دوشنبه 3 شهریور 1404

پیشرفت ایران مدیون همگرایی دین و دانش است

خبرگزاری تسنیم مشاهده در مرجع
پیشرفت ایران مدیون همگرایی دین و دانش است

استاد حوزه و دانشگاه، رشد و پیشرفت ایران را ناشی از خودباوری و خودشکوفایی برگرفته از دین‌داری درست دانست و تأکید کرد: دین نه تنها مانع پیشرفت و تعالی و ترقی نیست؛ بلکه مبدأ آن است.

- اخبار ویژه نامه‌ها -

حجت الاسلام دکتر سیدمهدی موسوی، استاد حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، درباره شاخص‌های دین و دانش در منظومه فکری و عملی رهبر معظم انقلاب گفت: منظومه فکری رهبر معظم انقلاب متاثر از منظومه فکری متفکران انقلاب و منظومه فکری متفکران انقلاب، نشات گرفته از منظومه معارف اهل بیت (ع) است که مطابق آن، عقل و علم نقش مهمی در دین و دین‌داری افراد و متقابلا نبوت و دین هم نقش اساسی در شکوفایی عقل و علم دارد بنابراین میان علم و دین، رابطه دوسویه متقابل برقرار است.

علم و دین در طول یکدیگر هستند نه عرض هم

وی با اشاره به تلاش مبسوط متفکران اسلامی برای بررسی رابطه علم و دین به عنوان دوبال اساسی انسانیت انسان تصریح کرد: به عنوان مثال اولین بحث کتاب انسان و ایمان شهید مطهری به عنوان بنیان جهان‌بینی اسلامی (که رهبرمعظم انقلاب فرمود اگر من در نظام آموزشی حوزه و دانشگاه بودم، این کتاب را متن آموزشی می‌کردم و از آن امتحان می گرفتم)، تبیین رابطه علم و ایمان و دین و دانش است؛ ایشان می‌گوید انسان دارای دو بعد بینشی و گرایشی است که وجه مایز او از حیوان، همان بعد بینشی می‌باشد و ثمره آن، علم و شناخت حقایق عالم است هرچند در بعد گرایشی نیز، انسان نیازمند ایمان و دین است؛ در این نگاه، هم علم، بنیاد دین و هم دین بنیاد علم بوده و این دو در طول هم هستند نه عرض همدیگر که جای هم را تنگ کنند چنانکه در رنسانس و تمدن غرب اینطور تلقی می شود و قائل به تعارض دین و دانش هستند.

دانش ما محصول دین داری صحیح است

حجت الاسلام موسوی متعارض دیدن دین و دانش در نگاه غرب را ناشی از انحراف یهودیت و تداوم آن در مسیحیت دانست و گفت: در نگاه متفکران انقلاب اسلامی، همگرایی، همسویی و هم‌افزایی میان دین و دانش وجود دارد؛ رهبر معظم انقلاب معتقدند نتیجه ایمان، ایجاد نوعی بصیرت و عقلانیت در جامعه است و از طرفی ایمان محصول عقلانیت (شناخت درست از خود و حقایق عالم) می‌باشد؛ وقتی ایمان مستقر شود خودش سطوح بالاتری از عقلانیت را آشکار می‌کند. در منظومه فکری ایشان، همه علوم عالم، رهاورد نهضت فکری و فرهنگی انبیا است وگرنه بشریت رو به تعالی و کشف حقایق حرکت نمی‌کرد زیرا زمینه بیداری فطرت حقیقتجوی انسان‌ها فراهم نمی‌شد و بنیادهای عقلانیت در اختیار مردم قرار نمی‌گرفت.

پژوهشگر برتر حوزوی خاطرنشان کرد: اینکه امروز ملت ایران به سمت علم و صنعت رفته است، به دلیل وجود تلقی درست از دین در جامعه است که خودآگاهی، خودباوری، خوداتکایی و خودشکوفایی را برای ملت به ارمغان آورده و حاصل تلاش متفکران اسلامی است؛ این تفسیر از دین که توسط امام و شاگردانش مثل شهیدان مطهری، بهشتی، باهنر و رهبر معظم انقلاب گسترش داده شد، ملت را بیدار و نسبت به ظرفیت‌های تمدنی خود آگاه کرد در نتیجه مراکز علمی، اساتید و مجموعه‌های تحقیقاتی توسعه یافت و جنبش نرم‌افزاری و نهضت تولید علم به راه افتاد که با اینکه پیش از انقلاب اسلامی، رتبه تولید علم ایران در قعر جدول جهانی بود، به برکت دین‌داری برآمده از اندیشه امام خمینی، به کمتر از 15 رسید؛ علاوه براین در بسیاری عرصه‌ها نیز خودکفا و بلکه خودشکوفا شده‌ایم (حرف نو و ابتکار داریم).

شهدای هسته‌ای؛ بهترین مصداق همسویی دین و دانش

وی، همگرایی و همسویی میان دین و دانش را مهم‌ترین عامل این رشد چشمگیر معرفی و ابراز کرد: شهدای هسته‌ای ما بهترین مصداق این همسویی و دین‌داری عارفانه و حکیمانه هستند چراکه هر چه عالم‌تر می‌شدند، روح تدین و تقوا و محبتشان اهل بیت (ع) بیشتر می‌شد. هرچند در مسیر کشف حقیقت، توسط جریان‌های استعماری و طاغوتی، انحرافهایی شکل گرفته و سوء استفاده‌هایی نیز شده است اما خود کشف علم، ممدوح و ضروری است تا جایی که حتی طبق توصیه بزرگان دینی، از آموختن از متفکران غربی و فیلسوفان و.. ابایی نداریم.

انحراف مسیر علم در غرب به علت جدایی از دین است

حجت الاسلام موسوی با اشاره به نظریه‌پردازی و تولید معرفت علم منافقانه برای توجیه جریان ظلم و طاغوت حاکم بر بشریت گفت: همراهی دین و دانش در ایران زمینه‌ساز شکل‌گیری پارادایم جدید معرفتی در باب دین و دانش در جهان شد؛ در مقابل پارادایم معرفتی مبتنی بر تقابل دین و دانش و سکولاریزم که از رنسانس شکل گرفته بود و به بهانه عقلانیت و سپردن همه امور به علم، دین را از حوزه اجتماعی و عمومی کنار زده و همان علم را هم به sience و علم تجربی مادی محض تقلیل داد تا در خدمت مطامع جریان طاغوتی و استکباری قرار گیرد (علم منافق)؛ امروز همه ما شاهد هستیم که دانشمندان دنیا نه تنها مقابل فجایع غزه بلکه حتی نسبت به فجایع اخلاقی انسانی تمدن غرب (که در اثر جدایی دین و دانش ایجاد شده است)، سکوت کرده‌اند.

استاد حوزه علمیه افزود: بنابراین دشمن درصدد است هم دین و هم دانش ما را به تاراج ببرد تا پارادایم همگرایی دین و دانش که می‌رود تمدن بزرگی ایجاد کند و افق‌های جدیدی برای بشریت رقم بزند، غالب نشود. مشکل رنسانس در غرب، درافتادن با مسیحیت نبود بلکه این بود که دین را فقط مسیحیت تحریف شده دانستند و با اصل دین در افتادند وگرنه اگر دانشمندانی چون ابن سینا و ملاصدرا داشتند که جامع دین و دانش بودند، مسیر تمدن غرب طور دیگری رقم می‌خورد؛ میل به قدرت و کمال و حقیقت‌جویی، آن‌ها را برای عبور از یک دین تحریف شده، به سمت تولید علم حرکت داد اما در این حرکت فاقد یک راهبر الهی و حکیم متعالی بودند که نسبت دین را با علم مشخص کند و حقیقت دین را از پیرایه‌ها بزداید، از این رو حرکتشان منحرف شد و این انحراف نسل به نسل با پررنگتر شدن جنبه‌های مادی و سودجویی و نابودی زیربناهای اخلاقی آشکارتر می‌شود.

دین با مقابله با ظلم و استعمار، راهگشای رشد و ترقی است

وی با اشاره به حاکم‌شدن رابطه طاغوتی ارباب رعیتی (جهان اول، جهان دوم، جهان سوم) بر جهان و به استخفاف عقلی کشاندن ملت‌ها برای زمینه‌سازی استثمار آن‌ها گفت: در قرن جدید با بیداری ملت‌ها، جنگ‌ها و درگیری‌ها برای آزادشدن از یوغ استعمار و استثمار آغاز شد؛ در واقع بیداری اسلامی، اعتراض ملت‌ها به استثمار هویت و علم و دانششان و ستیز با طاغوت و روحیه استعماری تمدن غرب بود که مناسبات طراحی شده توسط مستکبران برای اداره جهان را بر هم ریخت. انقلاب اسلامی ثابت کرد می‌شود به قله‌های علمی رسید اما نه در تقابل با دین بلکه همسو با آن؛ دین نه تنها مانع پیشرفت و تعالی و ترقی نیست بلکه مبدأ آن است و بنیادهای عمیقی برای آن دارد؛ مانند اینکه مقابل ظلم و استعمار می‌ایستد و راه پیشرفت در مسیر عدالت را نشان می‌دهد.

حجت الاسلام موسوی با تأکید بر اینکه دین در ایران به رغم اغلب تصورات و حدس و گمان‌های صاحب‌نظران نه تنها منشأ تحول بزرگ اجتماعی بلکه منشأ بیداری جهان اسلام و شکل‌گیری جبهه مقاومت شد، یادآور شد: امروزه میل به آزادی‌خواهی و استقلال‌طلبی در کشورهای اسلامی و میل به دین‌داری در کل جهان گسترش یافته است؛ انقلاب اسلامی همچنین در مرحله دوم خود، بدون وابستگی به شرق و غرب و با وجود بدترین دشمنی‌ها، توطئه‌ها، جنگ‌ها، تحریم‌ها، ترورها و....، به پیشرفت‌های چشمگیر دست پیدا کرده و تبدیل به قطب پزشکی، فناوری و نظامی و در نهایت الهام بخش، تاثیرگذار و الگو شد که منجر به شکست پروژه سکولاریزم و استکبار جهانی می‌شود؛ از این رو غرب با دین و دانش ما سر جنگ دارد.

خبرنگار: زهرا شریعتی