وضعیت فاجعه‌بار فرزندآوری / نرخ رشد جمعیت ایران به‌زودی «صفر»!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سفیرافلاک، جمعیت یکی از مهمترین مولفه های قدرت هر کشور است، نیروهای تازه نفس نقش مهمی در اقتصاد و سایر بخش ها دارند و این مهم بر هیچ کسی پوشیده نیست اما طی سال های اخیر رشد جمعیت نه تنها در کشور افزایش نداشته بلکه روند کاهشی پیدا کرده و زنگ خطر کاهش جمعیت را از مدتها پیش نواخته است.

در دهه 50 و 60 خانواده های ایرانی معمولا دارای چهار تا شش فرزند و گاهی هم بیشتر از این بودند، هیاهو و لذت زندگی را می شد در چهره آنها مشاهده کرد اگرچه امکانات در آن برهه از زمان مانند امروز کافی نبود اما کمبود امکانات مانعی برای کاهش تعداد فرزندان هم نمی شد.

طی همان سالها خبری از سخت گیری برای ازدواج، طلاق هایی با نام های مختلف، تجرد گرایی و تک فرزندی نبود و همه خانواده ها ساده و بی آلایش زندگی هایی به رنگ امید داشتند اما در دهه 70 رفته رفته تلاش عده ای برای تحمیل سبک زندگی غربی از جمله کاهش جمعیت نمایان شد.

دشمنان با تحمیل و تبلیغ سبک زندگی غربی از جمله کاهش جمعیت تلاش کردند تا بر مهمترین مولفه قدرت دست گذاشته و از این راه بتوانند به اهداف خود برسند و متاسفانه عده ای در داخل کشور همنوا با همین سیاست های غلط غربی، تبلیغات گسترده ای را برای کاهش فرزند آوری آغاز کردند.

تبلیغات کاهش فرزند آوری آنچنان گسترده شده بود که بر در و دیوار شهر دیده می شد و مهمترین پیام این تبلیغات این بود که زندگی بهتر در گرو فرزند کمتر است و این تبلیغات بدون کار کارشناسی در میان خانواده ها رواج یافت.

این روزها تجردگرایی افزایش یافته، بالا رفتن سن ازدواج و تاخیر در فرزند آوری بین زوج های جوان سبب شده تا مشکل کاهش جمعیت و نرخ باروری به یکی از مهمترین چالش های اصلی در کشور تبدیل شود، روند نزولی باروری و رواج تک فرزندی متاسفانه امروز بسیار زیاد در بین خانواده ها رسوخ کرده که نیاز به اقدامات گسترده ای برای رفع این بحران دارد.

اگرچه بسیاری از زوجین عدم تمایل به فرزند آوری را مشکلات اقتصادی عنوان می کنند اما کم نیستند خانواده هایی مرفه که تک فرزندی را بر داشتن چند فرزند ترجیح می دهند و این دقیقا همان سبک زندگی غربی است که در این میان برخی از خانواده ها نفوذ کرده و با تقلید کورکورانه از این سبک زندگی، بدون توجه به عاقبت کاهش جمعیت، فرزند آوری را ضروری نمی دانند.

این در حالیست که چند سال است زنگ خطر بحران کاهش جمیعت و کاهش نرخ موالید نواخته شده اما با شیوع کرونا ترس بانوان از این بیماری سبب شده تا بارداری و تولد فرزند را به بعد از آرام شدن شرایط کرونا موکول نمایند و این خود مزید بر علت شده تا نرخ باوری نیز باز هم کمتر شود.

نرخ رشد جمعیت به کمتر از یک درصد کاهش یافت

علی اکبر محزون مدیرکل دفتر جمعیت مرکز آمار ایران اردیبهشت امسال اعلام کرد که هم اکنون جمعیت کشور 84 میلیون و 516 هزار نفر است که نرخ رشد جمعیت در سال گذشته به کمتر از یک درصد کاهش یافته است.

وی افزود: در بین همه استان های کشور فقط هشت استان دارای نرخ باروری بالاتری از سطح جانشینی بوده و مابقی نرخ باروری پایین تری دارند.

مدیرکل دفتر جمعیت مرکز آمار ایران با اشاره به میزان موالید طی سال های اخیر در کشور گفت: در سال 98 میزان موالید با 170 هزار کاهش تولد به یک میلیون و 197 هزار نفر رسیده و در سال 99 نیز حدود یک میلیون و 100 هزار نوزاد متولد شده است.

محزون با بیان این که تاخیر در فرزند آوری از دیگر عوامل کاهش موالید است، تصریح کرد: 45 درصد ولادت‌ها مربوط به خانم‌ها بالای 30 سال است، همچنین حدود 9 میلیون و 800 هزار نفر جوان در سن ازدواج هستند که بالا رفتن میانگین سن ازدواج از طرفی باعث شده است سن باروری افزایش پیدا کند.

ضرورت فرهنگ سازی در افزایش فرزند آوری

اما با مروری به مقوله جمعیت به خوبی مشخص می شود که فقط مسئله اقتصاد در کاهش نرخ باروری موثر نیست بلکه عوامل دیگری از جمله مسائل فرهنگی هم دخیل هستند و ترویج و گسترش فرزند آوری به عنوان یکی از مسائل مهم کشور باید در اولویت قرار گیرد.

از سوی دیگر هزینه های بالای درمان ناباروری سبب شده تا خود نیز در نرخ کاهش باروری موثر باشد به طوری که بسیاری از هزینه ها و درمان های زوج های نابارور تحت پوشش بیمه نبوده و زوج های زیادی هستند که توانایی مالی کافی برای تامین این هزینه ها را ندارند در حالی که با اقدامات لازم برای کمک به این زوجین می توان گامی اساسی برای افزایش نرخ جمیعت داشت.

نقش تغییر سبک زندگی بر کاهش جمعیت

اعظم همتی جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک اظهار داشت: با نگاهی کلی می توان گفت که تغییر سبک زندگی سبب کاهش اعضای خانواده شده است به طوری که در گذشته در هر خانواده تعدادی فرزند در کنار هم پرورش می یافتند و زندگی ها بر محوریت جمع گرایی بود اما به مرور زمان فرد گرایی که نشات گرفته از تغییر سبک زندگی است، ترویج یافت.

وی با اشاره به رواج تک فرزندی گفت: مهارت های اجتماعی فرزندانی که در خانواده چند فرزندی بزرگ می شوند به مراتب بیشتر از تک فرزندان است و این افراد در مهارت گفتاری، اجتماعی حتی مهارت شغلی آینده بسیار موفق تر هستند.

جامعه شناس تصریح کرد: مشکلات رفتاری در فرزندان خانواده پرجمعیت بسیار کمتر است اما تک فرزندان خانواده ها اغلب با افسردگی و مشکلات رفتاری مواجه هستند البته از دیگر مشکلات تک فرزندی این است که والدین آنها کمتر تلاش برای مسئولیت پذیری فرزندان دارند چرا که سعی دارند تا این فرزندان در نهایت رفاه و امکانات پرورش یابد در حالی که این فرزندان در آینده برای مسئولیت پذیری با مشکل همراه می شوند.

همتی با تاکید بر فرهنگ سازی در این راستا خاطر نشان کرد: مسئله جمعیت و افزایش فرزند آوری یکی از مهمترین مسائل مهم در کشور است و لازم است از طریق رسانه ها و صدا وسیما تبلیغات و فرهنگ سازی صورت گیرد.

وی بیان کرد: البته نباید نادیده گرفت که سبک زندگی غربی با گسترش تکنولوژی بسیار ترویج یافته و عده ای الگوی زندگی خود را براساس فرهنگ غرب برنامه ریزی می کنند تا جایی که نگهداری حیوانات در منزل برای رهایی از تنهایی نمونه ای از فرهنگ غرب است و متاسفانه عده ای کهه مبادرت به نگهداری حیوانات در منزل می کنند در واقع با خلاء عاطفی مواجه هستند و این کمبود را می خواهند از این طریق جبران کنند.

جامعه شناس خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مواردی که باید مد نظر قرار گیرد این است که در خانواده های چند فرزندی، کودکان بیشتر اوقات فراغت در کنار هم هستند اما در کودکان تک فرزند، بیشتر اوقات فراغت در تنهایی سپری می شود.

طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده، راهکاری برای افزایش جمعیت

مهرداد ویسکرمی نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار سفیرافلاک، بیان کرد: در مجلس شورای اسلامی طرح «جوانی جمعیت و تعالی خانواده» با هدف افزایش جمعیت در دستور کار قرار گرفت که هم اکنون نیز این طرح در حال بررسی است و بیش از 70 ماده در این طرح وجود دارد که می توان با اجرای آن مشکلات در این حوزه را کاهش داد.

وی افزود: در دهه های گذشته برخی از سیاست های اشتباه سبب شد تا تعداد فرزندان در یک خانواده کاهش یابد و همین سبب شده تا طی این سالها نرخ جمعیت کمتر و کمتر شود ولی امیدواریم با تصویب و اجرای این طرح، از کاهش جمعیت جلوگیری شود.

نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مشوق های ازدواج جوانان گفت: مشوق های کافی برای ترغیب جوانان به ازدواج بخشی از این طرح است البته برای خانواده های دارای دو فرزند به بالا نیز مشوق هایی در نظر گرفته شده است.

ویسکرمی عنوان کرد: متاسفانه سالانه 450 هزار سقط جنین صورت می گیرد که باید این مورد هم فکری شود چرا که این خود می تواند در کاهش جمعیت هم موثر باشد.

وی خاطر نشان کرد: در راستای اجرای این طرح تلاش شده تا تسهیلات رفاهی، تسهیلات ازدواج و سایر موارد برای زوجین در نظر گرفته شود البته همه مشکلات فقط مشکلات اقتصادی نیست و برخی از مشکلات کاهش جمعیت ریشه در مسائل فرهنگی دارد.

نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی گفت: در طرح مذکور، بسته های فرهنگی و تبلیغاتی نیز در نظر گرفته شده تا بتواند در جلوگیری از شیب کاهش جمعیت موثر واقع شود.

کاهش مسئولیت تک فرزندی

یاسمین عسگری روانشاس به خبرنگار سفیرافلاک گفت: سبک زندگی بر تمایل زوجین برای فرزند آوری بسیار موثر است، امروزه به دلیل دغدغه هایی از جمله تحصیلات، شغل و تامین رفاهیات، زوجین ترجیح می دهند ابتدا همه شرایط و امکانات فراهم شود سپس برای فرزند آوری اقدام کنند که این سبب بالا رفتن سن فرزند آوری می شود و در نهایت زوجین به یک فرزند اکتفا می کنند.

وی افزود: نباید منکر مشکلات اقتصادی و هزینه های لازم برای فرزندآوری بود و این مشکل را می توان با مشوق هایی برای زوجین تا حدی برطرف کرد ولی آنچه لازم است اینکه فرهنگ سازی شود و این که چند فرزند بودن، نه تنها در سلامتی روح و روان فرزندان اثر گذار است بلکه در سلامت روانی والدین هم موثر می باشد.

روانشناس عنوان کرد: برخی از زوجین هم از ترس اینکه مبادا شغل خود را از دست دهند یا نتوانند هزینه ها را تامین کنند و یا در تربیت کودک ناتوان باشند، فرزند آوری را در اولویت های بعدی زندگی قرار می دهند.

عسگری خاطر نشان کرد: معمولا افرادی تمایل به فرزند آوری ندارند که مسئولیت پذیر نیستند، این دسته از افراد مدام نگرانی این که مسئولیت نگهداری یک بچه بسیار سخت است سبب می شود تا لذت بچه دار شدن را از خود دور کنند.

وی بیان کرد: افراد تک فرزند به دلیل این که مهارت های لازم و مسئولیت پذیری لازم را خودشان به خوبی ندارند در آینده با مشکلاتی مواجه می شوند.

به هر حال ضروری است تا مجلس در کنار دولت جدید بتواند برای جلوگیری از شیب تند کاهش جمعیت اقدامات لازم را انجام دهد تا این روند متوقف و شاهد افزایش موالید در بین خانواده ها باشیم.

انتهای پیام /