پیامدهای جنگ اسرائیل و ایران بر بازار انرژی جهان

به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران, تحلیلگران معتقدند هرگونه افزایش تنش در منطقه استراتژیک خاورمیانه، بهویژه با محوریت ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان، قادر است ساختار عرضه و تقاضا، قیمتها و امنیت انرژی جهانی را دچار تحولات جدی کند.
واکنش فوری بازار نفت؛ جهش قیمتها
در پی حملات موشکی و هوایی میان ایران و اسرائیل، بهای جهانی نفت برنت و وست تگزاس، با رشد لحظهای بیش از 15 درصد به بالاترین سطح طی سه سال گذشته رسید. معاملهگران بزرگ و شرکتهای انرژی با هجوم به قراردادهای آتی، سعی در پوشش ریسک خود دارند. کارشناسان هشدار دادهاند که در صورت تداوم جنگ یا آسیب جدی به تاسیسات نفت و گاز ایران، جهش قیمت تا مرز 120 دلار برای هر بشکه نیز دور از انتظار نیست.
نقش ایران در عرضه جهانی و بحران صادرات
ایران، بهعنوان یکی از پنج قدرت نفتی اوپک و صادرکننده بزرگ گاز، نقشی کلیدی در امنیت عرضه انرژی منطقه و جهان دارد. هرگونه اختلال در تولید یا صادرات نفت و گاز ایران، به علت درگیریهای نظامی، میتواند توازن بازار جهانی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و کمبود در عرضه، قیمتها را بیش از پیش ملتهب کند. نگرانی از بسته شدن احتمالی تنگه هرمز (گلوگاه حیاتی صدور نفت منطقه)، هراس سرمایهگذاران را تقویت کرده است.
تاثیر جنگ بر بازارهای گاز و برق اروپا و آسیا
اروپا، که پس از بحران اوکراین بخش زیادی از گاز وارداتی خود را متنوع کرده، همچنان به بازارهای انرژی خاورمیانه چشم دوخته است. تداوم بحران و توقف صادرات ایران به همسایگان، به ویژه ترکیه و عراق، میتواند کمبود برق و افزایش هزینههای انرژی را در این کشورها و فراتر از آن رقم بزند. تحلیلگران میگویند، بازارهای آسیای شرقی نیز که جزو مشتریان سنتی نفت و فرآوردههای ایران هستند، با نوسانات قیمتی شدیدی روبهرو شدهاند.
نگرانی درباره امنیت انرژی جهانی؛ واکنش اوپک و آژانس بینالمللی انرژی
در این شرایط، اوپک هنوز نتوانسته جایگزینی برای احتمال کاهش عرضه نفت ایران عملی کند. بسیاری از کشورهای صنعتی، ضمن افزایش ذخیرهسازیهای راهبردی، از آژانس بینالمللی انرژی خواستهاند برای مهار بازار و ایجاد آرامش موقت، بخشی از ذخایر اضطراری جهان را آزاد کنند. هنوز معلوم نیست با تشدید بحران، سیاستهای جایگزین تا چه اندازه کارآمد خواهند بود.
دومینوی تاثیر بر انرژیهای جایگزین و اقتصاد جهانی
افزایش شتابزده قیمت نفت و گاز در پی بحران ایران و اسرائیل، دوباره بازار انرژیهای جایگزین، زیستمحیطی و حتی زغالسنگ را فعالتر ساخته است. با این حال هزینههای بالای انتقال سریع به انرژیهای پاک، شوک جدیدی به اقتصاد جهانی وارد کرده و تورم انتظاری سایر بازارها را نیز تقویت نموده است.
به گزارش اکونیوز، کارشناسان معتقدند، تداوم یا تعمیق جنگ اسرائیل علیه ایران میتواند سوقدهنده بازارهای انرژی به سمت نوسان و بحران فراگیر باشد. عبور از بحران موجود، نیازمند دیپلماسی فوری، افزایش شفافیت بازار و هماهنگی بینالمللی است. در غیر این صورت، دنیا با گرانترین و ناپایدارترین بازار انرژی دهه اخیر روبهرو خواهد شد.