هشدار تلخ؛ بازار رسمی کار در حال فروپاشی است
حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار، هشدار داد که بازار کار رسمی ایران در حال فروپاشی است و وزارت کار دولت چهاردهم تحت مدیریت احمد میدری هیچ برنامه مشخصی برای جبران عقب‌ماندگی‌های اشتغال ارائه نکرده است. کاهش مشارکت اقتصادی، به‌ویژه در میان زنان، و خروج نیروی کار به دلیل تورم بالا و ناامیدی، اقتصاد کشور را به سمت بحران اجتماعی و اقتصادی سوق داده است.
- فهرست محتوا
- تحریم، ریسک اقتصادی و پیش‌بینی‌ناپذیری؛ قاتلان بازار کار
- بازار غیررسمی غالب شد؛ کیفیت تولید در خطر
- کاهش نرخ بیکاری؛ آمار فریبنده بدون پشتوانه
- جوانان، فارغ‌التحصیلان و زنان؛ قربانیان بی‌توجهی دولت
- تورم بالا، دستمزد پایین؛ نیروی کار در حال خروج
- بازار کار رسمی در آستانه فروپاشی؛ دولت بی‌برنامه است
حمید حاج‌اسماعیلی انتقاد کرد که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هیچ ارزیابی دقیقی از وضعیت بازار کار ارائه نداده است. وی گفت: «نخستین انتظار از وزارت کار، شناخت دقیق نقاط ضعف و قوت بازار کار است. بدون این ارزیابی، هر ادعایی در این حوزه تبلیغاتی و غیرکارشناسی است.» او افزود که وزارت کار تاکنون گزارش مستقیمی ارائه نکرده و بررسی‌ها عمدتاً توسط نهادهای غیرمسئول انجام شده است.
تحریم، ریسک اقتصادی و پیش‌بینی‌ناپذیری؛ قاتلان بازار کار
حاج‌اسماعیلی سه عامل اصلی مشکلات بازار کار را تحریم‌ها، افزایش ریسک اقتصادی و پیش‌بینی‌ناپذیر بودن آینده اقتصاد دانست. وی تأکید کرد: «وزارت کار باید برای هر یک از این چالش‌ها برنامه مشخصی داشته باشد، چه از طریق همکاری با سایر نهادها و چه به‌صورت مستقل، اما چنین برنامه‌ای دیده نمی‌شود.»
بازار غیررسمی غالب شد؛ کیفیت تولید در خطر
این کارشناس هشدار داد که سهم بازار کار غیررسمی به‌سرعت در حال افزایش است و جایگزین بازار رسمی شده است. وی گفت: «این روند کیفیت تولیدات و خدمات را کاهش داده، رعایت استانداردها و حقوق مصرف‌کنندگان را دشوار کرده و بی‌نظمی در بازار کار ایجاد کرده است. دولت دیگر نمی‌تواند روند طبیعی بازار کار را رصد یا حمایت کند، که نشان‌دهنده ضعف عملکرد وزارت کار است.»
کاهش نرخ بیکاری؛ آمار فریبنده بدون پشتوانه
حاج‌اسماعیلی اظهار کرد: «کاهش نرخ بیکاری در سال‌های اخیر فاقد پشتوانه طرح‌های مشخص است. تحریم‌ها، بحران کرونا و جنگ‌های جهانی بازار کار، به‌ویژه بخش خدمات، را به شدت تضعیف کرده‌اند. در دولت چهاردهم نیز این مشکلات تشدید شده و به رشد تورم، مشکلات اجتماعی، ناامیدی نیروی کار و افزایش مهاجرت منجر شده است.»
جوانان، فارغ‌التحصیلان و زنان؛ قربانیان بی‌توجهی دولت
وی افزود: «فرصت‌های شغلی برای جوانان، فارغ‌التحصیلان و زنان نه‌تنها افزایش نیافته، بلکه کاهش یافته است. مشاغل نوین مبتنی بر فناوری اطلاعات، پلتفرم‌های اینترنتی و اقتصاد دیجیتال می‌توانستند امیدی برای بازار کار ایجاد کنند، اما هیچ اقدام مؤثری انجام نشده است. حتی طرح‌های مشاغل خانگی و اشتغال زنان نیز بدون برنامه مشخص رها شده‌اند.»
تورم بالا، دستمزد پایین؛ نیروی کار در حال خروج
این کارشناس توضیح داد: «در شرایط تورم بالا و دستمزد پایین، نیروی کار انگیزه خود را از دست داده و از بازار کار خارج می‌شود. ساماندهی اتباع خارجی نیز هیچ تغییری در ساختار بازار کار ایجاد نکرده و نشانه‌ای از بهبود دیده نمی‌شود. شورای‌عالی اشتغال نیز هیچ ورود جدی به این مسائل نداشته است.»
بازار کار رسمی در آستانه فروپاشی؛ دولت بی‌برنامه است
حاج‌اسماعیلی در پایان هشدار داد: «بخش رسمی بازار کار به‌شدت تضعیف شده و فعالان اقتصادی در صنعت، خدمات و کشاورزی با مشکلات اساسی مواجه‌اند. طرح‌های توسعه اشتغال کند پیش می‌روند و هیچ نشانه‌ای از اراده جدی دولت برای جبران عقب‌ماندگی‌های حوزه اشتغال دیده نمی‌شود. دولت باید با ارزیابی‌های کارشناسی و برنامه‌های جدید، بازار کار رسمی و مشاغل پایدار را احیا کند.»