نپتون سردتر از تصورات پیشین
تهران - ایرنا - یافته‌های جدید اخترشناسان و دانشمندان علوم فضا در دانشگاه لستر نشان می‌دهد دما در اتمسفر سیاره نپتون به شکل ناگهانی طی دو دهه گذشته نوسان داشته است.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه اطلاع‌رسانی ساینس‌دیلی، گروهی از محققان بین‌المللی شامل دانشمندانی از دانشگاه لستر انگلیس و آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا در کالیفرنیا همه تصاویر مادون قرمز گرمایی نپتون گردآوری شده از رصدخانه های مختلف را طی دو دهه با هم ترکیب و مقایسه کردند. این مطالعه از تصاویر چهار تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه پارانال شیلی، تصاویر تلسکوپ های ناسا مستقر در هاوایی و تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا استفاده کرده است.
محققان با تحلیل داده‌های به دست آمده از این تصاویر توانستند تصویر کامل تری از روند دمای نپتون نسبت به قبل، به دست آورند، اما در کمال تعجب این داده های جمع‌بندی شده کاهش روشن گرمایی در نپتون را از زمان ثبت دمانگاری سیاره نپتون از سال 2003 نشان داد. این کاهش دما سرد شدن دمای متوسط کلی در جو نپتون تا حدود هشت درجه سلسیوس (14 درجه فارنهایت) بین سال های 2003 تا 2018 بود.
دکتر مایکل رومان، محقق پسادکتری در دانشگاه لستر و نویسنده ارشد این مطالعه می‌گوید: این تغییرات نامنتظره بود؛ زیرا در حال رصد نپتون از اوایل بازه زمانی انقلاب تابستانی این سیاره بودیم و انتظار داشتیم دما به تدریج گرم‌تر شود و نه سردتر.
یک فصل نپتون برابر با 40 سال زمینی
سیاره نپتون شیب محوری (زاویه بین محور چرخش به دور خود و مدار چرخش به دور خورشید) دارد و دقیقا مانند زمین فصل های مختلف در این سیاره واقع می‌شود. اما با در نظر گرفتن فاصله نپتون از خورشید، بیش از 165 سال طول می کشد تا یک دور کامل در مدار خورشید بچرخد؛ بنابراین فصل های نپتون به کندی تغییر می کند و هر کدام حدود 40 سال زمینی ادامه دارد.
هر کدام از سیارات منظومه شمسی همزمان دو حرکت گردشی را انجام می‌دهد؛ یک حرکت گردش به دور خود سیاره و دیگری گردش به دور خورشید در مدار مشخص. شیب محوری، زاویه‌ای است که محور گردش سیاره به دور خود با مدار گردش به دور خورشید تشکیل می‌دهد.
دکتر گلن اورتون، محقق ارشد در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا نیز می گوید: داده های ما کمتر از نیمی از یک فصل نپتون را پوشش می دهد. بنابراین هیچ کس انتظار تغییرات سریع و گسترده را نداشت.
دمانگاری نپتون از 2006 تا 2009با وجود این محدودیت داده ها، تغییرات شدید، متفاوت و چشم گیر در قطب جنوب سیاره نپتون محسوس بود. ترکیبی از مشاهدات دو تلسکوپ جمنای (مستقر در شیلی) در سال 2019 و تلسکوپ سوبارو (در هاوایی) در سال 2020 نشان داد دمای هواکره در قطب نپتون حدود 11 درجه سلسیوس بین سال های 2018 تا 2020 گرم شده که روند سردشدن مشاهده شده قبلی را رد می کرد. چنین گرم شدنی در قطب های نپتون هرگز مشاهده نشده بود.
دلیل این تغییرات دمایی اتمسفری هنوز معلوم نیست و نتایج به دست آمده فهم دانشمندان را از تغییرپذیری اتمسفری با چالش روبرو کرده است.
به گفته دکتر رومان نوسانات دمایی ممکن است به دلیل تغییرات فصلی در شیمی جوی نپتون روی داده باشد که می تواند کاهش کارآمد دمای جو را تغییر دهد.
پیشتر تصور می شد چرخه 11 ساله خورشیدی (همراه با تغییرات دوره ای در فعالیت خورشید و لکه های خورشیدی) بر روشنایی قابل دید نپتون اثر می گذارد و مطالعه جدید ارتباط احتمالی بین فعالیت خورشید، دماهای جوی و تعداد ابرهای روشن دیده شده در نپتون را نشان می دهد.
گزارش کاملی از این مطالعه در نشریه علوم ستاره ای دوشنبه (29 فروردین، 18 آوریل) منتشر شده است.
نپتون به عنوان هشتمین سیاره منظومه خورشیدی دورترین سیاره شناخته شده به زمین و خورشید است. این سیاره که از گرما و نور بسیار دور است، جهانی سرد با دمای متوسط 220 درجه سلسیوس زیر صفر است.
برچسب‌ها
