی که هویت خود را در آن یافته و در آنجا ریشه دوانده است.

اهمیت مضاعف کار شعیبی در مقام یک فیلمساز، هنگامی آشکار می‌شود که به این نکته توجه داشته باشیم: او در سینمایی از لزوم بازگشت به وطن حرف می‌زند که پیش‌از این بسیاری از فیلمسازان آن از ضرورت مهاجرت و جلای وطن سخن گفته‌اند و همچنان هم می‌گویند و خواهند گفت. با نگاهی گذرا به فیلم‌های ساخته‌شده در سینمای دهه 90 ایران، با انبوهی از فیلم‌های سینمایی مواجه می‌شویم که به بهانه‌های مختلف، تماشاگران را به ترک وطن تشویق می‌کنند و برای این کار، آسمان و ریسمان را به هم می‌بافند. اما شعیبی برخلاف منادیان جلای وطن، تصویری مانا و دلپذیر از عشق به میهن، فرهنگ اصیل ملی، سنت‌های باشکوه اقوام ایرانی و نهایتا هویت گره‌خورده انسان با خاک دامن‌گیر وطن، خلق می‌کند. شعیبی تا همین‌جا هم دست به یک خرق عادت بزرگ در سینمای ایران زده است و همین برای تحسین کار او در «بدون قرار قبلی» کافی است.