هماوردی در «جنگ روایت‌ها» با رسانه «حرفه‌ای»
تهران - ایرنا - سومین دیدار رئیس‌جمهوری با رسانه‌ها یکشنبه‌شب (21 فروردین) رقم خورد؛ هم‌زمان با نخستین هفته‌های قرن جدید و دهه اول ماه مبارک رمضان. سخنان آیت‌الله رئیسی در بخش سیاست رسانه‌ای - تعاملی دولت، ما را به چند نکته معطوف می‌کند.
در این دیدار که در تقارن با ماه میهمانی خدا، به ضیافت افطاری انجامید، صحنه‌هایی از همفکری و همراهی سلایق مختلف سیاسی نیز آفرید و مدیران رسانه‌های اصلی کشور به عنوان نماینده جناح‌های متکثر درون نظام، دور یک میز نشستند و در فضایی آرام و منطقی از دغدغه‌های خود با آیت‌الله رئیسی گفتند و شنیدند. شاید نماد همزیستی مرافقت‌آمیز این نشست را بتوان در قاب ماندگار یک تصویر جست‌وجو کرد؛ آنجا که مدیرمسئول کیهان در سمت «راست» رئیس‌جمهوری جانمایی شده بود و مدیرمسئول اطلاعات در سمت «چپ».
در آغاز این دیدار 15 تن از مدیران رسانه‌ای کشور دغدغه‌های خود و افکار عمومی را طرح کردند؛ از جمله «لزوم توجه به بازسازی امید، اعتماد عمومی و ارتقای سرمایه اجتماعی» تا «اطلاع‌رسانی شفاف و گفت‌وگو با مردم»، «تقویت ارتباط دولت با نخبگان»، «تدوین نظام مسائل کشور در عرصه‌های مختلف با کمک مجامع علمی و دانشگاهی» و «تسری تغییرات رخ داده در مدل حکمرانی در راس دولت به سطوح پایین‌تر».
مرجع اطلاع‌رسانی درباره مذاکرات وین رئیس‌جمهوری نیز نکاتی را مطرح کرد که در دو بخش کلی مسائل جاری کشور و سیاست رسانه‌ای - تعاملی دولت قابل تفکیک است. آیت‌الله رئیسی یکبار دیگر رویکرد عدالت‌گستر دولت و مرزهای سیاست خارجی را روشن کرد که متکی به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب است؛ و البته در پاسخ به دغدغه اهالی رسانه درباره روند اطلاع‌رسانی مذاکرات وین، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را «مرجع» اخبار این حوزه خواند: «دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از سوی دولت به عنوان مرجع اطلاع‌رسانی و ارتباط با اصحاب رسانه و نخبگان در حوزه مذاکرات هسته‌ای تعیین شده و اصحاب رسانه به طور مستمر در جلسات و نشست‌هایی با مسئولان مربوطه در دبیرخانه، در جریان روند پیشرفت مذاکرات قرار می‌گیرند».
بخش دوم سخنان رئیسی چند نکته برجسته درباره شیوه گردش اخبار و تعامل دوسویه دولت - رسانه داشت که می‌توان آن را راهبرد «رسانه‌ای و تعاملی» دولت سیزدهم برشمرد: می‌توان انتظار داشت در ماه‌های پیش رو، دولتمردان جدید همین سبک و سیاق را دنبال کنند و گاهی جلسه‌های مفید و راهگشا با سلیقه‌های متنوع سیاسی - اجتماعی اعم از موافقان و مخالفان قانونی دولت برگزار کنند و مطمئن باشند خروجی این نشست‌ها، برای راهگشایی مشکلات کشور، خالی از فایده نخواهد بود.الف - اطلاع‌رسانی مسئولانه و امیدآفرین رئیس‌جمهوری یکی از بخش‌های مهم جهاد تبیین را اطلاع‌رسانی امیدآفرین خواند و ضمن «تبیین» نقش رسانه‌ها در این کارزار، ابتدا به «مسئولیت» خود و همکارانش اشاره کرد: «از بنده به عنوان رئیس‌جمهور تا یکایک مدیران و کارکنان دولت و اصحاب رسانه، همه مسئولیت داریم با اطلاع‌رسانی مسئولانه به بازسازی امید و اعتماد مردم، ارتقای سرمایه اجتماعی، مشارکت عمومی و نشاط اجتماعی کمک کنیم». «مسئولیت» ی که از سوی دومین مقام بلندپایه کشور عنوان می‌شود، طبیعتا خطابی هم به دیگر رده‌ها و مدیران دولتی و غیردولتی دارد و وظیفه تعامل دوسویه آنان با خبرنگاران را گوشزد می‌کند.
ب - همنشینی با نخبگان و مخالفان دولت جلسه‌ای را که یک سوی آن مدیران رسانه‌های «اعتماد»، «جماران» و «سازندگی» نشسته‌اند و سمت دیگر «کیهان» و «جهان‌نیوز» و «فارس»، مصداق عملی این سخنان رئیس‌جمهوری است: «اینگونه نشست‌ها را برای دولت بسیار مفید و مغتنم می‌دانم؛ مؤکداً به همه همکاران خود توصیه کردم که نشست‌های مستمر و منظم با نخبگان و حتی مخالفان دولت داشته باشند و از ایده‌ها و نظرات آنان استفاده کنند».
پس می‌توان انتظار داشت در ماه‌های پیش رو، دولتمردان جدید همین سبک و سیاق را دنبال کنند و گاهی جلسه‌های مفید و راهگشا با سلیقه‌های متنوع سیاسی - اجتماعی اعم از موافقان و مخالفان قانونی دولت برگزار کنند و مطمئن باشند خروجی این نشست‌ها، برای راهگشایی مشکلات کشور، خالی از فایده نخواهد بود.
ج - رسانه‌های منتقد، صادق و منصف آیت‌الله رئیسی بعد از تشریح سویه نخست تعامل «دولت - رسانه»، به مسئولیت رسانه‌ها پرداخت و از آنان خواست با اطلاع‌رسانی صادقانه و منصفانه، پل ارتباطی میان دولت و مردم باشند، زیرا مردم «مهمترین و اصلی‌ترین مؤلفه قدرت جمهوری اسلامی هستند و بسیار مهم است که امید و اعتماد آنان حفظ شده و ارتقا یابد».
فراز دیگر سخنان رئیس دولت، نفی هرگونه تناقض میان اعتمادآفرینی و انتقاد بود؛ او ضمن اشاره به «نقش قابل توجه» رسانه‌ها در افزایش و اعتماد عمومی و ارتقای سرمایه اجتماعی»، این راهم گفت که: «البته به معنی آن نیست که رسانه‌ها نباید دولت را نقد کنند، چرا که انتقاد آنان و انتقال دیدگاه‌ها، نظرات و انتقادات مردم به دولت، می‌تواند کمک بزرگی برای حل مشکلات کشور باشد».
جنگ روایت‌ها و رسانه‌های حرفه‌ای بخش سوم گفته‌های آیت‌الله رئیسی، ناظر به موضوعی فراتر از دولت و روزمرگی‌ها، و در تراز یکی از مهمترین چالش‌های کشور بود؛ جنگ نرم و خاکریز رسانه‌ای ما. برای امکان‌مندی هماوردی در جنگ روایت‌ها، سخت محتاج رسانه‌های حرفه‌ای و کارآمدی هستیم که بتوانند در بزنگاه‌ها، نبض افکار عمومی را به دست گیرند. در تعبیر رئیس شورای عالی امنیت ملی، زمانه تقابل داخلی و خارجی در صحنه جنگ نرم، با عنوان دوران «جنگ روایت‌ها» توصیف شد، که برای پیروزی نیازمند ابزارهایی کارآمد است. سپس برای تشریح نقش موثری که رسانه‌ها «در روایت دقیق، صریح، سریع و امیدآفرین» از رویدادهای مختلف دارند، سه شاخص «رسانه حرفه‌ای»، «رسانه منصف» و «رسانه متعهد» را معرفی کرد. شاخص‌هایی که بدون آنها «امکان هماوردی با دشمنان در عرصه جنگ روایت‌ها وجود ندارد».
حتی اگر درباره میزان انصاف و تعهد رسانه‌های کشور و بهره‌مندی از نیروی انسانی متصف به این اوصاف، کمی تساهل به خرج دهیم و خوشبین باشیم، به طور قطع درباره شاخص حرفه‌ای عملکردن آنها، دچار مشکل هستیم. شاهد این وضعیت، عقب‌ماندگی و انفعالی است که در عرصه جنگ رسانه‌ای مشاهده می‌کنیم و سالهاست از سوی دغدغه‌مندان و دلسوزان گوشزد می‌شود.
جمع‌بندی مهم دیدار رمضانی آیت‌الله رئیسی با اهالی رسانه، اشاره او به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی به این حقیقت است که برای امکان‌مندی هماوردی در جنگ روایت‌ها، سخت محتاج رسانه‌های حرفه‌ای و کارآمدی هستیم که بتوانند در بزنگاه‌ها، نبض افکار عمومی را به دست گیرند زیرا به تعبیر او «دشمن به دنبال یأس‌آفرینی و ناامید کردن مردم است و شما اصحاب رسانه با راهبرد اطلاع‌رسانی امیدآفرین نقش موثری در خنثی کردن توطئه‌های دشمن و کسب پیروزی در نبرد روایت‌ها دارید».