وقتی صلح ابزار سلطه می‌شود، "دفاع مشروع" واجب است

حجت الاسلام علی حیدری، استاد حوزه و کارشناس قرآنی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با بیان اینکه آموزه‌های قرآنی، صلح را یکی از ارزش‌های محوری و اساسی دین اسلام معرفی می‌کند، گفت: صلح، هدف نهایی و آرمان والا برای بشریت است و خداوند در قرآن کریم بارها به مؤمنان توصیه کرده که در پی آرامش، آشتی و رفع خصومت باشند.

او تصریح کرد: این معنای صلح، صرفاً به معنای سکوت در برابر ظلم و تجاوز نیست، بلکه قرآن به‌وضوح نشان می‌دهد که صلح واقعی باید در چارچوب عدالت و احترام به کرامت انسانی باشد و هرگونه ظلم و تعدی، در مقابل آن قرار دارد.

کارشناس مسائل دینی با اشاره به آیه 190 سوره بقره تأکید کرد: «آیه می‌فرماید: «وَقَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَهِ الَذِینَ یُقَاتِلُونَکُم وَلَا تَعتَدُوا»؛ یعنی جنگ تنها زمانی مجاز است که طرف مقابل به شما حمله کرده باشد و در مسیر دفاع مشروع، تجاوز به دیگران جایز نیست. این آیه نه تنها اجازه مقابله با تجاوزگران را می‌دهد، بلکه خط قرمزی برای منع هرگونه تجاوزگری تعیین می‌کند. بنابراین، صلح و دفاع مشروع دو روی یک سکه‌اند که باید به طور دقیق و متوازن فهمیده شوند.

حیدری با اشاره به سابقه تاریخی اسلام ادامه داد: در تاریخ اسلام، موارد فراوانی داریم که پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت علیهم السلام، برای حفظ صلح و جلوگیری از خونریزی، پیمان‌هایی مانند صلح حدیبیه را امضا کردند. این اقدام بیانگر اولویت دادن به صلح حتی در شرایطی بود که مسلمانان توان جنگیدن داشتند.

او ادامه داد: اما در مقابل، وقتی دشمن به مرزهای جغرافیایی و اخلاقی مسلمانان تعرض کرد، دفاع قاطع و مشروع انجام شد. این تعادل و توازن، نشان‌دهنده حکمت و واقع‌بینی اسلام در مواجهه با مسائل امنیتی و انسانی است.

او با تأکید بر شرایط کنونی منطقه گفت: حملات ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی، که با حمایت‌های گسترده آمریکا همراه است، نمونه بارز نقض مرزهای انسانی و اخلاقی است. در چنین شرایطی، دیگر جای بحث درباره صلح آسان نیست و دفاع مشروع نه تنها مجاز بلکه واجب شرعی و انسانی است. صلح در این شرایط، نه تنها به معنای تسلیم شدن نیست، بلکه باید همراه با حفظ عزت، امنیت و کرامت ملت‌ها باشد.

استاد حوزه و دانشگاه در پایان خاطرنشان کرد: قرآن کریم و سیره پیامبر (ص) به ما می‌آموزند که صلح یک ارزش مطلق است، اما وقتی دشمن به حقوق و مرزهای ما تجاوز می‌کند، دفاع مشروع حق مسلم ماست و این دو با هم تعارض ندارند بلکه مکمل یکدیگرند.

او تصریح کرد: ما باید ضمن تلاش برای صلح و آرامش، آماده دفاع از حریم امنیت و عدالت خود باشیم، چرا که این تعادل، اساس امنیت پایدار و زندگی انسانی در جهان است. در برابر تجاوز صهیونیستی، صلح خام خیالی و دفاع، تکلیف قرآنی است.