سه‌شنبه 15 مهر 1404

واریز مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی؛ دولت هنوز آماده نیست!

وب‌گاه گسترش مشاهده در مرجع
واریز مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی؛ دولت هنوز آماده نیست!

در حالی که فشارهای اقتصادی بر دوش خانوارهای ایرانی سنگینی می‌کند، طرح کالابرگ الکترونیکی که قرار بود سپری برای حفظ معیشت اقشار کم‌درآمد باشد، در آستانه مرحله پنجم با چالش تأمین اعتبار مواجه شده است. با وجود تأکیدات مکرر مجلس بر تداوم این طرح، هنوز زمان دقیق اجرای مرحله جدید مشخص نیست و میلیون‌ها خانوار چشم‌انتظار تصمیم دولت هستند.

چند هفته از پایان مرحله چهارم طرح یارانه معیشتی کالابرگ الکترونیکی می‌گذرد و هنوز خبری از آغاز مرحله جدید نیست. این طرح که از اواخر سال گذشته با هدف حمایت از معیشت خانوارها کلید خورد، تاکنون در چهار مرحله اجرا شده و حالا بسیاری از خانواده‌ها منتظر شارژ دوباره اعتبار 350 و 500 هزار تومانی هستند.

شروع پرچالش کالابرگ؛ از استقراض تا اجرا

طرح کالابرگ الکترونیکی از اواخر سال گذشته با استقراض یک میلیارد دلاری از صندوق توسعه ملی آغاز شد. دو مرحله نخست با پرداخت اعتبارات 350 و 500 هزار تومانی به مشمولان اجرا شد، اما ادامه مسیر با موانعی همراه بود. پس از هفته‌ها اختلاف میان وزارت رفاه و سایر نهادهای دولتی، مرحله سوم سرانجام در تیرماه برای سه دهک اول فعال شد و به‌تدریج در 30 تیر و 6 مرداد، سایر دهک‌ها نیز به این طرح پیوستند. مرحله چهارم نیز در روزهای پایانی شهریورماه شارژ شد، اما عدم اعلام زمان‌بندی برای مرحله پنجم، ابهامات را افزایش داده است.

تأکید مجلس بر ادامه طرح؛ عدالت‌محوری یا شعار؟

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، به‌تازگی بار دیگر بر لزوم اجرای فوری طرح کالابرگ تأکید کرده است. او با اشاره به تلاطم‌های اقتصادی و فشار معیشتی بر مردم، اجرای این طرح را گامی در جهت تحقق عدالت‌محوری و پاسخ به مطالبات رهبر انقلاب دانسته و اظهار داشته: «کالابرگ با تثبیت قیمت کالاهای اساسی و جبران مابه‌التفاوت از سوی دولت، می‌تواند قدرت خرید خانوارها را در برابر تورم حفظ کرده و از هدررفت منابع ارزی جلوگیری کند.» با این حال، به نظر می‌رسد بزرگ‌ترین مانع پیش روی دولت، تأمین منابع مالی لازم برای ادامه این طرح است.

چالش بزرگ دولت؛ کسری بودجه و استقراض دوباره؟

بر اساس قانون بودجه، دولت مکلف است با حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی، منابع لازم برای تأمین کالابرگ سه دهک پایین را فراهم کند. با این حال، روند شناسایی و حذف یارانه‌بگیران پردرآمد به کندی پیش می‌رود. تاکنون حدود 6 میلیون نفر از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند، اما همچنان بیش از 10 میلیون نفر از دهک‌های بالا یارانه دریافت می‌کنند. حتی در صورت تکمیل این حذف‌ها، منابع آزادشده برای پوشش کالابرگ دهک‌های یک تا هفت کافی نیست. این موضوع، احتمال استقراض دوباره از صندوق توسعه ملی را مطرح کرده؛ اقدامی که با فلسفه اصلی این صندوق، یعنی حمایت از توسعه زیرساخت‌ها، در تضاد است.

آینده کالابرگ؛ وعده‌ها در برابر واقعیت

با وجود تأکیدات مجلس و نیاز مبرم خانوارها به حمایت معیشتی، هنوز مشخص نیست که مرحله پنجم کالابرگ چه زمانی اجرا خواهد شد. آیا دولت می‌تواند با غلبه بر چالش‌های مالی، اعتبار 350 و 500 هزار تومانی را بار دیگر به کارت سرپرستان خانوار واریز کند؟ پاسخ به این پرسش، در گروی تصمیمات آتی دولت و توانایی آن در مدیریت منابع مالی است.

واریز مرحله پنجم کالابرگ الکترونیکی؛ دولت هنوز آماده نیست! 2