چرا آزادی رسانه ها مهم است؟

عصرایران؛ رضا غبیشاوی (روزنامه نگار) - روز 3 ماه می، روز جهانی آزادی رسانه هاست اما چرا آزادی رسانه ها مهم است؟ زیرا: 1. ارزش جهان شمول آزادی رسانه ها، یک ارزش جهانی / جهان شمول است. ارزش های جهان شمول، محدود و مشخص هستند. موضوعاتی چون حقوق انسان، شفافیت، صلح، آزادی، حفظ کرامت انسان، آزادی، حفظ محیط زیست و تنوع زیستی، حفظ جان انسان ها، حق تعیین سرنوشت، حفظ میراث فرهنگی و تنوع فرهنگی از جمله ارزش های جهان شمول هستند. یعنی در سراسر جهان می توان از آنها دفاع کرد و فضیلت هستند.

در هیچ جای جهان نمی توان فرد یا دولتی را یافت که با این موارد مخالف علنی و صریح باشند. مثلا فرد یا دولتی به مخالفت با آزادی رسانه ها افتخار کند. آزادی رسانه ها یک چیز خوب است و مخالفت با آن یک چیز بد. در هیچ جای جهان کسی نمی تواند به صراحت با آزادی رسانه ها مخالفت کند زیرا یک ضدارزش است مانند دزدی، خشونت و سرقت، ننگ و رسوایی به بار می آورد. اشاره به این نکته مهم است که صحبت کردن از آزادی رسانه ها ولو به صورت نمایشی هم "مسوولیت آور" است.

2. افزایش آگاهی مردم آزادی رسانه ها منجر به افزایش آگاهی مردم می شود و این اتفاق، به توانمندی تک تک مردم کمک می کند. آگاهی مردم باعث کنش و واکنش های صحیح آنها می شود؛ منجر به ارتقای آموزش، زندگی و افزایش فرصت برای تک تک مردم می شود. آزادی رسانه ها می تواند منجر به حفاظت از حقوق مردم در مقابل قدرت باشد. این قدرت می تواند از حکومت ها شروع و به شرکت و یک فروشگاه و یک مامور ساده شهرداری تا هر بالادستی و دارای قدرت بیشتر، منتهی شود. 3. تفکیک واقعیت از نظر / تفکیک اطلاع رسانی حرفه ای از تبلیغات آزادی رسانه ها منجر به تفکیک واقعیت از نظر می شود. این موضوع در جهان امروز از اهمیت بیشتری برخوردار است. معمولا یکی از روش ها برای تحریف و فریب افکار عمومی، تحریف واقعیت و جلوگیری از پاسخگویی، ارائه نظر به جای واقعیت از یک سو و از سوی دیگر، ارائه تبلیغات در قالب فعالیت رسانه ای است. آزادی رسانه ها منجر این تفکیک اساسی می شود. 4. جلوگیری و مقابله با خبر جعلی در عصر کنونی با انفجار وسایل جدید ارتباطی، خبر جعلی هم به میزان زیادی گسترش یافته و به معضل بزرگی در سطح جهان تبدیل شده است. برای مقابله با خبر جعلی، 2 راه اساسی وجود دارد. تقویت سواد رسانه ای مخاطبان / مردم و تقویت رسانه های حرفه ای. هر دو از مسیر آزادی رسانه می گذرند. 5. افزایش توانمندی حکومت ها آزادی رسانه ها، تنها منجر به افزایش آگاهی برای مردم و ارتقای توانمندی مردم نمی شود بلکه همزمان منجر به افزایش آگاهی حکومت و ارتقای توانمندی های آن می شود. با نگاهی به رده بندی آزادی رسانه ها، متوجه می شویم کشورهایی با داشتن بالاترین رتبه آزادی رسانه ها، دارای حکومت و مردم توانمندی تری هم هستند. همزمان کشورهای دارای بدترین رتبه آزادی رسانه ها، دارای ناتوان ترین حکومت ها و مردم ها هستند. 6. مقابله با فساد اداری - مالی یکی از بهترین راه ها برای مقابله با فساد اداری - مالی، تقویت رسانه هاست. بهترین راه برای تقویت رسانه ها هم تقویت آزادی آنهاست. میان رتبه کشورها در رده بندی آزادی رسانه ها و شاخص فساد ارتباط مستقیم وجود دارد. 7. عدالت در دسترسی اطلاعات یکی از مهمترین و باارزش ترین کالاها، اطلاعات است. یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین عدالت ها، عدالت در دسترسی همه به اطلاعات است. رسانه های آزاد می توانند ضمن مقابله با انحصار اطلاعات و اطلاع رسانی و حمایت از گردش آزاد اطلاعات، عدالت در دسترسی عمومی به اطلاعات را پررنگ می کنند.

8. انتشار همه واقعیت ها و نظرات مختلف از نتایج آزادی رسانه ها این است که واقعیت ها به گوش مردم و حکومت ها می رسد. راه مقابله با مخفی کردن واقعیت ها یا بخشی از واقعیت ها و تحریف آنها، تقویت رسانه های آزاد است. در کنار آن، رسانه های آزاد می توانند درباره واقعیت ها، نظرات مختلف را منتشر و پوشش دهند. در این وضعیت قطعا می توان تصمیم بهتری گرفت. در این وضعیت اطلاع از راه حل های متنوع و اجرای ممکن می شود. حل مشکلات در شرایط وجود رسانه آزاد، راحت تر انجام می شود. 9. روزنامه نگار حرفه ای برای داشتن روزنامه نگاران حرفه ای، نیازمند داشتن رسانه های حرفه ای هستیم. شکل گیری رسانه حرفه ای نیازمند آزادی است. 10. افکار عمومی قوی جامعه مدنی قوی نیازمند افکار عمومی قدرتمند است. رسانه های آزاد، افکار عمومی و جامعه مدنی را تقویت می کند. 11. معرفی ارزش ها و ضدارزش ها

از کارکردهای رسانه های حرفه ای و آزادی رسانه ها، معرفی ارزش ها و ضدارزش هاست. همزمان مانع از معرفی ضدارزش به عنوان ارزش می شود. ضدارزش هایی مثل نژادپرستی، تعصب، یکدست سازی، نقض حقوق انسان ها، تندروی و افراط گرایی.

12. مانع از استبداد و دیکتاتوری رسانه های آزاد مانع جدی و نقض استبداد و دیکتاتوری هستند. این دو قابل جمع نیستند.