جمعه 9 آذر 1403

پژوهش‌های جرم‌شناسی در ایران رشد داشته است

خبرگزاری مهر مشاهده در مرجع
پژوهش‌های جرم‌شناسی در ایران رشد داشته است

امیر مرادی گفت: جرم شناسی به عنوان یک حرفه، دارای اخلاق حرفه‌ای خاص خود است، و علیرغم اینکه در دو دهه اخیر، پژوهش‌های جرم‌شناسی در ایران، رشد روزافزونی داشته است.

امیر مرادی گفت: جرم شناسی به عنوان یک حرفه، دارای اخلاق حرفه‌ای خاص خود است، و علیرغم اینکه در دو دهه اخیر، پژوهش‌های جرم‌شناسی در ایران، رشد روزافزونی داشته است.

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «اخلاق حرفه‌ای جرم شناسان» با نگاهی به بیانیه‌های اخلاقی انجمن‌های جرم شناسی بریتانیا و آمریکا نوشته امیر مرادی به‌تازگی توسط بنیاد حقوقی میزان، منتشر و راهی بازار نشر شده است.

مرادی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این کتاب گفت: این اثر دفتر دوم از برخی فعالیت‌های پژوهشی و بر مبنای زیسته آکادمیک و قضائی، در خصوص یکی از شاخه‌های اخلاق کاربردی، یعنی «اخلاق عدالت کیفری و جرم شناسی» است.

وی افزود: پیشتر در سال 1397 و در تألیفی مستقل به تحلیل اخلاق حرفه‌ای در گستره کنشگران حقوق کیفری با تأکید بر قانون‌گذاری کیفری و دادرسی، پرداخته است. مخاطبان این اثر علاوه بر دانشجویان، دانش آموختگان و پژوهشگران حقوق جزایی و جرم‌شناسی، فلسفه و اخلاق؛ سازمان‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی مرتبط، همه کسانی هستند که نسبت به موضوعات و مسائل اخلاقی، دغدغه داشته و دل نگرانند، به عملیاتی نمودنِ ارزشِ نیکویی، اهتمام دارند و به مباحث اخلاقی به خصوص اخلاق حرفه‌ای، نظام مند شدن و تخصصی شدن آن اخلاق حرفه‌ای اختصاصی علاقمند هستند.

این نویسنده گفت: هدف از تألیف اثر مذکور را، ضمنِ تدوین و فراهم نمودن ادبیات مقتضی در مورد اخلاق عدالت کیفری و جرم شناسی؛ طرح مسئله آسیب شناسانه و نیز توسعه اخلاق حرفه‌ای در این زمینه، و مواجهه خردمندانه با اخلاق حرفه‌ای کنشگران و خصوصاً پژوهشگران عرصه جرم‌شناسی ذکر نمود؛ تا به این ترتیب اطمینان حاصل شود که افراد و سازمان‌های متصدیِ در این گستره، به جنبه‌های انسانی و اخلاقی در قلمرو حرفه نسبت به خود و ذی نفعان شأن، ضمن آگاهی به موضوعات و مسائل مرتبط و دارا بودن دیدگاه اخلاقی، ملتزم و مسئولیت پذیرند و رفتارشان قابلیت پیش‌بینی پذیری دارد.

وی افزود: مشاغل علوم جنایی، امروزه به منزله حِرَف و مناصبی مؤثر در زندگی بشر درآمده است به طوری که مرام اخلاقی، جزئی مؤثر و ضروری از شخصیت حرفه‌ای صاحبان آن حرفه‌ها و منصب‌ها لحاظ شده است و در دنیا «دوره‌های اخلاق حرفه‌ای» در اغلب رشته‌های دانشگاهی، ضروری تشخیص داده شده و سرفصل‌های مناسبی در این راستا تدوین و کمیته‌های اخلاقی، ناظر و مرتبط، تشکیل شده است. در این پژوهش نیز با لحاظ رهیافتی سیستمی به اخلاق سازمانی با تأکید بر اخلاق ورزی در راستای توسعه زیست اخلاقی، و توسعه علوم جناییِ اخلاق مدار و توجه به پیشگیری از نقض اخلاق موصوف در قلمرو حرفه‌های جرم‌شناسی به مواجهه با موضوع مذکور پرداخته می‌شود.

این نویسنده و قاضی دادگستری گفت: جرم شناسی به عنوان یک حرفه، دارای اخلاق حرفه‌ای خاص خود است، و علیرغم اینکه در دو دهه اخیر، پژوهش‌های جرم‌شناسی در ایران، رشد روزافزونی داشته است؛ به نظر می‌رسد فعالیت‌های کنشگران این عرصه، تحت کُدها، ممیزی‌های اخلاقی و نظارت نیست؛ در حالی که در کشورهای توسعه یافته، پژوهش‌های مرتبط، با رعایت اخلاق حرفه‌ای مدون و خاص خود انجام می‌شود. با توجه به این مهم، ضرورت پرداختن به این موضوع لااقل در کشور ایران، و در دانش جرم شناسی، با مطالعه تطبیقی و حتی فراتر از آن، فلسفه میان فرهنگی، نمایان می‌شود.

وی افزود: امیدوارم این پژوهش، علاوه بر سود نظری، سود عملی هم داشته باشد و در نظام آموزش عالی و پژوهشگاه‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات مربوطه، هرچه زودتر شاهد باشیم تا نسبت به تصویب چند واحد درسی و نیز دوره‌های آموزش اخلاق حرفه‌ایِ اختصاصی و تنظیم سرفصل مناسب به خصوص سرفصل مسئولیت حرفه‌ای و اخلاق و لحاظ برنامه‌های آموزشی با رویکرد جامع نگر و تحلیلیِ مستقیم و البته دراز مدت و دوره‌های کارآموزی و ضمن خدمت، جهت ایجاد نگرش راهبردی به اخلاق حرفه‌ای با هدف رشد اخلاقی، اقدام شود. همچنین نسبت به تشکیل کمیسیون و یا مرکز نظارت و ممیزی بر رعایت اخلاق حرفه‌ای حرفه‌های حقوق کیفری و جرم‌شناسی و تدوین اسناد جامع اخلاقی مربوطه، اقدام مقتضی به عمل آید.

این نویسنده اخلاقِ عدالت کیفری و جرم شناسی گفت: در این زمینه هنوز جا برای کار، بسیار است؛ بنابراین امیدوارم سایر پژوهشگران عدالت کیفری و جرم‌شناسی در این خصوص به پژوهش بپردازند تا ادبیات و نظریات نسبتاً غنی‌ای در این زمینه فراهم شده و مورد توجه نهادها و سازمان‌های مرتبط و جرم شناسانِ کشورمان واقع شود.

این کتاب در چهار فصل، ارائه شده که در فصل اول، به مفاهیم کلیدی اشاره، سپس مبانی نظری پژوهش؛ در فصل دوم، تحلیل برخی موضوعات و مسائل اخلاقِ جرم‌شناسی و در فصل سوم، ساز و کارِ عملیاتی نمودنِ اخلاق حرفه‌ای: مدیریت، الگوی نهادینه سازی و ترویج اخلاق حرفه‌ای، و بیانیه‌های اخلاقی و برخی مسائل کاربردی تبیین می‌شود، و در فصل چهارم، به ترتیب بیانیه اخلاقی انجمن‌های جرم‌شناسی بریتانیا 2015 و نیز آمریکا 2016 ترجمه و نقل شده است.