چرا امسال آنفلوآنزا خطرناک تر است؟

متخصصان حوزه بهداشت و درمان از افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا در همین ابتدای آغاز فصل سرما نگرانند. موارد ابتلا در برخی استان‌ها از کووید -19 هم پیشی گرفته و طی 2هفته اخیر میزان مراجعه افراد با علائم شبه‌آنفلوآنزا ازجمله تب، سردرد، سرفه، بی‌حالی و تهوع افزایش قابل‌توجهی یافته است. به تأکید متخصصان سطح ایمنی جامعه جهانی با شیوع پاندمی کووید -19 نسبت به آنفلوآنزا کاهش پیدا کرده و حالا با توجه به افزایش ناگهانی و سریع موارد ابتلا و همزمانی 2 اپیدمی (آنفلوآنزا و کرونا) این بیماری را باید امسال خطرناک‌تر از سال‌های گذشته درنظر گرفت. اما مسئله نگران‌کننده علاوه بر افزایش موارد ابتلا، کمبودهای دارویی است که مشکلات متعددی را برای بیماران به‌وجود آورده. به تأکید داروخانه‌داران آنتی‌بیوتیک‌ها به‌شدت کمیاب شده‌اند و قیمت آزادشان هم تا 3برابر افزایش داشته است. بسیاری از بیماران برای علائم ساده سرماخوردگی، تمایلی به مراجعه به پزشک و تهیه نسخه ندارند اما در خرید داروی بدون نسخه مجبور به پرداخت هزینه‌های قابل‌توجه حتی برای یک داروی آنتی‌بیوتیک ساده هستند. فعالان حوزه دارو تأکید می‌کنند هیچ سالی به اندازه امسال، این میزان از کمبودهای آنتی‌بیوتیک وجود نداشته و تا جبران کمبودها، بیماران و پزشکان مجبور به تغییر آنتی‌بیوتیک‌های متفاوت با دوز بیشتر یا کمتر هستند که همان‌ها هم مشکلات خاص خودشان را دارند. البته بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو، چند روز پیش درباره کمبود آنتی‌بیوتیک‌ها به‌ویژه آنتی‌بیوتیک‌های مربوط به کودکان گفته بود «این مسئله به مشکلاتی در مواد اولیه، قیمت‌گذاری و همچنین قیمت مواد جانبی مهم در شربت‌های آنتی‌بیوتیک مانند قیمت شکر، قیمت شیشه جهت بسته‌بندی و... مربوط بوده است. هم‌اکنون این مشکلات رفع و تولید کافی آنتی‌بیوتیک‌ها انجام شده که به‌زودی وارد بازار می‌شوند.» البته بررسی‌های همشهری از داروخانه‌ها نشان می‌دهد که واکسن‌های آنفلوآنزا کمیاب نیستند و متخصصان توصیه می‌کنند گروه‌های در معرض خطر اقدام به تزریق واکسن کنند. مشکل تشخیص کرونا و آنفلوآنزا «وارد فصل پاییز شدیم و با نزدیکی به ماه‌های سرد سال بیماری‌های ویروسی شبه‌آنفلوآنزا به‌ویژه کرونا بروز می‌کند، اما امسال افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا در سطح جهان نگرانی‌هایی را رقم زده است.» این نکته‌ای است که احمد مهری، اپیدمیولوژیست به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «در برخی کشورهای اروپایی افزایش موارد ابتلا دیده می‌شود و تجربه هم نشان داده که این کشورها پیش از ایران، شیوع بیماری‌هایی ازجمله آنفلوآنزا و کووید -19 را تجربه می‌کنند. در ایران هم اکنون افزایش موارد شبه‌کووید و شبه‌آنفلوآنزا مشاهده می‌شود.» او درباره اینکه چرا این موارد شبه‌بیماری عنوان می‌شود، توضیح می‌دهد: «این مسئله به این دلیل است که افراد با علائمی مراجعه می‌کنند که تشخیص براساس همان علائم صورت می‌گیرد و عمدتا تستی انجام نمی‌شود. علائمی ازجمله سرماخوردگی، تب و سرفه در بزرگسالان و تب بالا، سرفه و بی‌حالی و تهوع در کودکان.» مهری با بیان اینکه هم‌اکنون مراجعه به مطب‌ها، مراکز درمانی و مراکز جامع سلامت به‌ویژه در گروه سنی کودکان افزایش پیدا کرده، ادامه می‌دهد: «تقریبا تمام متخصصان حوزه بهداشت و درمان نگران ماه‌های آینده و افزایش موارد ابتلا هستند. سطح ایمنی جامعه جهانی با شیوع پاندمی کووید -19 نسبت به آنفلوآنزا کاهش پیدا کرده و این نگرانی را نسبت به افزایش ناگهانی و چشمگیر موارد ابتلا طی چند ماه آینده رقم زده است. از سوی دیگر طی 2سال اخیر به‌دلیل پیک‌های بیماری کووید -19 افراد بیشتری ماسک می‌زنند اما با توجه به فروکش‌کردن بیماری و تزریق واکسن، امسال تعداد کسانی که همچنان ماسک می‌زنند، کمتر شده. این مسئله درباره کودکان با توجه به بازگشایی مدارس قابل پیش‌بینی بود چراکه سطح مواجهه دانش‌آموزان افزایش پیدا کرده است. از سوی دیگر انتقال بیماری‌های ویروسی با رعایت بهداشت دست محدود می‌شود و این مسئله در کودکان کمتر دیده می‌شود.» این اپیدمیولوژیست درباره اینکه چرا امسال افزایش موارد ابتلا به آنفوآلانزا نگران‌کننده است، توضیح می‌دهد: «در علم اپیدمیولوژی پدیده‌ای به‌نام «کواپیدمیکس» مطرح است، به‌معنای همزمانی 2 اپیدمی. اکنون تمامی متخصصان نگران همزمانی اپیدمی آنفلوآنزا و کرونا هستند. هم‌اکنون با توجه به بروز علائم نمی‌توان ابتلا به کرونا یا آنفلوآنزا را تشخیص داد و نکته مهم این است که خطر کشندگی آنفلوآنزا کمتر از کووید -19 نیست. البته نکته مثبت این است که راه‌های پیشگیری و خودمراقبتی در هر دو بیماری تقریبا یکسان است.»

کارشناس سلامت درباره اینکه آیا تشخیص‌ندادن کووید از آنفلوآنزا می‌تواند بیمار را در معرض خطر مرگ قرار دهد هم بیان می‌کند: «در کووید -19 داروی اختصاصی نداریم و معمولا 80درصد موارد ابتلا شبه‌آنفلوآنزا در روش پیشگیری و تشخیص از طریق علائم صورت می‌گیرد، برای جمعیت عمومی این همزمانی تنها باعث افزایش موارد بیماری است و امیدواریم که منجر به افزایش موارد فوت نباشد. اما درباره گروه‌های آسیب‌پذیر مثل افراد مسن و بیماران زمینه‌ای احتمال اینکه کرونا و آنفلوآنزا به آنها آسیب بیشتری وارد کند، وجود دارد. البته اگر نظام سلامت بتواند در مراجعه بالای بیماران مشکل دسترسی به دارو و درمان آنها را مدیریت کند، از نظر کمبود دسترسی به خدمات، جامعه بیماران دچار مشکل نخواهند شد.»