پنجره جمعیتی ایران ظرف 25 تا 30 سال آینده بسته می‌شود

محمود کریمی با اشاره به اینکه در حوزه جمعیت شناسی هر چقدر هرم سنی یک کشور قاعده بزرگتری داشته باشد، آن کشور موفق‌تر است، اظهار کرد: در مقابل، اگر در بالای هرم، تعداد افراد بیشتری نشان داده شود بیانگر سالمندی جمعیت و از دست رفتن فرصت پنجره جمعیتی است.

وی در ادامه اظهار کرد: در جامعه، گروه سنی 15 تا 64 سال، مولد هستند و زمانی که درصد این گروه سنی، خیلی بالاست، موتور توسعه کشور به حرکت در می‌آید. افراد گروه سنی 15 تا 64 ساله در جوامع مختلف نیاز به مسکن، خودرو، شغل و همسر دارند و از طرف دیگر، نیروی مولد جامعه هستند. اگر جمعیت بالای 65 سال یک کشور کمتر از 10 درصد و جمعیت پایین‌تر از 15 سال آن کشور کمتر از 30 درصد و جمعیت 15 تا 64 سال، بالای 50 درصد باشد، بهترین فرصت برای یک کشور است.

دکتر کریمی افزود: زمانی که افراد گروه سنی کمتر از 15 سال در یک کشور کم می‌شوند و جمعیت بالای 65 سال آن، افزایش می‌یابد، پنجره جمعیتی به سمت بسته شدن می‌رود. ایران از امروز تا 25 یا 30 سال آینده فرصت دارد که از پنجره جمعیتی برای رونق تولید و توسعه کشور استفاده کند چراکه ظرف 25 تا 30 سال آینده، پنجره جمعیتی کشور بسته می شود.

وی در ادامه گفت: منطقه زیرمجموعه دانشکده علوم پزشکی ساوه بر اساس سرشماری سال 95، 24.45 درصد جمعیت زیر 15 سال و 5.8 درصد جمعیت بالای 65 سال داشته است و پنجره جمعیتی ساوه (گروه سنی مولد 15 تا 65 سال) نیز 69.7 درصد بوده است.

او با اشاره به اینکه نرخ باروری در ایران در سال‌های 60 تا 62 حدود 6.8 درصد بوده، اما امروز به 1.7 درصد رسیده است، اظهار کرد: نرخ جایگزینی جمعیت 2.1 فرزند است، البته در کشورهای مختلف، نرخ جایگزینی جمعیت متفاوت است. مثلا در کشورهای پیشرفته این میزان، 2.06 تا 2.07 و در برخی کشورها ممکن است 2.15 تا 2.2 فرزند باشد. در دانشکده علوم پزشکی ساوه این نرخ از 1.60 در سال 1395 به 1.16 در سال 1399 کاهش یافته است و در شهرستان ساوه 0.48 درصد در شهرستان زرندیه 0.32 درصد کاهش نرخ باروری سال 95 نسبت به سال 99 داشته ایم.

معاون بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه تصریح کرد: تعداد موالید در این منطقه از 4949 در سال 1396 به 3434 در سال 1399 کاهش یافته است. این روند نزولی در بازه زمانی سال 1397 تا 1399 شیب بیشتری داشته است به طوری که موالید 23.7 درصد کاهش یافته است.

وی از افزایش سن ازدواج به عنوان یکی از چالش‌های رشد جمعیت یاد کرد و گفت: سن ازدواج در بین زنان به 24.1 سال و در مردان به 28 سال افزایش یافته است و این افزایش سن ازدواج، می‌تواند فرصت‌های باروری به هنگام و به موقع را از زوجین بگیرد. علاوه بر این، فاصله اولین فرزند تا ازدواج نیز افزایش یافته و به 5.5 سال رسیده است. به عنوان نمونه یک زن که در 24 سالگی ازدواج کرده در 29 سالگی اولین فرزندش را به دنیا می‌آورد و فرزند بعدی را در 33 تا 35 سالگی خود به دنیا می‌آورد.

معاون بهداشتی دانشکده علوم پزشکی ساوه خاطرنشان کرد: از چالش‌های دیگر رشد جمعیت می‌توان به تک فرزندی، سقط جنین و ناباروری زوجین اشاره کرد.

او افزود: از شاخص‌های منفی دیگر در حوزه جمعیت، بارداری دیررس است. در سال 1390، 11.9 درصد از زوجین در سنین بالاتر از 35 سال، باردار می‌شدند که این رقم به 20.5 درصد در سال 99 رسیده است. در حال حاضر سن ازدواج در افراد تحصیل‌کرده بسیار افزایش یافته و سن فرزند آوری آنها هم بالاتر رفته است.

دکتر کریمی با اشاره به اینکه روند ازدواج در جمعیت تحت پوشش دانشکده ساوه همانند کل کشور افت کرده است و متاسفانه روند طلاق افزایشی است، افزود: کاهش 9.5 درصدی ازدواج در سطح دانشکده علوم پزشکی ساوه درسال 1399 نسبت به سال 1396 و افزایش 9.3 درصدی طلاق در دانشکده علوم پزشکی ساوه در سال 1399 نسبت به سال 1396ثبت شده که به عوامل متعدد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مربوط است.

47237