نگاهی به ماجرای کنسرت آرون افشار / شاید کل ماجرا سناریویی برای خبرسازی باشد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آرون افشار را با شاهکارش در لایو اینستاگرام در صحبت کردن با مهراد جم به یاد می‌آوریم. شاهکاری که سطح سواد او را به خوبی برای همه نمایان کرد. وقتی مهراد جم انگشتانش روی کلاویه‌های پیانو بود، آرون افشار از او خواست تا گامِ «تی مینور» را بگیرد! گامی که در موسیقی وجود ندارد! در واقع آرون افشار با گفتنِ همین «تی مینور» ثابت کرد که سواد موسیقی او مورد خدشه و تردید است. این اتفاق بار دیگر ثابت کرد که بسیاری از خوانندگان موسیقی پاپ تنها با تکیه بر تبلیغات و سرمایه‌های تهیه‌کنندگان، یک شبه به شهرتی کاذب می‌رسند. شهرتی که هیچ تخصص و تلاش و سابقه‌ای پشتوانه آن نیست.

آرون افشار در روزهای گذشته هم در پی اتفاقی که بر روی صحنه کنسرت در مظان اجرای پلی بک قرار گرفته است. ویدیویی از کنسرت او منتشر شده که گمانه‌زنی‌ها درباره‌ی پلی بک بودنِ اجرای او را مطرح کرده است.

در این ویدیو و در جایی که تکنوازی ویلن بیش از هر چیز دیگری به گوش می‌رسد؛ مویِ آرشه‌ی ویلنِ پرهام حسینی، به یک‌باره پاره می‌شود، اما در صدایی که به گوش مخاطب می‌رسد تغییرات چندانی احساس نمی‌شود. همین ماجرا شائبه‌های زیادی ایجاد می‌کند که کنسرت آرون افشار پلی بک بوده و خواننده و نوازنده آنچه اجرا می‌کنند، حاصلِ اجرا روی صحنه‌ی کنسرت نیست.

این مسئله با هجمه‌های زیادی در فضای مجازی مواجه شد و بسیاری این پرسش را مطرح کردند که چرا خواننده‌ای مانند آرون افشار که توانِ اجرای زنده را ندارد، مجوز برگزاری کنسرت‌هایش صادر می‌شود؟

علاوه بر ماجرا پاره شدنِ موی آرشه و شائبه‌های پلی بک بودنِ این کنسرت، حرف‌های خودِ آرون افشار، سواد موسیقی او را با تردیدهای بیش از پیش مواجه می‌کند وقتی که از آرشه‌ی ویلنِ پرهام حسینی به عنوان چوب نام می‌برد!

پرهام حسینی نوازنده ویلن در گروه آرون افشار، بلافاصله با انتشار ویدیویی در صفحه شخصی خود تلاش می‌کند تا مشکل پیش آمده را به نوعی حل و فصل کند.

پرهام حسینی در این ویدیو با همان آرشه‌ای که مویش پاره شده، برای ثانیه‌هایی نوازندگی می‌کند. او در ادامه خطاب به مخاطبان می‌گوید: «این همان آرشه پاره‌ای است که حاشیه‌های زیادی برایم ساخته است. متاسفم که برخی از افراد سودجو در این شرایط حاضرند دست به هر کاری بزنند و تا هنرمندان کشورمان را زیر سوال ببرند. من نمی‌دانم این سطحی نگری کی قرار است درست شود و باعث تاسف است. همچنین درباره آرون جان که به آرشه گفتند «چوب ساز» باید بگویم که آرون جان خیلی عامیانه توضیح دادند، شاید هر کسی نداند آرشه چیست.»

شاید کل ماجرا سناریویی برای خبرسازی باشد

مهدی حسنی آهنگساز و تنظیم کننده موسیقی است. او در صفحه شخصی‌اش نسبت به این اتفاق واکنش نشان داد و با انتشار متنی، تلاش کرد توضیحاتی درباره این اتفاق بدهد.

مهدی حسنی اینگونه نوشته است: «من آقای خواننده رو نمی‌شناسم و تو این تیکه ویدیو هم نمی‌خونه و فقط حرف می‌زنه، اونم درباره شکستن یا پاره شدن چوب آن هنرمند! (خو... حالا اسم آرشه رو نمی‌دونی، ولی چوب همون شکستنیه دیگه، به والله که پاره شدنی نیست!)

این اجرا می‌تونه پلی‌بک نباشه (و حدسم هم اینه که نیست)، دلایلش مفصله، من‌جمله افتادن از ضرب و اندکی ناکوکی در لحظه پاره شدن موی آرشه.

ممکنه کل ماجرا تابع سناریویی خبرساز باشه که جزو لاینفک موسیقی سرگرم کننده است که اون دیگه بحث دیگری است.

کلا زهی‌های آرشه‌ای (ویلن، ویولا، چلو، کنترباس، کمانچه، قیچک و...) تکنیک‌های مفصلی برای نوازندگی دارن. انواع تکنیک‌های آرشه‌کِشی یا بدون آرشه، مثل مارتله، مارکاتو، دتاشه، ترمولو، جته، پیتزیکاتو، اسپیکاتو، کُل‌لِنیو و... دارند؛ که این آخری از قضا بدون موی آرشه و دقیقا با چوبِ آرشه اجرا میشه که خودش انواع مختلفی دارد که در این مقال نمی‌گنجه...

اون قطعه که اگه اشتباه نکنم قطعه‌ایه که با اجرای آقای بیژن مرتضوی مشهور شده و براساس ملودی سه‌گُدار (از ملودی‌های محلی ایران) تنظیم شده، چیز عجیب و غریبی نیست که یک نوازنده متوسط نتونه اجرا کنه. ضمن اینکه نوازنده‌های موسیقی سرکرم کننده اتفاقا خوب از پسِ این شیرین‌کاری‌های عامه پسند برمیان و اصلا کارشون همینه، اون بنده خدا هم بالاخره نوازنده موسیقی پاپه دیگه، قطعا بدیهیاتِ شغل‌شو بلده دیگه... پس فکر نکنید چیز عجیب و غریبی دیدید! شایدم کل این یه تیکه رو با همین سناریو از پیش ضبط و بعد رو استیج اجرا کرده باشن. نمی‌دونم... مطمئن نیستم.»

گویا این اتفاق واقعا رخ داده است

یکی از نوازندگان ویلن که سابقه‌ای طولانی در نوازندگی این ساز دارد و در کارنامه‌اش اجراهای بسیاری به صورت صحنه‌ای دیده می‌شود در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درباره ماجرای کنسرتِ آرون افشار توضیحاتی ارائه داد: «ویدیو را در کامپیوتر دیدم و شنیدم. فکر کنم این اتفاق افتاده است. لحظه‌ای که مویِ آرشه متلاشی می‌شود، صدایش در اجرا هست. چند بار این ویدیو را دیدم، هر بار بیشتر برایم واضح می‌شود که این اتفاق واقعی افتاده است.»

این خواننده و نوازنده را باید از دایره شنیداری حذف کرد

حمیدرضا آفریده هم از نوازندگان موسیقی ایرانی است که به این اتفاق واکنش نشان داده و گفته است: «این یک تکنیک است که ما با پشت آرشه روی ساز می‌زنیم. خواننده عزیز باید بداند که این وسیله آرشه نام دارد. این تکنیک در نوازندگی ما اجرا می‌شود، اما باید صداقت داشت و گفت که این اجرا لایو نبوده است. وقتی بخشی از آهنگ با مویِ آرشه اجرا شده و بخشی بدون مو اجرا شده، باید صدا تغییر کند.

بهتر است به جای فرافکنی بیاییم و واقعیت را بگوییم. بگوییم که دلیلِ اجرایِ پلی‌بک چیست. یکی از دلایلش عدم توانایی خواننده در اجرای زنده است. دلیل دیگر می‌تواند عدم توانایی نوازندگان در اجرای زنده باشد که البته بعید می‌دانم نوازندگان امکان اجرای زنده را نداشته باشند.

این کارها باعث جذب بالایی از فالوور برای خواننده و نوازنده میشه. یعنی همین اعتراض‌ها هم باعث میشه اون خواننده و نوازنده در بهترین شرایط تبلیغی قرار بگیرن و معروف‌تر بشن؛ مفت و مجانی. و از اونجایی که ما مردمه فراموش‌کاری هستیم، یادمون میره که این افراد اول از همه به شعورمون توهین کردن. مردم باید این خواننده یا نوازنده رو از دایره شنیداریشون حذف کنن.»

اتفاق‌های اینچنینی برای اولین بار نیست که در موسیقی پاپ کشورمان رخ می‌دهد و به طور حتم آخرین بار هم نخواهد بود. در سال‌های گذشته بارها و بارها اجراهایی را شاهد بوده‌ایم که خواننده و گروه پلی‌بک کرده‌اند. پلی‌بک یعنی عدم تواناییِ خواننده و گروه در اجرای زنده؛ آن هم اجرای زنده‌ای که این روزها رقم بلیت‌هایش به 500 هزار تومان هم می‌رسد!

در این گزارش تلاش کردیم که قضاوتی درباره اتفاقِ افتاده برای کنسرت آرون افشار نداشته باشیم. اما این ابهام درباره این اجرا همچنان پابرجاست که آیا آرون افشار پلی بک کرده است یا خیر؟ البته نکات مهم دیگری هم در این اتفاق بوده و هست که اثباتشان چندان کار دشواری نیست؛ مثلا سطح سواد موسیقی آرون افشار که البته قبلا هم با گام "تی‌میتور" مشخص شده بود.

به هر روی شاید زمان آن فرارسیده که دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای نظارت‌های کیفی هم گام‌هایی بردارد. نظارت‌هایی که روی پلی‌بک بودن یا نبودنِ هر اجرا مهر تایید بزند تا حق مخاطب پایمال نشود.