نقش خودرو در نفس‌تنگی ایرانی‌ها
اقتصادنیوز: بر اساس آمارها، در مجموع سالانه حدود 701 هزار تن آلودگی در تهران منتشر می‌شود که حدود 578 هزار تن از آن مربوط به «منابع متحرک آلاینده» است.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از مهر؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ایران به ازای هر نفر روزانه حدود 0.95 لیتر بنزین و حدود 0.88 لیتر گازوئیل مصرف می‌شود؛ این گزاره به معنای این است که مصرف روزانه بنزین و گازوئیل در ایران به ازای هر نفر تقریباً 2 برابر متوسط جهانی است که در 30 سال گذشته 265 درصد رشد کرده است.
نکته مهم در خصوص این موضوع که مورد غفلت اغلب متولیان دولتی قرار گرفته، علت بالا بودن مصرف سوخت است.
علت نخست که باید به آن اشاره کرد پرمصرف بودن خودروهای تولید ایران است؛ متأسفانه اگرچه دولت‌های مختلف بر ایجاد تحول در صنعت خودروسازی و بهبود فرایند تولید تاکید کرده‌اند اما این وعده‌ها روی کاغذ ماند و با تشدید تحریم‌ها و دسترسی سخت‌تر به تکنولوژی روز دنیا، مشکلات در مصرف سوخت چالشی تر از قبل شد.
بررسی‌ها حاکی از آن است که خودروهای داخلی در هر 100 کیلومتر 10 تا 12 لیتر بنزین مصرف می‌کنند که این عدد در دنیا 4 لیتر در هر 100 کیلومتر است؛ بنابراین اگر گفته می‌شود که مصرف بنزین در کشورهای خارجی همچون ترکیه، آلمان و فرانسه رشد منفی داشته است، ناشی از این است که خودروهای خارجی مصرف بنزین پایینی دارند در حالی که مصرف بنزین خودروهای داخلی تقریباً 3 برابر مصرف استاندارد جهانی است.
علت دوم بالا بودن مصرف بنزین که متأسفانه طی سال‌های اخیر به حاشیه رانده شده، اسقاط خودروهای فرسوده است؛ گزارش‌ها نشان می‌دهد که هر یک از خودروهای فرسوده نسبت به یک خودروی غیر فرسوده 14.3 درصد مصرف بنزین بیشتری دارد. بنابراین اسقاط هر خودروی فرسوده در شرایط فعلی سبب کاهش مصرف 2000 لیتر بنزین در سال می‌شود.
نکته قابل توجه آنکه بر اساس گزارش حسابرسی زیست‌محیطی نحوه اجرای قانون هوای پاک دیوان محاسبات کشور، 10.429.553 وسیله نقلیه در مرز فرسودگی در کشور (سواری دولتی: 7.663، سواری شخصی: 650.092، تاکسی: 131.899، وانت:517.721، اتوبوس درون‌شهری:9.487، مینی‌بوس: 65.606، کشنده: 44.891، کامیون: 189.649، کامیونت:15.609، موتورسیکلت: 8.782.256) وجود دارد که بیانگر اهمیت و ضرورت اقدام عاجل در این حوزه است.
همچنین بر اساس برنامه هفتم توسعه، سالانه باید 500 هزار خودرو فرسوده از رده خارج شود که این رقم با روند فعلی اسقاط خودروهای فرسوده قابل تحقق نیست.
آمار چه می‌گوید؟
بر اساس آمارها، در مجموع سالانه حدود 701 هزار تن آلودگی در تهران منتشر می‌شود که حدود 578 هزار تن از آن مربوط به «منابع متحرک آلاینده» است.
منابع متحرک بیش از 60 درصد ذرات معلق و 82 درصد گازهای آلاینده را تولید می‌کنند. به این ترتیب سهم منابع آلاینده متحرک خودروهای سواری 14 درصد، تاکسی‌ها حدود 2.5 درصد، موتورسیکلت‌های کاربراتوری بنزینی 10 درصد، وانت‌ها 2 درصد، مینی‌بوس‌های گازوئیلی 4 درصد، اتوبوس‌های شرکت واحد نزدیک به 6 درصد، سرویس‌های ادارات و اتوبوس‌های سرویس 7.5 درصد وکامیون‌ها هم نزدیک به 16 درصد و جمعاً حدود 60 درصد آلودگی هوای شهر تهران ناشی از ذرات معلق منتشر شده از خودروهاست.
آلاینده‌های گازی همین خودروها هم 82 درصد است که سهم خودروهای سواری نزدیک به 38 درصد، تاکسی‌ها 9.5 درصد، موتورسیکلت 21 درصد، وانت نزدیک به 10 درصد، مینی‌بوس 0.8 درصد، اتوبوس 0.5 درصد، اتوبوس سرویس 0.4 درصد و کامیون‌ها 3.5 درصد برآورد می‌شود.
بنابراین کیفیت سوخت و کنترل آلاینده‌های متحرک مخصوصاً آنهایی که در طول روز مسافت طولانی‌تری را طی می‌کنند (از قبیل اتوبوس‌های شرکت واحد، تاکسی‌های شهری و آنلاین و...) از طریق رعایت موضوع معاینه فنی و کنترل و جرایم معاینه فنی آنها در صورت آلایندگی، به شدت تأثیرگذار است.
با توجه به مسائل مزبور اگر دولت به دنبال کاهش مصرف سوخت در کشور و البته کنترل آلودگی هوا است، اصلی‌ترین راهکار افزایش کیفیت تولید خودروهای بنزینی و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده است.
همچنین بخوانید