وضعیت متقاضیان دریافت وام از بانک ها
«وام نداریم» پاسخی است که متصدیان شعب بانک‌های خصوصی و دولتی در پرداخت تسهیلات خرد به افراد عنوان می‌کنند، البته برخی شعب داشتن معدل و گردش حساب بالا را تنها ملاک اعطای وام عنوان کردند که بازهم برای دریافت آن باید شرایط دشوار و سختی را تعیین می‌کردند.
موضوع توقف وام‌دهی در بانک‌ها مربوط به امروز و دیروز نیست و این مساله همواره دغدغه مردم بوده است. این رویه در ماه‌های پایانی سال بیشتر رخ می‌داد و بانک‌ها روند تسهیلات‌دهی را متوقف یا به کُندی انجام می‌دادند.
اعطای تسهیلات خرد به متقاضیان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های تیم اقتصادی دولت سیزدهم است و تسریع و تسهیل شرایط اعطای وام همواره مورد تاکید شخص رئیس جمهوری و تیم اقتصادی بود.
برهمین اساس در چند روز گذشته اعطای تسهیلات محل مناقشه وزارت اقتصاد و بانک مرکزی بود و وزیر اقتصاد در نامه‌ای به رئیس کل بانک مرکزی نسبت به انحراف بانک‌ها و موسسات خصوصی در اعطای تسهیلات به متقاضیان به خصوصی در استان‌ها هشدار داد.
همچنین وزیر اقتصاد در این نامه پیشنهاد داد: بانک‌هایی که در اسرع وقت نسبت به ارتقای نسبت‌های تسهیلات به سپرده استانی خود به حداقل 50 درصد اقدام نکنند، ابتدا اخطار داده شود و در صورت بی‌توحی، شعب ناکارآمد استانی بانک تعطیل شود.
تسهیل پرداخت تسهیلات خرد در دستور کار است
«محمدرضا فرزین» رئیس کل بانک مرکزی روز 6 تیرماه، با اشاره به درخواست مردم برای دریافت تسهیلات خرد، اظهار داشت: افزایش تسهیلات قرض‌الحسنه اشخاص حقیقی به 300 میلیون و اشخاص حقوقی به 700 میلیون و همچنین افزایش سقف کارت‌های اعتباری مرابحه از به 300 میلیون تومان از جمله اقدامات انجام شده در این زمینه است.
وی افزود: موضوع پرداخت تسهیلات خرد را از سیاست پولی کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها مستثنی کرده‌ایم تا بانک‌ها در این زمینه توانایی بیشتری در پرداخت تسهیلات خرد به آحاد مردم داشته باشند.
رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به برنامه ایجاد صندوق ذخیره عمومی، اعلام کرد: این صندوق 1.5 درصد منابع بانک‌ها را در بانک مرکزی نگهداری می‌کند و با توجه به عملکرد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات خرد، این درصد کاهش می‌یابد.
فرزین تقویت صندوق‌های قرض‌الحسنه را از دیگر برنامه‌های بانک مرکزی در تسهیل اعطای تسهیلات خرد برشمرد و گفت: بخش زیادی از منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها در سرفصل تسهیلات تکلیفی از جمله وام ازدواج، وام فرزندآوری و... مصرف می‌شود و با برنامه‌هایی که برای تقویت و توسعه صندوق‌های قرض‌الحسنه داریم امیدواریم بتوانیم منابع بیشتری در قالب تسهیلات قرض‌الحسنه در دسترس مردم قرار گیرد.
البته معاون نظارت بانک مرکزی نیز توضیح داد که نسبت تسهیلات به سپرده‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی در کل کشور از 77 درصد در زمان ابلاغ بخشنامه سال 99 بانک مرکزی به حدود 83.5 درصد در پایان اردیبهشت ماه سال 1402 افزایش یافته است.
به گفته ابوذر سروش، نسبت مزبور در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی خصوصی نیز (با احتساب اطلاعات مربوط به دفاتر مرکزی شرکت‌ها و واحدهای تولیدی سایر استان‌های مستقر در تهران) از 61 درصد در زمان ابلاغ بخشنامه فوق‌الذکر به حدود 67.4 درصد در پایان اردیبهشت ماه سال 1402 افزایش یافته است.
برای بررسی موضوع به شعب بانک‌های دولتی و خصوصی در محدوده خیابان ولیعصر برای دریافت وام مراجعه کردیم تا روند اعطای تسهیلات را بررسی کنیم.
بانک آینده: فعلا وام نمی‌دهیم
یکی از شعب بانک آینده به خبرنگار ایرنا، اعلام کرد: از ابتدای سال تا کنون اعتبار لازم برای اعطای وام اعلام نشده است، بنابراین وام نمی‌دهیم.
متصدی تسهیلات این بانک گفت: زمان بازگشایی اعتبار اعطای وام به افراد مشخص نیست و گمان نمی‌کنم به این زودی‌ها این امر میسر شود.
بانک کشاورزی: معدل حسابی ملاک اعطای وام
متصدی تسهیلات دهی بانک کشاورزی گفت: تنها وامی که بانک به متقاضیان می‌دهد براساس معدل حساب مشتری است و میانگین گردش حساب دارنده حساب بررسی می‌شود.
وی درباره ضامن برای دریافت وام نیز بیان کرد: تعداد ضامن براساس مبلغ وام تعیین می‌شود و معمولا به ازای 50 تا 100 میلیون تومان تسهیلات باید یک یا دو کارمند رسمی به عنوان ضامن معرفی شود.
بانک ملت: تسهیلات خرد مسدود است
کارمند بانک ملت گفت: تنها تسهیلاتی که بانک ملت می‌دهد تسهیلات فرابانک است و چنانچه حقوق دریافتی فرد به حدنصاب موردنظر ما برسد 200 میلیون تومان وام می‌دهیم.
وی افزود: اعطای تسهیلات خرد مسدود است، البته قرار بود از 31 خردادماه 1402 اعتبار لازم برای پرداخت این وام اعلام شود اما هنوز بخشنامه‌ای ابلاغ نشده است.
بانک شهر: وام براساس میانگین حساب
متصدی تسهیلات بانک شهر گفت: تنها افرادی که در شعبه ما حساب داشته باشند می‌توانند وام دریافت کنند البته میانگین حساب فرد در سه ماه گذشته بررسی می‌شود و باید حدنصاب مورد نظر ما را پوشش دهد.
وی افزود: برای هر 50 میلیون وام دریافتی باید یک ضامن باید معرفی شود که نامه کسر از حقوق داشته باشد.
این کارمند بانک در واکنش به سوال خبرنگار که براساس اعلام بانک مرکزی در تسهیلات خرد نباید ضامن درخواست شود، گفت: شعب مرکزی تکلیفی در این مورد برای ما تعریف نکردند و ما طبق روال سابق عمل می‌کنیم.
بانک صادرات: معدل حساب فرد ملاک اعطای وام است
متصدی تسهیلات‌دهی بانک صادرات گفت: مدتی است که اعطای تسهیلات در شعب بانک صادرات براساس معدل حساب دارنده حساب است.
وی افزود: اگر شرایط دریافت وام را داشته باشد اگر در اعتبارسنجی نمره قبولی را دریافت کند در ازای 100 میلیون یک ضامن باید معرفی کند در غیر این صورت باید دو ضامن داشته باشد.
بانک ملی: تنها کارت اعتباری خرید کالا داریم
کارمند بانک مرکزی گفت: فعلا وام خرد به متقاضیان پرداخت نمی‌شود و تنها تسهیلات پرداختی کارت عتباری خرید کالا است که براساس بخشنامه جدید افراد باید با این کارت اعتباری از شرکت‌هایی که بانک به آن معرفی می‌کند باید کالای مورد نیاز خود را خریداری کند.
وی تاکید کرد: بخشنامه جدید درباره کارت‌های اعتباری از یکم خردادماه به تمامی شعب بانک ملی ابلاغ شده و به هیچ عنوان قابلیت نقدشوندگی ندارد و برای حمایت از تولید داخل باید افراد از شرکت‌های معرفی شده خریداری کنند.
بانک سپه: دریافت وام با سپرده‌گذاری 3 ماهه
متصدی تسهیلات دهی بانک سپه توضیح داد: مطابق سپرده‌گذاری مشتریان وام می‌دهیم و فرد باید حداقل سه ماه در شعبه سپرده‌گذاری کرده باشد و دو برابر مبلغ سپرده مشتری وام پرداخت می‌شود.
وی گفت: برای معرفی ضامن اعتبارسنجی انجام می‌دهیم اما دلیل کافی برای اعطای وام نیست و برای هر 100 میلیون تومان یک ضامن نیاز است.
بانک سرمایه: وام با معدل حساب
کارمند بانک درباره تسهیلات دهی بانک سرمایه گفت: اینجا براساس معدل حساب سه ماهه یا حداکثر 6 ماهه فرد وام پرداخت می‌شود و ملاک در دریافت وام گردش حساب و معدل مشتری است و ضامن هم باید داشته باشد.
وی در پاسخ به خبرنگار ایرنا که پرسید بخشنامه بانک مرکزی در زمینه عدم نیاز به معرفی ضامن در تسهیلات خرد چه می‌شود؟ گفت: درست است که در خبرها شنیده می‌شود ضامن در اعطای تسهیلات خرد حذف شده اما این در حد خبر است و تا زمانی به مرحله ابلاغ و اجرایی برسد پروسه طولانی است و به جرات می‌گویم در حد خبر باقی مانده است.
بانک پارسیان: میانگین حساب ملاک پرداخت وام
متصدی تسهیلات دهی بانک پارسیان نیز همچون دیگر بانک‌های خصوصی ملاک اعطای تسهیلات را میانگین حساب سه ماهه مشتریان اعلام کرد و گفت که رقم آن نباید کمتر از 10 میلیون باشد تا بتوانیم به متقاضیان وام بدهیم.
وی افزود: به ازای هر 50 میلیون تومان یک ضامن باید معرفی شود.