چرا انتخاب فرزانه فصیحی جنجالی شد؟

انتخاب فرزانه فصیحی به‌عنوان نماینده زن دوومیدانی ایران در بازی‌های المپیک 2020 توکیو، حاشیه‌های زیادی را برای این فدراسیون و البته کمیته ملی المپیک به وجود آورده است. کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) در هر دوره از بازی‌های المپیک سهمیه‌هایی را به‌صورت مستقیم، برای برخی کشور‌ها که توانایی رسیدن به حد نصاب‌های تعیین‌شده را ندارند، در نظر می‌گیرد تا آن‌ها نیز حضور در این آوردگاه مهم را تجربه کنند. مسئولان کمیته ملی المپیک ایران نیز برای این دوره از بازی‌های المپیک، رایزنی‌هایی را با IOC انجام داده‌اند تا از این امتیاز برای یکی، دو رشته استفاده کنند.

بنا بر اعلام این مسئولان تا به الان کسب یک سهمیه اعطایی (یونیورسالیتی) در دوومیدانی بانوان قطعی شده که به فرزانه فصیحی تعلق گرفته است؛ دونده‌ای که ماده تخصصی‌اش دوی 60 متر سالنی است، اما می‌خواهد در المپیک توکیو در دوی 100 متر بدود. حواشی به‌وجود‌آمده حالا بر سر این است که فدراسیون دوومیدانی به‌عنوان متولی اصلی این رشته، بر اساس چه معیاری این سهمیه را به فصیحی اختصاص داده است؟ هاشم صیامی، رئیس فدراسیون دوومیدانی در‌این‌باره به «شرق» می‌گوید: «باتوجه به اینکه سهمیه اعطایی از سوی IOC تنها در دو 100 متر تعلق می‌گرفت، ما این سهمیه را به خانم فصیحی دادیم. ایشان در‌حال‌حاضر بهترین دونده سرعتی ما در کشور هستند. باید از کارشناسان و مسئولان کمیته ملی المپیک تشکر کنیم که درایت به خرج دادند و این سهمیه را گرفتند».

صیامی در‌حالی مدعی است سهمیه‌های اعطایی به دوومیدانی‌کاران زن در المپیک 2020 فقط در دو 100 متر توزیع می‌شود که قوانین چیز دیگری را می‌گوید. در دستورالعملی که برای سهمیه‌های یونیورسالیتی تعریف شده، بندی وجود دارد که به‌طور دقیق به این موضوع اشاره می‌کند. به این صورت که کشور‌ها می‌توانند نفرات خود را در بیشتر مواد فضای باز به‌جز ماده‌های ترکیبی، دو 10 هزار و سه هزار مانع معرفی کنند. رئیس فدراسیون دوومیدانی در ادامه در واکنش به این سؤال که چرا با وجود این بند، می‌گویید سهمیه‌های اعطایی فقط به دو 100 متر تعلق می‌گیرد، این گونه پاسخ داد: «ما فقط در دو 100 متر این شانس را داشتیم که نفر معرفی کنیم. چون تعداد شرکت‌کننده‌ها در این ماده زیاد است. مثلا اگر در یک ماده پرشی نفر معرفی می‌کردیم، ممکن بود از تعداد شرکت‌کننده‌ها کم شود و آن‌وقت نماینده‌ای را که به فدراسیون جهانی دوومیدانی معرفی کردیم، مورد تأیید قرار نگیرد و این سهمیه سوخت شود. باز هم می‌گویم این درایت کمیته ملی المپیک بود که تشخیص دادند در دو 100 متر جای خالی وجود دارد و سهمیه را برای ما گرفتند».

صیامی در‌حالی این توجیه را مطرح می‌کند که «شرق» روز گذشته در گفتگو با چند کارشناس دوومیدانی درخصوص صحت و سقم آن کسب اطلاع کرد، اما همگی آن را رد کردند. نکته جالب اینجاست که صیامی روز گذشته در اظهارنظر متفاوت دیگری بیشتر به این حاشیه‌ها دامن زد. او در این مورد به ایسنا گفت: «این بحث از قبل و زمان سرپرستی آقای عرب مطرح بوده است. ما موافق بودیم یک خانم معرفی شود، اما همه مکاتبات توسط کمیته ملی المپیک انجام شد. ما هیچ مکاتبه‌ای با فدراسیون جهانی و کمیته ملی المپیک انجام ندادیم. دوست داشتیم یکی از خانم‌ها به المپیک برود، اما چون بحث المپیک بوده کمیته موضوع را پیگیری کرده است».

انتقاد دیگری که در مورد انتخاب فصیحی به‌عنوان دونده المپیکی ایران مطرح است، این است که او درحال‌حاضر دومین نفر برتر ایران در رده‌بندی جهانی است. برترین دوومیدانی‌کار زن کشور در این رده‌بندی ریحانه مبینی است؛ دوومیدانی‌کاری که بعد از 45 سال رکورد پرش طول زنان را شکست. در توضیحات بند‌های دیگر دستورالعمل سهمیه‌های اعطایی آمده که کشور‌ها می‌توانند بهترین نفر خود را با بالاترین رنکینگ به المپیک بفرستند. بنابر ادعای بسیاری از کارشناسان، این چهره نوظهور دوومیدانی بانوان از شانس‌های اصلی کسب مدال در مسابقات آسیایی است. رنکینگ فعلی او 177 و رنکینگ فصیحی 186 است، اما در بخش امتیاز جهانی این فصیحی است که نسبت به مبینی برتری دارد.

صیامی در‌این‌باره توضیح داد: «ما دختران شایسته زیادی داریم، اما در‌حال‌حاضر فرزانه فصیحی شایسته‌ترین بانوی دوومیدانی‌کار کشور است. او چندی پیش ورودی مسابقات داخل سالن جهان را آورد، اما این رقابت‌ها به خاطر کرونا لغو شد. یکی از ملاک‌های اصلی‌مان برای معرفی ایشان همین موضوع بود. ضمن اینکه او دو مدال مسابقات داخل سالن آسیا را هم دارد».

با تمام این اوصاف تنها نماینده دوومیدانی زن ایران در بازی‌های المپیک توکیو انتخاب شده و دیگر فرصتی برای تجدید‌نظر در مورد ورزشکار اعزامی نیست. اما بهتر بود که مسئولان فدراسیون دوومیدانی و کمیته ملی المپیک زودتر از اینها، همان زمانی که برای اعزام فصیحی به المپیک به جمع‌بندی رسیدند، شفاف عمل می‌کردند تا این جنجال‌ها و اظهارنظر‌های ضد‌ونقیض به وجود نیاید. در اینکه فرزانه فصیحی جزء چهره‌های مطرح دوومیدانی زنان ایران در چند سال اخیر بوده هم هیچ شکی نیست، اما پرواضح است که نه او و نه ریحانه مبینی نمی‌توانند هیچ شانسی در این بازی‌ها داشته باشند و فقط بحث حضور آن‌ها مطرح است. مهم‌ترین مسئله در این داستان بحث صداقت و راستی‌آزمایی بود که از سوی مسئولان ظاهرا رعایت نشده است. تنها کسی که درباره انتخاب فصیحی به‌عنوان نماینده اعزامی به المپیک اظهار‌نظر درست و بی‌پرده‌ای داشت، نصرالله سجادی، سرپرست کاروان ورزش ایران در المپیک توکیو بود. او به «شرق» گفت: «ما هیچ نقشی در انتخاب نفرات نداریم. همه کار‌ها بر عهده خود فدراسیون‌هاست. خودشان فصیحی را معرفی کردند».

شنیده‌ها حاکی از این است، مجید کیهانی، رئیس اسبق فدراسیون دوومیدانی که در‌حال‌حاضر عضو هیئت اجرائی کمیته ملی المپیک است، به خاطر نفوذی که در این مجموعه دارد، رایزنی‌های لازم را برای گرفتن سهمیه اعطایی دو 100 متر زنان انجام داده و از آنجا که شایعه شده فرزانه فصیحی از ورزشکاران نزدیک به اوست، این سهمیه را برایش در نظر گرفته است.

دارنده دو مدال نقره و برنز رقابت‌های داخل سالن آسیا دو، سه سالی می‌شود که با حضور در صربستان و عقد قرارداد با باشگاه پارتیزان بلگراد، تمرینات خودش را در پایتخت این کشور دنبال می‌کند. فصیحی در این مدت از حمایت‌های مالی کمیته ملی المپیک بی‌نصیب نبوده و توانسته با کمک‌های این مجموعه، بخشی از هزینه‌های رفت‌و‌آمد خود به بلگراد را تأمین کند. او با حضور در تورنمنت‌های بین‌المللی صربستان این شانس را پیدا کرد که به جمع امتیازاتش در رده‌بندی جهانی اضافه کند. امتیاز دیگری که اخیرا از سوی کمیته ملی المپیک برای این دونده در نظر گرفته شد، اضافه‌کردن نام او به فهرست بازی‌های ساحلی آسیا بود. فصیحی بعد از اینکه ورودی مسابقات داخل سالن جهان را گرفت، به همراه رضا صالحی‌امیری، رئیس کمیته ملی المپیک به ملاقات مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش‌و‌جوانان رفت. سلطانی‌فر در آن دیدار به فصیحی گفت: «برای موفقیت شما همه‌گونه حمایتی از جانب وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک صورت خواهد گرفت».