نیازسنجی هزار دستگاه لوکوموتیو / اولویت با تولید داخل یا واردات؟

اگرچه وزیر راه و شهرسازی از برنامه واردات هزار دستگاه لوکوموتیو خبر داده است، اما برخی کارشناسان نیاز به لوکوموتیو با ظرفیت موجود شبکه ریلی را بسیار کمتر از این میزان برآورد می کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی در حاشیه مراسم افتتاحیه نمایشگاه حمل و نقل ریلی در هفته گذشته، از طرح خرید هزار دستگاه لوکوموتیو از سوی شرکت راه آهن رونمایی کرد.

این در حالی است که پیش از این شرکت‌های داخلی سازنده لوکوموتیو اعلام کرده بودند که توانایی تولید هر میزان لوکوموتیو که نیاز شبکه ریلی کشور باشد را دارند.

از سوی دیگر برخی کارشناسان حمل و نقل ریلی معتقدند کشور اگرچه به نوسازی ناوگان ریلی خصوصاً توسعه بخش لوکوموتیو نیاز دارد، اما برآورد هزار دستگاه، تا حدود زیادی غیر واقع بینانه بوده و با ظرفیت زیرساخت‌های ریلی و نیز ناوگان باری و مسافری موجود (واگن‌ها) هم پوشانی ندارد.

776 لوکوموتیو فعال داریم

بر اساس آمار اعلامی، 776 دستگاه لوکوموتیو در گردش (فعال) تا پایان اسفند 1400 در کشور داریم که شامل 131 لوکوموتیو مانوری، 141 لوکوموتیو باری در تردد و 304 لوکوموتیو مسافری یا محلی می‌شود.

همچنین 521 دستگاه لوکوموتیو در سرویس (آماده به کار) داریم که شامل 127 لوکوموتیو مانوری، 270 لوکوموتیو باری و 124 دستگاه لوکوموتیو محلی یا مسافری است.

کمترین میزان لوکوموتیو فعال در کشور به بهمن 1399 با 595 دستگاه و بیشترین میزان لوکوموتیو فعال به اسفند 1400 با 776 دستگاه اختصاص دارد.

یک لوکوموتیوساز: هزینه تولید لوکوموتیو در داخل 20 تا 25 درصد کمتر از واردات نمونه مشابه خارجی است

قاسم عبداللهی عضو انجمن شرکت‌های حمل و نقل ریلی در خصوص تولید لوکوموتیو یا واردات آن به خبرنگار مهر اظهار داشت: به نظر می‌رسد عدد هزار دستگاه لوکوموتیو، می‌تواند صنعت ریلی را تکان دهد و عدد بسیار بزرگی است.

وی با بیان اینکه لوکوموتیوهای در اختیار بخش خصوصی که مالکیت آن را دارند، 40 درصد بار ریلی کشور را در سال 1400 حمل کرده اند، اظهار کرد: ایران علاوه بر اینکه در صنعت تولید لوکوموتیو فعال است، در صنعت تعمیر و نگهداری نیز فعالیت گسترده‌ای دارد. به عنوان مثال سایت تخصصی تعمیر و نگهداری لوکوموتیو را بخش خصوصی در استان اصفهان راه اندازی کرده که می‌تواند همه لوکوموتیوهای GE را تعمیر و نگهداری کند.

وی ادامه داد: بعد از تحریم‌ها، امکان واردات لوکوموتیو را نداشتیم؛ ولی دو شرکت البرز نیرو و مپنا به عنوان تنها تولیدکنندگان لوکوموتیو در کشور، توانسته اند فناوری تولید آن را بومی سازی کنند؛ به خصوص در زمینه تولید استراکچر و شاسی لوکوموتیو مشکلی نداریم. به طور کلی 50 تا 60 درصد صنعت تولید لوکوموتیو در کشور بومی سازی شده است.

150 دستگاه لوکوموتیو باری زمین گیر داریم که می‌توانیم تعمیر و وارد شبکه کنیم

این فعال صنعت حمل و نقل ریلی با اشاره به تولید 6 دستگاه لوکوموتیو کاملاً ایرانی پارس 33 در داخل کشور که قدرت آن مشابه نمونه‌های خارجی است گفت: شرکت راه آهن 150 دستگاه لوکوموتیو زمین گیر دارد که می‌تواند با نوسازی آنها، این تعداد لوکوموتیو را وارد چرخه شبکه ریلی کشور کند.

به گفته عبداللهی، هزینه تمام شده تولید لوکوموتیو در داخل، 20 تا 25 درصد کمتر از نمونه مشابه خارجی است.

کارشناس صنعت حمل و نقل ریلی: باید 150 دستگاه لوکوموتیو باری زمین گیر وارد شبکه شود

محمد جواد شاهجویی کارشناس صنعت ریلی نیز در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در بحث لوکوموتیو ما یک خواسته داریم و آن هم اینکه شرکت راه آهن باید تأمین سرمایه کرده و برای تعمیر و نگهداری 150 دستگاه لوکوموتیو زمین گیر اقدام کند. این کار می‌تواند با خصوصی سازی این 150 دستگاه لوکوموتیو باری تأمین مالی شود.

وی افزود: در گام دوم باید ظرفیت شنماسی واقعی از لوکوموتیو سازان داخلی انجام شود و بفهمیم در صورت عقد قرارداد با آنها، چه میزان توان تولید لوکوموتیو در داخل را دارند و حتی الامکان راه آهن باید پیش خرید کرده و قرارداد بلند مدت با آنها امضا کند؛ سپس از لوکوموتیوسازان داخلی بخواهد مطابق با مشخصاتی که خودش نیاز دارد، به آنها سفارش تولید بدهد.

واردات لوکوموتیو نیاز داریم اما نه هزار دستگاه

کارشناس صنعت حمل و نقل ریلی با تأکید بر اینکه باید تکنولوژی تولید لوکوموتیوسازان داخلی ارتقا یابد تصریح کرد: در گام سوم، افزون بر فعال شدن ظرفیت تولید داخل، شرکت راه آهن باید همزمان با تولید داخل، برای کوتاه مدت حداکثر 50 دستگاه لوکوموتیو را از دالیان چین وارد کند.