واردات با اعطای معافیت؛ ضربات مهلکی بر بدنه تولید داخل وارد کرد / لزوم پیگیری ماده 3 قانون جهش تولید دانش بنیان برای نظام تعرفه‌ای هوشمند واردات
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس معتقد است: باید کنترل جدی در حوزه‌ی واردات در کشور داشته باشیم تا حمایت از تولید داخلی را در دستور کار قرار دهیم. مشکل اولیه این واردات، مسئله اعطای معافیت به واردات ماشین آلات بود که در نهایت به واردات بی رویه منجر شد که ضربات مهلکی را بر بدنه‌ی تولید داخلی وارد کرد.
به نظر می‌رسد، تنها راه برون رفت از شرایط فعلی در حوزه‌ی تولید ماشین آلات که تا حد زیادی به حالت مونتاژی است و به تکنولوژی خارجی وابسته هستیم، استفاده از ظرفیت‌های دانش بنیانی در کشور است. به گزارش تابناک اقتصادی؛ شواهد نشان می‌دهد زیرساخت‌های لازم برای این امر به لحاظ علمی و دانشگاهی در کشورمان فراهم است. طبق آمار‌ها ما جزو کشور‌هایی هستیم که بیشترین میزان فارغ التحصیل در رشته‌های مهندسی را دارند. به نظر می‌رسد، تا کنون نتوانسته ایم از این ظرفیت به خوبی بهره برداری کنیم. اما الان با توجه به رقابت شدیدی که در بین کشور‌ها در حوزه‌ی تکنولوژی وجود دارد، وقت آن فرارسیده است که از این ظرفیت‌ها بهره برداری لازم را داشته باشیم. طبق آمار‌های موجود بالغ بر 6 هزار واحد صنعتی در زمینه‌ی تولید ماشین آلات در کشور فعال هستند که حدود 1200 مورد از آن‌ها در دسته‌ی شرکت‌های دانش بنیان قرار می‌گیرند. بهره برداری از این ظرفیت داخلی در راستای تولید ماشین آلات در کشور باید مدنظر باشد. به گفته‌ی کارشناسان، هر چقدر از واردات ماشین آلات فاصله بگیریم و آن‌ها را در داخل کشور تولید کنیم، از ظرفیت تحریم پذیری خود کاسته ایم.
نظرات بهروز محبی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه‌ی مجلس را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید. محبی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین تصریح کرد: تمامی مجموعه‌های صنعتی و اقتصادی کشور به علاوه‌ی تمامی اندیشکده‌ها به این نتیجه رسیده اند که اگر می‌خواهیم مولفه‌های قدرت را در جمهوری اسلامی افزایش دهیم، یکی از شاخصه‌های مهم آن اتکای به خود به ویژه در مسائل زیربنایی و بنیادی است. هر چقدر ما توانمندی تولید در داخل را افزایش دهیم، از میزان وابستگی خود به دیگر کشور‌ها کم می‌کنیم و این به نفع کشور است. وی ادامه داد: ما فرصت‌های خوبی برای افزایش اقتدار خود در زمینه‌ی صنعت در اختیار داریم. جوانان توانمند، پژوهشگر، تحصیل کرده و دارای مهارت سرمایه‌هایی هستند که باید از آن‌ها نهایت بهره را ببریم. این‌ها نعمت‌هایی هستند که ما از آن‌ها برخورداریم و با استفاده از آن‌ها می‌توانیم هر تغییر و تحولی را برای کشور رقم بزنیم. جوانان کشورمان در گذشته نیز در بسیاری از زمینه‌ها پیشرفت داشته اند و مرز‌های دانش را پشت سر گذاشته اند. این توانمندی منحصر به فرد قطعاً باید مورد توجه قرار بگیرد. اگر می‌خواهیم توسعه‌ی صنعتی در کشور اتفاق بیفتد، باید به سمت خودکفایی در تولید ماشین آلات حرکت کنیم و از فرصت‌های موجود بهره ببریم. این نماینده‌ی مجلس خاطرنشان کرد: تمامی قوانین در کشور ما مبتنی بر موضوع افزایش خودکفایی و کاهش وابستگی به کشور‌های دیگر است. ممکن است تولید یک کالا در داخل کشور نسبت به تهیه‌ی مدل خارجی اش هزینه‌ی بیشتری داشته باشد، اما قانون به شدت از تولید داخلی حمایت می‌کند. هدف این است که در نهایت از توانمندی‌های داخلی که توان جذب تکنولوژی و ایجاد تکنولوژی‌های جدید را دارد، استفاده کنیم. وی در ادامه خاطرنشان کرد: افزایش حقوق ورودی کالا‌های وارداتی می‌تواند روشی برای مقابله با واردات بی رویه باشد. دولت و مجلس باید به این ظرفیت توجه داشته باشند و از تعرفه‌ها به عنوان اهرمی در راستای تقویت تولید داخلی بهره ببرند. اساساً اگر کالایی در داخل کشور امکان تولیدش وجود دارد، باید وارداتش ممنوع شود. ما باید کنترل جدی در حوزه‌ی واردات در کشور داشته باشیم تا حمایت از تولید داخلی را در دستور کار قرار دهیم. مشکل اولیه این واردات، مسئله اعطای معافیت به واردات ماشین آلات بود که در نهایت به واردات بی رویه منجر شد که ضربات مهلکی را بر بدنه‌ی تولید داخلی وارد کرد و در همین رابطه نیز در قانون جهش تولید دانش بنیان بر حذف معافیت و جایگزینی نظام تعرفه‌ای هوشمند تاکید شده است. محبی در ادامه گفت: الان فضای شفافیت خوبی در کشور به وجود آمده است و رانت‌ها در حال محدود شدن هستند. در این شرایط مجلس آمادگی دارد تا به حمایت از تولیدات داخلی از جمله در زمینه‌ی ماشین آلات بپردازد. اخیراً در مجلس پیشنهادی مطرح شد مبنی بر اینکه تعرفه‌ی واردات شیر خشک و برخی تجهیزات پزشکی کم شود. نمایندگان مردم به این نتیجه رسیدند که قرار دادن تجهیزات پزشکی در کنار شیرخشک به این دلیل است که واردکنندگان بتوانند موافقت مجلس را با کلیت این طرح بگیرند. نمایندگان با هوشیاری متوجه این موضوع شدند.
وی افزود: ما با کاهش و یا از میان برداشتن تعرفه‌ی واردات شیرخشک مشکلی نداریم. اما با کاهش تعرفه‌ی تجهیزات پزشکی باید محتاطانه‌تر برخورد کرد. دولت سیزدهم در مورد کنترل واردات مراقبت لازم را دارد و مجلس نیز در این زمینه آمادگی لازم را برای همکاری دارد. معمولاً یکی از مشکلاتی که دولت‌ها دارند، مربوط به نظام گمرکی است. اگر موضوع واردات و صادرات با شفافیت پیگیری شود، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. وی در خصوص لزوم حمایت از شرکت‌های دانش بنیان تصریح کرد: متاسفانه یکی از مشکلات در کشور ما این است که قوانین خوبی داریم، اما در مرحله‌ی اجرا به مشکل می‌خورند. ما در زمینه‌ی حمایت از شرکت‌های دانش بنیان نیز قوانین خوبی تصویب کرده ایم، اما آن‌ها در عمل به درستی اجرا نمی‌شوند و مشکلاتی را برای شرکت‌های دانش بنیان به وجود آورده اند. سه شنبه‌های نظارتی در مجلس در راستای نظارت بیشتر بر اجرای صحیح قوانین در نظر گرفته شده است. شرکت‌های دانش بنیانی که در عمل با مشکل مواجه هستند می‌توانند در کمیسیون‌های مربوطه مشکلاتشان را مطرح کنند تا پیگیری شود. باید کمیسیون‌ها از دولتی‌ها بخواهند که دلیل مانع تراشی برای شرکت‌های دانش بنیان را توضیح دهند.